Ad van Tiggelen (ING): “Aandelen: is winst nog belangrijk?”

In 2011 bedroeg de winstgroei wereldwijd maar liefst 12%… terwijl aandelenmarkten wereldwijd daalden. Omgekeerd waren de winstcijfers voor januari zwakker dan verwacht… terwijl beleggers zich op aandelen stortten.

Beleggers lijken tegenwoordig uitsluitend te kijken naar economische cijfers, uitspraken van centrale banken en systeemrisico’s. Je kunt je afvragen of winst nog wel belangrijk is.

Ad van Tiggelen (ING): “Het antwoord ligt voor de hand: natuurlijk! Uiteindelijk is winst zelfs de enige factor die ertoe doet. Maar het is ook duidelijk dat de perioden waarin de markten voornamelijk door andere factoren gestuurd worden, langer en talrijker worden. Helaas zorgen verrassingen op macrogebied en systemische problemen doorgaans voor heftiger beroeringen in het marktsentiment dan winstcijfers, die meestal een geleidelijk verloop kennen.

Waarom zijn beleggers zo sterk gericht op macro en minder op micro?

– Financiële stabiliteit: nu de wereldwijde schuldenberg hoger is dan ooit, is financiële stabiliteit een veel grotere risicofactor en dus een veel groter aandachtspunt dan in het verleden.

– Onconventionele beleidsmaatregelen: nu de beleidsrente van de grote centrale banken in de ontwikkelde wereld bijna nul is, moet het monetaire beleid zichzelf opnieuw uitvinden, waardoor markten regelmatig worden overspoeld met buitengewoon goedkope liquiditeit.

– Hogere correlaties: in een globaliserende wereld waarin centrale banken hun beleid steeds meer op elkaar afstemmen, is de reactie op dat beleid tegelijkertijd steeds duidelijker merkbaar in alle beleggingscategorieën, met als gevolg hogere correlaties.

– Hedgefondsen: het totaal beheerd vermogen in deze branche is in 2011 gestegen tot bijna USD 2.000 miljard. Omdat veel van die fondsen een ‘wereldwijde macro’-strategie bieden, verhoogt dat de impact van macro ontwikkelingen op effectenbeurzen.

Al deze factoren hebben de afgelopen jaren aanzienlijk meer invloed gekregen en blijven waarschijnlijk nog langere tijd belangrijk. Daarom is het geen toeval dat het afgelopen jaar gekenmerkt werd door heftige perioden van ‘risico aan’ of juist ‘risico uit’, waarbij beleggers zich volledig lieten leiden door macro-economische cijfers en de eurocrisis. Hoewel de bedrijfswinsten het grootste deel van 2011 voor positieve verrassingen zorgden hield alleen de Amerikaanse aandelenmarkt hier een (mager) winstje aan over. Andere belangrijke regio’s leden fors verlies, waarbij cyclische en financiële fondsen de grootste klappen kregen.

Dat beeld sloeg tijdens de eerste weken van januari volledig om. Nu zijn omkeringen in trends niet ongewoon voor januari, maar dit jaar waren de ontwikkelingen in historisch verband extreem: terwijl de winnaars van 2011 werden afgestraft, zagen fondsen die vorig jaar tot de verliezers behoorden hun koersen omhoog schieten. Zoals gezegd had dit niets te maken met winstresultaten, maar juist alles met positieve macroverrassingen en een lagere vrees voor systeemrisico.”