Aanbod aan geld is groot en vraag is klein, rente moet dus laag blijven

Banken durven geen kredieten te verstrekken, bedrijven durven niet te investeren en particulieren verkiezen sparen boven lenen. De markt is dus volgens Royal Bank of Scotland redelijk opgedroogd.

Om het vertrouwen enigszins te herstellen zijn er van overheidswege al volop stimuleringsmaatregelen getroffen. De meest in het oog springende was LTRO: Long Term Refinancing Operation. Dit maakte het voor banken mogelijk om bijna gratis (1% rente) geld aan te trekken.

De activiteiten van de ECB zorgden er weliswaar voor dat rentes van probleemlanden (tijdelijk) daalden, maar hadden ook tot effect dat banken nu tot over hun oren in ‘goedkoop’ geld zitten. Dit is deels geïnvesteerd in risicovollere obligaties, maar ook grotendeels gestald bij de ECB als reserve. De gelden zijn in ieder geval slechts in beperkte mate daadwerkelijk in handen van het publiek terecht gekomen.

Geld kost geld

Wat we vaak vergeten is dat rente niets anders is dan de prijs van geld. Prijzen worden gevormd op het niveau waar vraag en aanbod samen komen. Ook in geval van geld. Juist daar zit nu het probleem.

Door verandering in mentaliteit is de vraag naar geld sterk afgenomen en het aanbod ervan juist groot. Zo worden er steeds minder hypotheken afgesloten en is de wil om te sparen steeds verder gestegen.

Het aanbod van geld is dus groot en de vraag beperkt, wat resulteert in een lage rente. Onlangs verscheen een artikel dat een extra reden geeft voor de mogelijkheid dat ‘low’ wel eens voor een veel langere periode kan gelden dan we nu verwachten.

Aanbod van geld zal door vergrijzing nog jaren hoog blijven

Door de vergrijzing zal het aanbod van geld namelijk nog vele jaren hoog blijven. Werkenden zullen steeds meer moeten afdragen voor de groeiende groep pensioengerechtigde babyboomers.

Ondertussen zullen zij een groter deel van hun inkomen opzij zetten in de verwachting dat ze op latere leeftijd een groter deel van de kosten voor levensonderhoud zelf moeten dragen.

De relatief rijke babyboomers laten erfenissen na die tot meer geldaanbod lijden. Ook bedrijven leggen steeds meer reserves aan, aangezien groeimogelijkheden en de noodzaak van bijbehorende investeringen afnemen. Hiermee blijft het aanbod van geld hoog en de rente laag.

ECB heeft proactief een aantal maatregelen genomen

Natuurlijk zal een mogelijke toename van de investeringen volgens Royal Bank of Scotland leiden tot een sneller groeiende economie en uiteindelijk oplopende rentes, maar de impuls die hiertoe moet leiden is voorlopig in geen velden of wegen te bekennen.

Onder leiding van Draghi heeft de ECB proactief een aantal maatregelen getroffen en haar focus verlegd van inflatiebeteugeling naar bevorderen van economische groei, maar lijkt nu een reactief beleid te voeren.