NBB: ‘Belgische banken zijn erg schokgevoelig’

Ondanks het feit dat twee van de zes onderzochte Belgische banken gezakt zijn voor de stresstesten van de ECB, is de Nationale Bank van België tevreden. Maar ze waarschuwt dat onze banken gevoeliger zijn voor grote schokken dan banken van andere Europese landen.

Luc Coene, de gouverneur van de NBB, reageerde op een persconferentie op de resultaten van de Belgische banken in de balans- en stresstesten van de Europese Centrale Bank. Uit de balanstest (asset quality review) blijkt volgens Coene dat de boekhouding van de Belgische banken vrij goed in orde is. Aanpassingen opgelegd door de ECB vreten slechts 0,5 procentpunt kapitaal (900 miljoen euro) weg.

Ook het basisscenario van de stresstest (dat uitgaat van de economische voorspellingen gemaakt door de Europese Commissie) komen de banken goed door. Dat 1,1 procent kapitaal opgeslorpt wordt, komt vooral doordat de terugbetaling van de staatssteun door KBC tegen eind 2016 in de simulaties verrekend was.

Niet over de drempel

Maar de tweede, strengere stresstest (die slechte economische en financiële omstandigheden simuleert) vreet aanzienlijk aan het eigen vermogen van de geteste banken. Twee van de zes banken slagen er niet in de minimumkapitaaldrempel van 5,5 procent te halen: AXA Bank en Dexia. Hun kapitaaltekort bedraagt respectievelijk 200 en 339 miljoen euro.

AXA Bank leed vooral onder de stress op zijn Hongaarse kredietportefeuille en haalt een structureel te lage rendabiliteit op haar Belgische activiteiten. Intussen is AXA Bank begonnen met de afbouw van de Hongaarse portefeuille en met een herstructurering om in België de kosten te verminderen en de rendabiliteit te verhogen. Daarnaast heeft de Franse moedergroep 225 miljoen euro in haar bankdochter geïnjecteerd.

Ook Dexia hoeft, ondanks het kapitaaltekort, geen nieuwe herkapitaliseringsmaatregelen te nemen. Doordat de restbank haar activa tot eindvervaldatum bij wil houden en de financiering gebeurt met een overheidsgarantie, moet Dexia de latente minwaarden op zijn obligatieportefeuille slechts gradueel in het eigen vermogen opnemen. Daardoor kan de bank volgens de ECB verder zonder dat ze vers kapitaal hoeft aan te trekken.

Slechte leerling

In het scenario van de tweede stresstest gaat bij de geteste Belgische banken zowat 14 miljard euro kapitaal in rook op (of een kapitaalbuffer van 7,2 procent). Daarmee zit België bij de slechtste leerlingen in Europa, zoals Griekenland, Cyprus en Slovenië. Exclusief Dexia gaat het nog altijd om een kapitaalbuffer van 5,8 procent (of 12 miljard euro) die aangetast wordt.

De Nationale Bank concludeert dan ook dat onze banken gevoeliger zijn voor financiële en economische schokken dan andere Europese banken. Dat komt omdat de belangrijkste Belgische banken erg op elkaar lijken. Ze doen voor hun financiering vooral een beroep op spaardeposito’s. Een groot stuk van de kredietportefeuilles bestaat uit hypotheekleningen. En het spaaroverschot van de Belgen dat niet naar kredieten gaat, beleggen zowat alle banken in overheidsobligaties, het liefst van het eigen land. Bijna de helft van de investeringsportefeuilles bestaat uit Belgische overheidsobligaties.

Die situatie zorgt ervoor dat de Belgische banken als collectief heel gevoelig zijn voor schokken op de woningmarkt en voor volatiliteit op de rente- en obligatiemarkten.

NBB-gouverneur Luc Coene vindt dan ook dat de banksector in ons land zich verder moet hervormen: “De risico’s voor de financiële sector blijven aanzienlijk. De inkomsten en de rendabiliteit blijven laag. De banken moeten hun businessmodel herdenken, zodat er in België een meer gediversifieerde financiële sector ontstaat.”