Op 12 oktober is de Algemene Directie van de Mededinging begonnen met een huiszoeking (‘dawn raid’) in de hoofdzetel van Belgacom.
De klacht die aan de basis ligt van de huiszoeking bij Belgacom gaat terug tot informele gesprekken met het toenmalige kabinet van EU-Commissaris Viviane Reding uit juli 2008, zegt woordvoerder Bart Vandesompele van KPN Group Belgium. Op 20 april 2009 is daarop een formele klacht bij de EU Commissie gevolgd. Op 22 maart 2010 dienden Mobistar en Base dezelfde klacht in bij de Belgische Dienst voor de Mededinging. Volgens Belgacom gebeurde dat omdat de EU Commissie de klacht zou seponeren wegens haar uitsluitend lokaal belang. De klacht op Europees niveau is ondertussen ingetrokken.
In hun klacht verwijten Mobistar en KPN aan Belgacom dat de dominante operator indertijd de ADSL2+ technologie introduceerde zonder die voldoende toegankelijk te maken voor zijn concurrenten. Als dominante operator is Belgacom verplicht om zijn concurrenten zijn toegangsnetwerk te laten gebruiken. Daarvoor krijgt Belgacom dan een kostengeoriënteerde vergoeding.
Belgacom had de ADSL2+ technologie al in 2004 in zijn roadmap staan, maar koos voor implementaties die het duurder maakten voor concurrenten om de technologie aan te bieden. In de daaropvolgende jaren werden de keuzes van Belgacom juridisch aangevochten tot zelfs in 2007 voor het hof van beroep.
Vertragingstaktiek
Belgacom weigerde ook een aanbod te formuleren om zijn ADSL2+ technologie onder de vorm van een “bitstroom” te verkopen aan zijn concurrenten. Door zo’n bitstroom af te nemen van Belgacom zouden alternatieve operatoren zonder veel investeringen ADSL2+-prestaties kunnen leveren aan hun klanten in heel België.
Het duurde tot 30 november 2007 – minder dan een jaar voor Belgacom met VDSL2 zou overschakelen op de volgende generatie technologie – eer de Belgische telecomregulator BIPT Belgacom verplichtte om zo’n bitstroomaanbod voor ADSL2+ te formuleren.
Dan nog duurde het tot 18 januari 2008 eer Belgacom zijn aanbod deed – onder dreiging van een ingebrekestelling door het BIPT.
Belgacom voorzag toen dat het pas in juli 2008 een ADSL2+ bitstroom zou kunnen leveren aan zijn concurrenten en uiteindelijk kwam er pas in augustus 2008 een gereguleerd aanbod. Op dat moment was Belgacom zelf al begonnen met de grootschalige uitrol van VDSL2 voor de ondersteuning van zijn hogedefinitietelevisie.
Déjà vu met VDSL2
Volgens KPN herhaalde de geschiedenis zich met VDSL2.
De feiten daar zijn dat Belgacom eind 2008, kort nadat het zelf de technologie in gebruik nam, een eenzijdig, commercieel aanbod voor VDSL2 deed aan geïnteresseerde alternatieve operatoren. Sommigen, zoals Dommel, hebben dat ook vermarkt.
Het duurde wel bijna twee jaar, tot augustus 2010, voor Belgacom en het BIPT het eens werden over een gereguleerd groothandelsaanbod voor VDSL2. Een gereguleerd aanbod is in de regel gunstiger voor de alternatieve operatoren.
Bart Vandesompele: “Het is het patroon dat telt. Belgacom investeert in nieuwe technologie en geeft die aan zijn eigen klanten. De concurrentie moet het doen met oude technologie”.
“Sabotage”
Derde element van de klacht tegen Belgacom is de “operationele sabotage” die Mobistar en KPN aan Belgacom verwijten. Belgacom zou aansluitingen en ander werk voor de concurrentie trager realiseren dan voor zijn eigen klanten. Het BIPT onderzoekt die klacht sinds het tweede kwartaal van 2009, aldus KPN, maar tot nog toe zonder resultaat.
Voorzitter Luc Hindryckx van het BIPT wou niet reageren op aantijgingen van KPN dat het BIPT de hogerbeschreven toestanden niet krachtig heeft aangepakt. “Dit dateert van voor de aanstelling van de nieuwe Raad”, zegt hij.
Volgens woordvoerder Jan Margot stelt Belgacom zijn netwerk met de nieuwste technologie wel degelijk open voor de concurrentie. “De alternatieve operatoren zijn ook een belangrijke klant voor ons”, noteert hij. Hij wijst er nog eens op dat Telenet, dat nochtans de dominante operator is in Vlaanderen, zijn netwerk helemaal niet hoeft open te stellen voor concurrenten.
Procedure van jaren
Beleggers in Belgacom hoeven nog niet meteen voor financiële gevolgen te vrezen. Na de vorige inval bij Belgacom, tegen Proximus in januari 2006, duurde het 27 maanden, tot april 2008, vooraleer de Dienst voor de Mededinging een eindverslag overmaakte aan de Raad voor de Mededinging. Diens uitspraak viel nog een ruim jaar later, in mei 2009. Ook die actie gebeurde initieel na een klacht van KPN.
Belgacom werd toen op één onderdeel van de klacht veroordeeld en kreeg een boete van 66,3 miljoen euro. Die zaak wordt nog behandeld in beroep. Op grond van die zaak eisen KPN en Mobistar wel een schadevergoeding die ze begroten op 1,7 miljard euro.
B.L.
