‘Wie zijn vrijheid van denken wil veiligstellen, leert maar beter AI spreken (en snel)’

De kloof die artificiële intelligentie (AI) nu al slaat tussen de mens in de straat en Silicon Valley, moet ons zorgen baren. Met de snelheid waarmee nieuwe toepassingen zoals AI-gegenereerde beelden, synthetische stemmen of bias in chatbots op ons afkomen, is de kans reëel dat we straks massaal geen onderscheid meer weten te maken tussen illusie en werkelijkheid. Toch schuilt de oplossing in de technologie zélf. Wie zijn vrijheid van denken wil veiligstellen, moet AI leren spreken. Thuis en op de werkvloer. En het liefst snel.   

Begrijp me niet verkeerd. Ik ben wel degelijk een believer van AI. Tools zoals Midjourney, ChatGPT of Gen-1, die beelden, tekst en video’s genereren op basis van tekstuele beschrijvingen, openen elke dag nieuwe werelden en opportuniteiten. Laat de stortvloed aan nieuwe AI-programma’s dus maar komen. Maar toch… Uit gesprekken met vrienden en familie daagt het me steeds meer dat ik als techadept gemakkelijk praten heb. De kloof die AI tussen de mens in de straat en Silicon Valley slaat, is al groter dan de eerste pc of smartphone ooit sloeg. En die hadden in hun begindagen al het formaat van een digitale Grand Canyon. Maar meer nog dan in het pure ‘ik ben niet meer mee’ schuilt in de AI-sneltrein nog een groter gevaar: we worden zo platgeslagen met de vele elkaar snel opvolgende evoluties en een toevloed aan nieuwe prikkels en mogelijkheden dat we onze kritische interesse verliezen. En dan wordt AI een bedreiging voor ons wereldbeeld. Het is hoog tijd om voorbij het eerste enthousiasme te kijken en te overwegen hoe het gebruik van artificiële intelligentie onze levens zal beïnvloeden.

Onze cool behouden en experimenteren

Het is positief dat artificiële intelligentie onze levens binnendringt en naar een hoger niveau kan tillen. Maar dat positieve beeld mag ons niet overhalen om blind ons werk, onze creativiteit en ons wereldbeeld aan AI over te laten. We mogen ons niet ontslaan van onze verantwoordelijkheid om een realiteitscheck te doen van alles wat AI-tools uitspuwen. We hebben zelden voor zo’n grote uitdaging gestaan op maatschappelijk vlak. Maar de technologie mag ons geen angst inboezemen. Ook al is de evolutie van een ongeziene omvang, we zijn het aan onszelf verplicht om het hoofd koel te houden en met interesse en optimisme de nieuwe mogelijkheden zelf te ontdekken. Laat ik sommigen onder u toch even geruststellen: je hoeft daarvoor heus geen computergeek te worden. De technologieën zijn zo gebruiksvriendelijk geworden dat iedereen er probleemloos mee aan de slag kan. Geen excuses meer, want, zoals voormalig wielrenner Greg LeMond het ooit mooi verwoordde: it never gets easier, you just go faster. 

Net zoals we met het alfabet hebben leren lezen en schrijven, moeten we artificiële intelligentie leren gebruiken in het dagelijkse leven. Dat eist een hele set nieuwe competenties die elke generatie zich eigen zal moeten maken vanaf 2023. Als creative director heb ik gelukkig een streepje voor. Als er één iets belangrijk is in mijn job, dan is het om teams duidelijke briefings te geven om tot het gewenste resultaat te komen. Die briefing is even belangrijk in de nieuwe wereld die AI tekent. Wil je artificiële intelligentie als assistent inzetten om je job eenvoudiger te maken, dan moet je eerst perfect in je hoofd hebben wat je wil en dat onder woorden kunnen brengen. Geef je een belabberde input, dan spuien de intelligente generatieve tools een nog waardelozere output. Doe je het goed, dan zijn de mogelijkheden oneindig.

Meest gesproken taal ter wereld, maar snel nep

De belangrijkste vaardigheid die we ons allen dringend moeten eigen maken, is de beperkingen van AI te zien: het gebrek aan authenticiteit en de moeilijkheid te achterhalen of beelden, video’s of uitspraken wel echt waar zijn. Dat verandert onze rol als mens van een ‘schepper’ naar een ‘curator’. Het zijn wij die AI-gegenereerde creativiteit moeten selecteren, bewerken en presenteren. Kunnen we dat niet, dan zal ons wereldbeeld beïnvloed worden door nepvideo’s of nepbeelden die almaar moeilijker te onderscheiden zijn van de echte wereld. Als we in 2023 dus de taal van artificiële intelligentie moeten leren spreken, betekent dat dat we vooral kritisch moeten blijven denken.

Laat ons het gesprek aangaan met onze leidinggevenden, zodat we ons niet gek laten maken om sneller te werken met de hulp van AI. Moedig als leidinggevende aan dat je werknemers experimenteren. Laat ons allemaal werken aan het trainen van onze eigen ingebouwde realiteitsdetector op AI. Durf geïnformeerde beslissingen te nemen in een wereld waarin de keuzemogelijkheden nooit groter geweest zijn dan vandaag. Maar vooral: omarm AI en laat het iets toevoegen aan je leven, zowel thuis als op het werk. Al kan het geen kwaad om nostalgisch terug te grijpen naar een polaroid of elpee. Die simpele en tastbare technologieën zorgen ervoor dat we voeling houden met de realiteit en onze authentieke, echte wereld.

Tone De Cooman is creative director bij het Belgische video agency StoryMe, waar hij nieuwe technologieën bestudeert en integreert in het creatieve denken van zijn team.