De toekomstige oppositiepartijen Open VLD, Groen en PVDA reageren sceptisch op de uitgelekte nota van formateur Bart De Wever. De liberalen zien te weinig hervormingen en te veel nieuwe belastingen, terwijl volgens de groenen de meest kwetsbaren het gelag betalen.
Woensdagavond lekten de plannen uit waarmee formateur De Wever een nieuwe regering met N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés hoopt te smeden. Het is al langer duidelijk dat die aan Vlaamse kant voor Vooruit en CD&V nog niet ‘landingsklaar’ zijn. Vrijdag staat een nieuwe ronde bilaterale gesprekken over de nota op het programma, om dan tijdens het weekend door te onderhandelen.
Sanering van 18 miljard euro
Volgens informatie die naar verschillende kranten stroomde, blijkt dat De Wever mikt op een sanering van 18 miljard euro, op 2 miljard euro aan nieuwe uitgaven voor defensie, veiligheid en de lokale besturen, en op een taxcut van 1 miljard euro. Structurele hervormingen in het arbeidsmarktbeleid en de pensioenen moeten tegen 2029 meer dan 7 miljard euro in het laatje brengen en de werkzaamheidsgraad naar 80 procent duwen tegen 2030. De Wever rekent op een terugverdieneffect van zo’n 8 miljard euro.
Naast de pensioenbonus is ook sprake van een -malus. Voor elk jaar dat je voor de wettelijke leeftijd vervroegd op pensioen gaat, word je financieel gestraft. Tot 2030 is dat met een malus van 2 procent, daarna bedraagt die 4 procent en vanaf 2040 bedraagt die 5 procent voor wie vervroegd uittreedt zonder 35 werkjaren op de teller. Wie na de wettelijke pensioenleeftijd vertrekt en 35 jaar heeft gewerkt, krijgt tot 2030 een bonus van 2 procent, daarna bedraagt die 4 procent en vanaf 2040 is dat 5 procent. Er komt een overgangsregeling om de bestaande en nieuwe pensioenbonussen te harmoniseren.
Wat de beperking van de werkloosheid in de tijd betreft, zal iemand die in de jongste drie jaar maar een jaar gewerkt heeft, hooguit gedurende twaalf maanden een uitkering krijgen. Per vier extra gewerkte maanden heeft men recht op één maand extra uitkering. Na vijf jaar werken heeft men dus recht op de uitkering van maximum twee jaar. Wie nu al ouder is dan 55 jaar blijft vrijgesteld van de beperking in de tijd.
‘De sterkste schouders’
De bijdragen van de ‘sterkste schouders’ bedragen 2,4 miljard euro – de hele fiscale hervorming is teruggevallen van 9 naar 3,5 miljard euro. Een meerwaardebelasting – nu solidafriteitsbijdrage genoemd – van 5 procent op financiële activa moet die 500 miljoen euro opbrengen. Eerder was sprake van 10 procent. Daar staat tegenover dat de vrijstelling voor beursaandelen verlaagt van 10.000 naar 6.000 euro. De effectentaks stijgt van 0,15 procent naar 0,25 procent. De eerdere halvering van de middelen voor ontwikkelingssamenwerking en federaal wetenschapsbeleid, is nu wat teruggeschroefd tot een besparing van respectievelijk 25 en 20 procent. De besparingen op de overheid (1,7 miljard) en migratie (1,6 miljard) bleven zo goed als ongewijzigd.
Open VLD-voorzitster Eva De Bleeker ziet onder linkse druk een hoop nieuwe belastingen opduiken voor wie werkt, spaart en onderneemt. ‘Symbool daarvan is de zogenaamde solidariteitsbijdrage. Een weinig subtiele marketingterm waaronder een grote lastenverhoging schuilt. Concreet betekent het een nieuwe belasting van 5 procent voor burgers die willen beleggen, investeren en ondernemen in ons land, maar evenzeer voor werknemers die aandelenopties krijgen van hun werkgever’, aldus De Bleeker. Volgens haar zijn de sterkste schouders de hardwerkende gewone Belg. ‘Die gewone mensen tonen al meer dan genoeg solidariteit’, luidt het. ‘Deze nota mist gezond verstand dat zegt: besparen, hervormen en minder belastingen voor wie werkt en onderneemt zodat iedereen erop vooruit kan gaan.’ ‘
Deze plannen treffen de meest kwetsbaren in onze samenleving en laten de grootste vervuilers en rijksten opnieuw quasi ongemoeid,’ luidt het dan weer bij Groen-voorzitter Bart Dhondt. ‘De beperking van werkloosheidsuitkeringen, het schrappen van de indexering van uitkeringen, strengere pensioenvoorwaarden en een vermindering van de Groeinorm. Wie het moeilijk heeft, wordt door centrumrechts nog meer in de miserie geduwd. Ik begrijp dus volledig dat deze wijn niet te drinken is voor socialisten en christendemocraten.’
‘Afbraakregering’
Voor PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw staat er een ‘pure afbraakregering’ in de steigers, met enkel ‘minachting voor de wereld van de arbeid’. ‘Ze willen onze sociale zekerheid en openbare diensten afbreken. De enige sector die ze belangrijk lijken te vinden, is het leger. Daarin willen ze de miljarden, die ze afpakken van onze pensioenen, investeren’, gaat Hedebouw voort. ‘Denken ze echt dat ze zomaar onze sociale verworvenheden kunnen aanvallen? Samen met de hele sociale beweging gaan we ervoor zorgen dat ze hun plannen moeten terugtrekken.’
