Waarom u Napels een kans moet geven: ‘De stad is te lang afgeschilderd als vuil en gevaarlijk’

‘Met zijn rijke historische en natuurlijke erfgoed verdient Napels het om zonder vooroordelen te worden verkend en ontdekt.’ Wij gidsen je langs de mooiste (en lekkerste) plekken van de underdog van Italië.

Het is avond. De rotjes (botti) knallen op de grond en het vuurwerk (fuochi) regent uit de hemel. Het is nochtans een doordeweekse dag in Napels, waar vuurpijlen en andere kometen het dagelijkse leven van de bewoners opfleuren. En wacht maar tot oudejaar, wanneer de stad zich onder het wakend oog van de Vesuvius in duizend kleuren en een oorverdovend gedonder hult.

Weg met de vooroordelen

We weten het allemaal wel: tussen Noord- en Zuid-Italië gaapt een enorme economische kloof. De hoge werkloosheid, lage lonen, hardnekkige criminaliteit, politieke tekortkomingen en uitblijvende investeringen hebben het Zuiden (il Mezzogiorno) uitgehold. Voeg daar het dalende geboorte- en stijgende sterftecijfer en een ware exodus van de inwoners aan toe, en de ontvolking van het Zuiden lijkt onafwendbaar. Het beeld van Sophia Loren, die in de film Ieri, oggi, domani op de zwarte markt sigaretten verkoopt en – om de gevangenis te ontlopen – aan de lopende band zwanger is, behoort resoluut tot het verleden. De jongeren nemen immers de emigratietraditie van hun voorouders weer op. Ze vertrekken om hun geluk elders zoeken.

Napels is lang verguisd en afgeschilderd als vuil en gevaarlijk. Pittig en explosief is de stad inderdaad. Maar dat is net de charme van deze plek barstensvol leven, met de kinderen die in zee zwemmen en de was die in de straten hangt te drogen. Met zijn rijke historische en natuurlijke erfgoed verdient Napoli het om zonder vooroordelen te worden verkend en ontdekt. Hieronder ontdekt u vier goede redenen om toe te geven aan de lokroep van de regio Campanië en er een weekend naartoe te trekken. Of blijft u langer?

Van eerste naar laatste, maar zeker niet de minste

Napels was vroeger de hoofdstad van het Koninkrijk der Beide Siciliën, dat in de 19^de eeuw het zuiden van het Italiaanse schiereiland en het eiland Sicilië omvatte en zowel op industrieel, wetenschappelijk en technologisch vlak toonaangevend en zijn tijd ver vooruit was. En dat merk je. In het Palazzo Reale op de Piazza del Plebiscito voert een majestueuze trappengang zijn bezoekers naar de weelderig versierde koninklijke vertrekken. Het Teatro San Carlo is een van de meest prestigieuze operagebouwen ter wereld én het oudste nog actieve theater van Europa. Zijn voorgevel springt misschien niet meteen in het oog, maar binnenin word je overweldigd door zijn omvang en rijke versieringen.

Het Vesuvius Observatorium is het oudste vulkanologische onderzoekscentrum ter wereld en de Universiteit van Napels-Federico II was de eerste niet-kerkelijke en openbare universiteit. Nicola Romeo, die als ingenieur afstudeerde en later de oprichter van Alfa Romeo zou worden, is slechts één van de velen die hier door de eeuwen heen de vermaarde aula’s hebben gevuld.

Napels strekt zich niet alleen uit wat oppervlakte betreft, maar doet dat ook in de diepte. Van de eerste doorgangen en aquaducten die door de Oude Grieken zijn uitgegraven tot de huidige werken aan de metro: het ondergrondse Napels mag gezien worden. Zo wandel je bij een bezoek aan Napoli Sotterranea doorheen een uitgebreid onderaards netwerk van open ruimtes en gaanderijen die in het tufsteen onder het historisch centrum zijn uitgehouwen. En de metrohaltes – zoals Toledo, dat volgens het Britse magazine The Daily Telegraph het mooiste metrostation van Europa is, en Università, dat door de New Yorkse kunstenaar Karim Rashid in een veelkleurig en psychedelisch jasje is gestoken – zijn haast “kunstgalerijen” geworden.

We zouden het ook nog over de architectuur van de Galleria Umberto I kunnen hebben, de legende van het ei van het Castel dell’Ovo of de idyllische rust midden in het stadscentrum in de kloostertuin van Santa Chiara, maar het is tijd voor een uitgebreide aperitivo.

Niet gewoon pizza, maar een manier van leven

Net zoals de Spaanse flamenco, het traditionele Mongoolse schrift en de garnaalvisserij te paard in Oostduinkerke is de kunst van de Napolitaanse pizzaiolo – de culinaire knowhow met weidse gebaren, de liederen, het sappige taaltje, de behendigheid, het grootse vertoon en de gezelligheid – opgenomen in de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid van Unesco.

Het resultaat: een bodem die vanbinnen zacht en vanbuiten licht krokant is, gegarneerd met verse tomatensaus en echte Mozzarella di Bufala Campana. Eenvoudig maar overheerlijk. Wat je zeker ook eens moet proberen: de Pizza Fritta, een dichtgevouwen calzone die net als beignets in de olie wordt gebakken en die je daarna in echte streetfood-stijl kan oppeuzelen op de trappen van de Basilica San Francesco di Paola (die, tussen haakjes, gelijkenissen met het Pantheon van Rome vertoont).

Maar ook zoetekauwen zijn in Napels op de juiste plek. Het hele jaar door gaat elke feestdag met weer een ander soort gebak gepaard. Een streling voor het oog en voor de smaakpapillen. Bij het ontbijt smullen de Napolitanen van een sfogliatella (bladerdeeg met een ricottacrème en een delicaat oranjebloesemaroma) en een caffè. Wist je trouwens dat ook de baba au rhum van oorsprong een Napolitaanse lekkernij is?

Tussen geloof en bijgeloof

Het pittoreske steegje San Gregorio Armeno is zowel bij de Napolitanen als bij toeristen erg populair en staat helemaal in het teken van handgemaakte kerststallen en kerstfiguren. Hier is het elke dag Kerstmis, alleen lijkt de Napolitaanse kerststal wel een ontmoetingsplaats voor religieuze en wereldlijke figuren, van Dries Mertens (die in de kleuren van de SSC Napoli speelt) over Donald Trump tot personages uit de Heilige Familie. In dit straatje vind je ook andere religieuze, ja zelfs mystieke symbolen, zoals il corno, een kleine hoorn des overvloeds die geluk brengt en eruitziet als een rood Spaans pepertje.

De Napolitanen (bij)gelovig? Reken maar van wel. Driemaal per jaar wordt het – in twee flesjes gestolde – bloed van San Gennaro, de patroonheilige van Napels, weer vloeibaar, wat voorspoed voor de stad betekent en door haar opgelaten inwoners uitbundig wordt gevierd.

Blijf je langer?

Vanaf Napels kan je met de trein of bus naar het prachtige Pompeï reizen, de antieke stad die na de uitbarsting van de Vesuvius in 79 v.C. onder as en brokstukken werd begraven. De vulkaan, die ook vandaag nog de 700.000 Napolitanen in de ‘rode zone’ bedreigt, biedt bovendien een ongeëvenaard zicht op de baai van Napels. Het charmante eiland Ischia, het intimistische Procida en het (net iets te) toeristische Capri zijn vlot met de ferry bereikbaar. Tot slot voert een roadtrip langs de Amalfikust je zonder aarzelen doorheen een uniek decor. Tussen volkswijken en strandtoerisme, optimisme en fataliteit, nostalgie en toekomst.