De vriendelijke viking: De nieuwe man is sportief én sexy

Psycho- en relatietherapeut Danker de Rijke introduceert ­mentorschap voor mannen. “Mannen moeten leren praten, vrouwen moeten dat beseffen en geduld oefenen.” De nieuwe man is een vriendelijke Viking. Een controversieel concept en voer voor verhitte gesprekken op feestelijke momenten.

Tekst / Ben Herremans Illustratie / Arévik d’Or

Straks zitten we weer allemaal aan de feest­tafel, mannen en vrouwen onder elkaar. Als dat maar goed afloopt. Want – ik zal het eens scherp stellen – tegenwoordig verwijt de ene helft van de mensheid, de vrouwen, de andere helft, de mannen, dat ze toxisch zijn. Toen ik het in eigen huis zo radicaal en overdreven veralgemeend formuleerde, kwam er bijna ­heibel van. Dat ik vooral niet in de rol van slachtoffer moest kruipen.

DE MAN IS EEN HELD

Wanneer zijn mannen en vrouwen elkaar kwijtgeraakt? “In de flowerpower”, stelt ­psycho- en relatietherapeut Danker de Rijke. Zijn cv vermeldt: life engineering en expertises in emotionele, mentale, fysieke, spirituele en sociale onbalans. De Rijke introduceert het concept ‘Mentorschap voor Mannen’, op ­zondag 10 december organiseert hij onder die noemer een webinar. Straks verschijnt zijn eBoek De pratende man. “Ineens mocht de man een hippie zijn. Weg met dat wapen. De man mocht meedansen in een broek met veel te wijde pijpen en kleurige bloemen erop. De flowerpower schudde alles door elkaar.”

Nadere uitleg haalt De Rijke uit de evolutio­naire psychologie. “Nog geen seconde geleden leefden we in een grot. Tot en met de Tweede Wereldoorlog, en neem er de oorlog in Vietnam maar bij, moest de man strijdend bestaan. Dat was zijn profiel, zo zit het opgeslagen in zijn DNA en zijn brein: de man moet een held zijn. Maar tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam er een maatschappelijk-sociale shift. De mannen zaten aan het front, thuis namen de vrouwen het van hen over. Die nieuwe ­positie vonden de vrouwen wel oké, ineens waren ze meer waard dan hun plaats aan het aanrecht. Toen hij terugkeerde van de oorlog, moest de man zichzelf opnieuw uitvinden. Hij moest zich uiten. Praten.”

DE GEVAARLIJKE VROUW

Zacht uitgedrukt: praten is volgens Danker de Rijke niet de sterkste kant van de man. “De man vindt praten zwak. Daar doet hij niet aan mee. Liever: niks zeggen, niks zeggen, oppotten, niks zeggen, niks zeggen, ontploffen. De man begint pas te praten wanneer het al te laat is. Zoals hij ook altijd te laat een dokter consulteert. Want waarom worden vrouwen gemiddeld ouder dan mannen, denk je? ­Mannen wachten eindeloos. Tot ze zichzelf in een vulkaan hebben veranderd. Als mannen hun emoties niet naar buiten krijgen, zoeken die emoties een andere uitweg. Dat noem ik de duivel, en die neemt veel gedaanten aan: ­alcohol, drugs, gamen, gokken, seks, vreten, extreem sporten, werken werken werken… ­Samengevat: problemen.”

Maar – want laten we gevolg vooral niet met oorzaak verwarren – welke emoties zijn dat dan, die deze andere uitwegen nemen? Er volgt een nieuwe opsomming. “Zelftwijfel, minderwaardigheidscomplex, zwaarmoedigheid, frustraties, agressie, depressie, uitgeblust, lusteloos, inspiratieloos, moedeloos, waardeloos…” In Nederland plegen dubbel zoveel mannen zelfmoord dan vrouwen. Allemaal mannen die niet kunnen praten. Omdat ze dat zwak vinden.”

De ideale man? Mr. Grey!

Er zelf geen zijnde, wil deze man van de gelegenheid gebruikmaken om de macho voorgoed af te serveren. Dat is buiten Danker de Rijke gerekend. “De vrouw heeft op veel vlakken een strijder naast zich nodig. Vroeger had je de metroseksuele man, type David Beckham, ­David Bowie. Die is intussen afgevoerd, of ­beter, heeft zich ontwikkeld tot de spornoman. Sport en porno. Prototype: Cristiano Ronaldo. Of, om nog een voetballer te noemen, Zlatan Ibrahimovic. Die zorgen zeer goed voor hun ­lichaam maar ook keurig voor hun gezin. Dat zijn supermooie persoonlijkheden. Narcisten, zeg je? Een narcist is geen toxische mens.’

En voor zúlke types vallen vrouwen? De Rijke: “Zeker weten! Kijk naar Fifty Shades Of Grey! Zowel het boek als de film zijn afschuwelijk slecht gemaakt, maar er zijn miljoenen exemplaren van verkocht en overal waren er volle zalen. Vrouwen willen een Mr. Grey – ook in de slaapkamer. Waar draait intimiteit om? Veiligheid, vertrouwen, respect, moraliteit. Mr. Grey geeft zijn geliefde veiligheid. En in The Red Room uit hij zijn emoties. Ze hebben de ideale formule gevonden. SM-seks, zeg je? Inderdaad. Maar zij gaat daarin mee. Als hij over de grens gaat, zegt ze: “Nu straf je me, dit heeft niets meer met emoties en alles met macht te maken.” Waarop hij haar gelijk geeft. Dat laatste is de sleutel. Waar gaat het mis in relaties? Met onbeantwoorde verwachtingen. Waarop het gevecht voor het grote gelijk uitbreekt. Als beide partners halsstarrig van hun gelijk overtuigd blijven, kunnen ze tien jaar relatietherapie volgen, het zal niet helpen. Wat wél helpt, is naar de context kijken. Alleen doen we dat niet. Het is 2 procent observeren en 98 procent zelf aan- en invullen. Heb je al gevraagd: wat bedoel je? Heb je al honderd vragen gesteld? Zolang dat niet gebeurt, blijft ieder op zijn standpunt.”

De man als vraagteken

Danker de Rijke verdeelt mannen onder in drie types. “Met de alfaman worden de ­Love Island-programma’s gevuld. Totaal ­opgetrokken uit testosteron, eenzijdig, wil ­alles strijdend oplossen. Aan het andere ­uiterste van het spectrum zit de anti-alfaman. Blijft maar babbelen, steekt zich in de rol van slachtoffer. En tussen die twee uitersten bevindt zich wat ik de vaagtekenman noem. Die is soms alfa, soms anti-alfa, afhankelijk van de situatie. Dat zijn de Misters Grey.”

Zijn eigen identiteit noemt hij The Calm Smiling Viking. “Avonturiers, veroveraars, maar mannen met eer. Bloeddorstige stropers, zeg je? Oké, neem dan de Spartanen, de Kelten, de samoerai, de middeleeuwse ridders. Krachtige mannen met zelfkennis, maar bereid om anderen gelijk te geven. Het gaat om de keuzes die ze maakten. Dat was altijd een keuze om een goed mens te zijn. De vraagtekenman bepaalt waar hij alfa nodig heeft – als iets te ver gaat – en waar anti-alfa, om context te zoeken en te praten.”
Waarom voegde hij er de twee adjectieven aan toe? “Bewaar je kalmte, laat je niet vangen door je emoties. Met smiling bedoel ik: zachtmoedig, vanuit liefde. Zeg tegen je partner: ‘Je steekt mijn grenzen over, ik denk niet dat je het bewust doet, maar het kwetst me wel. Waarom doe je dat? Leer me jouw emoties kennen, waardoor ik me kan aanpassen. Maar als daardoor mijn normen-en-waardenstelsel volledig opzijgeschoven wordt, zal het niet lukken. We moeten een compromis vinden.’ Eigenlijk is het de alfareactie van anti-alfaman. De vraagtekenman praat vanuit het vraagteken.”

De man in zijn doosje

Over naar het andere kamp. Wat moeten de vrouwen doen, terwijl de mannen leren praten? Danker de Rijke: “Geduld oefenen. En mannen proberen beter te begrijpen. De man herleidt alles tot status en competitie. Alles wat binnenkomt, wordt op die twee punten gefilterd. Een afwijzing ervaart hij als een aanval op zijn status. Neem nu complimenten. Als een man een vrouw een compliment geeft – om aan te geven wat hij over haar denkt en wat hij voor haar voelt – en zij weert dat af, dan reageert de man met passieve agressie. Waar zie je dat het eerst? In de slaapkamer. De intimiteit is weg. Of hij gaat weg. Dus omarm dat compliment, want hij heeft zich kwetsbaar opgesteld.

“Een ander punt: de man leeft in doosjes. Zit hij in het doosje tv-kijken, dan moet zijn vrouw niet over de boodschappen van morgen beginnen. Bij vrouwen is alles met elkaar verbonden. Een man heeft een nothing box. Als een vrouw dat niet onderkent, loopt de man vast.”

Wat wil Danker de Rijke met zijn webinar ‘Mentorschap voor Mannen’ bereiken? “Awareness. Mannen moeten ophouden praten als een zwakte te zien. Vrouwen doen niets liever dan praten. Maar tegen een man moet je niet zeggen: het gaat niet goed met je, praat eens met een therapeut. Geen enkele man aanvaardt zo’n voorstel. Daar drijven status en competitie weer boven. Vandaar dat ik in mijn praktijk het woord therapie vervang door mentorschap. Een man praat alleen maar met een krachtig iemand. We gaan als gelijken filosoferen, aan kennisoverdracht doen, inzichten verschaffen. En de man doet ermee wat hij wil.”

www.mentorschapvoormannen.be