Het oog wil ook wat (eten): Brusselse creatievelingen spelen met hun eten

Party Style

In tijden van kleurrijke, goed gecureerde sociale­media-posts, kreeg ook de feestdis een upgrade. Met het eindejaar in zicht ­tonen deze drie Brusselse food creatives een nieuwe weg. Lol hebben is toegelaten.

LÉA MALTESE

“Als kind leer je van je ouders dat je niet met eten mag spelen. Ik hou net van met eten ­spelen en van zien hoe mensen op andere ­manieren met voedsel omgaan aan tafel. ­Zolang je maar niets verspilt”, zegt food artist Léa Maltese. “Ik hield altijd al van koken. ­Terugkijkend op mijn jeugd, herinner ik me mijn moeders dagelijks vers bereide maal­tijden – ook al zei ze onlangs dat ze als alleenstaande moeder toch meer kant-en-klare maaltijden kocht dan ik me inbeeldde (lacht).” Op haar achttiende trok de Zuid-Franse het Kanaal over om Fine Arts te studeren aan de University of the Arts London. “Toen moest ik wel beginnen koken.”

Uiteindelijk werd Maltese archivaris voor kunstverzamelaars en leidde een nieuwe job haar toevallig naar Brussel. Ze woonde in onze hoofdstad toen ze tijdens de lockdowns besloot na tien jaar van carrière te wisselen en voluit voor food te gaan. De creatieve bril waarmee ze jarenlang naar kunst keek, zet de autodidactische food-artiest vandaag op, om eetbare belevingen voor haar klanten te ­bedenken. Ondanks haar Brusselse stek, ontwerpt en kookt Maltese haar tablescapes en voedsel­sculpturen vandaag grotendeels voor Franse klanten. “De food designtrend lijkt in België nog niet zo’n hoge vlucht te nemen.”

Vooral merken uit de modewereld vragen haar: van Vogue France tot de klassieke schoenmaker Heschung en het hippe kledinglabel Carné Bollenté. Al komen er ook enkele Belgische projecten bij. Tijdens de lancering van de ­Belgische editie van het populaire Franse foodblad Le Fooding ontwierp ze balancerende totems van komkommers, radijzen en andere groenten, voor de verjaardag van de Brusselse designstudio MoKa maakte ze een cake van ­eitjes – net iets anders dan je je een eiercake zou inbeelden. “Eieren zijn mijn obsessie. Ik verstopte verschillend beslag in lege eierschalen, die zo de oven in gingen. Wanneer gasten zo’n een eitje open peuterden, ont­dekten ze hartige cake met zwarte olijven, courgette of za’atar.”

Als creative (event) director werd eten naast een passie vooral een project waar veel logistiek, transport en productiemanagement bij komen kijken, maar in de eerste plaats blijft het voor Maltese de meest universele manier om mensen blij te maken. “Ik kook nooit voor mezelf als ik alleen ben. Het eerst wat ik op de markt denk is: met wie kan ik dit delen?”

FOUR

Tegen het einde van hun studententijd aan de Amsterdamse Rietveld Academie, hadden grafisch vormgever Jeanne Viviès en mode­ontwerpster Sonia Oet elkaar gevonden en stonden ze bij hun vrienden bekend om de ­fantastische eetpartijtjes die ze organiseerden. Vandaag zijn ze beiden aan de slag in Brussel – Viviès als vormgever bij Basedesign en Sonia als keramiekontwerper en -lesgever – maar werken ze parttime samen. FOUR is hun foodbaby, een creatief concept waarin experimentele voedselbeleving en op maat gemaakt ­servies centraal staan.

“Een maaltijd hoeft niet langer een klassiek event te zijn waarbij mensen gezeten aan tafel, eten geserveerd krijgen”, vindt Viviès, die een duidelijke mentaliteitswijziging bespeurt. “Ook het aantal chefs dat tegenwoordig liever pop-ups organiseert dan zich aan een restaurant te koppelen, lijkt deel uit te maken van de trend weg van de traditionele keuken met zijn verticale hiërarchie. Alles lijkt te veranderen. Ook de cross-overs tussen kunst, food, performance en events.”

Uniek aan FOUR – de naam is een knipoog naar zowel eten bereiden als een keramiekoven – is dat alles vertrekt vanuit de vorm van de gerechten en de ingrediënten. Dat kan gaan van voor eitjes ontworpen serveertorens en krullende olijfschaaltjes tot in kleitafels ­verstopte gebakken aardappelen op een performance in het BOZAR-museum. Toen foto’s van het Ardense trouwfeest van Ester Manas en Baltazar Delepierre, het duo achter het ­inclusieve kledinglabel Ester Manas, dankzij een Vogue-publicatie de wereld rondgingen, was ook het FOUR-diner talk of town. “Ester is een goede vriendin van ons. Voor haar ­ontwierpen we een buffet. Bij elk gerecht, tot het kleinste taartje toe, bedachten we aangepaste borden, wat de maaltijd naar een heel ander niveau tilde.”

In hun bizarre keramiekvormen vonden Viviès en Oet een aantrekkelijk, veranderlijk concept: “Gebakken klei is tijdloos, kan de tijd doorstaan. Best ironisch dus om voor eten, iets dat in een oogwenk verdwijnt, een product te bedenken dat blijft. Die frictie is ironisch maar ook interessant, omdat van daaruit nieuwe ideeën ontspruiten. Onlangs ontdekten we dat onze olijfborden zich perfect lenen om verse kaas op te smeren. Als je die vervolgens met olijfolie dresseert, creëren de putjes een ­prachtig speels patroon.”

EVERY ISLAND

Als artistiek designcollectief vormt het ­Brusselse Every Island op het eerste gezicht misschien een buitenbeentje in het rijtje foodcreatives. Het collectief bestaat uit architecten, hun werk uit performances en tijdelijke ­constructies in allerhande ruimtes. “Voeding is nooit het hoofdonderwerp van onze projecten,” zegt architect Alessandro Cugola die in 2021 mee aan de basis van Every Island lag.

“Al komt het huiselijke vaak terug in ons werk, doordat we als architecten op een of andere manier toch altijd terugkomen bij de wereld van wonen. In die zin speelt ook voeding soms een belangrijke rol.” Of hoe de creatieve blik van het collectief het dagdagelijkse weet te transformeren naar iets onvergetelijks.

Zo kreeg Every Island tijdens het loslaten van de laatste coronamaatregelen de mogelijkheid om het leegstaande Stam Europa-kantoor­gebouw aan Kunst-Wet tijdelijk in gebruik te nemen voor een eerste project dat uitmondde in een experience-diner. “Tijdens de coronagolven waren etentjes de enige vorm van socializen,” vertelt Cugola “Waardoor die momenten stilaan werden verweven met een heleboel emoties: verveling, eenzaamheid, opwinding… Om vorm te geven aan die complexe wirwar van gevoelens, ontwikkelden we een lange, amorfe tafel om die rare menselijke mix te symboliseren waarop we vervolgens een menu afstemden.” Vrienden, kennissen en volstrekte vreemden ontmoetten elkaar zo aan een ­performance-diner in een leegstaand kantoorgebouw waar ze gezeten aan kleine krukjes een culinaire performance ondergingen: ­meticuleus gearrangeerde groenten in bergen zout, borden met filosofische opschriften die achteraf Britney Spears-lyrics bleken en een ceremoniële maanzaad-cake-processie als apotheose van een onvergetelijke avond.

“Every Island interesseert zich in hoe een ruimte de basis voor een performance kan worden en hoe je daarin kan spelen: hoe kan het publiek deel van de act worden, of de performer het publiek kan worden.” En mits een beetje lef, kan je die bril ook thuis opzetten.