Émeline Burnotte, koordirigente: ‘We zingen om de lockdown te vergeten’

Het coronavirus zorgt ondertussen bijna een jaar voor onzekerheid en ongerustheid in de culturele sector. Gesteund door hoopvolle projecten blijft het hart kloppen. Ontmoeting met Émeline Burnotte, een meer dan gepassioneerde koordirigente.

Émeline Burnotte leeft van haar passie. De jonge dirigente leidt Dreaming Voices en richtte eind 2019 de vzw Sing For The Moment op om de opleiding van koordirigenten en koorzangers in Wallonië te bevorderen. Ze is opgeleid aan het Institut de Musique et de Pédagogie (IMEP) in Namen en studeerde afgelopen juni ook af aan het Conservatoire Royal de Bruxelles. Met haar hoofd vol projecten houdt ze de muziek in leven tijdens de coronacrisis.

Toen covid-19 in ons leven kwam en de lockdown onze dagelijkse routine werd, was het voor Burnotte uitgesloten om te stoppen: ‘Ik heb veel stimulatie nodig. Ik kon niet inactief blijven. Anders zou ik gek worden’.

Waarom gebruiken we dan niet wat er voorhanden is om verder te gaan? Voor de dirigente was de oplossing erg simpel: virueel samen zingen. ‘Zulke koren bestaan al heel lang. De Amerikaan Eric Whitacre begon er ongeveer tien jaar geleden mee. Voor mij was dit het ideale scenario om nu mee te starten. Ik nam contact op met een vriend die gespecialiseerd is in videobewerking en koos voor een arrangement van Loïc Nottet’s Million Eyes, gecomponeerd door een andere vriend vlak voor de lockdown, die een beetje teleurgesteld was dat zijn partituur nooit door een koor gebruikt was.’

In de hoop een zestigtal zangers te verzamelen, postte Burnotte een video op Facebook om haar project uit te leggen. ‘We hebben tientallen aanvragen ontvangen. Het was ongelofelijk. We konden niet iedereen accepteren, omdat het de eerste keer was dat we dit soort project deden. Uiteindelijk hebben we 270 zangers geselecteerd.’

De repetities gebeurden uiteraard virtueel. ‘Het was een beetje vreemd. Ik was alleen thuis, zat voor mijn scherm aan mijn piano en zong voor de zangers. Zo kon ik hen helpen om de partituur te ontcijferen en ze te laten zien wat ik wilde bereiken. Daarna zongen we allemaal samen, maar we konden niet naar elkaar luisteren. Ik zong dus de hele tijd, zodat de zangers zich niet alleen voelden. Toen namen alle deelnemers zichzelf op en stuurden ze me een video. Vervolgens hebben we alle opnames bewerkt en gemixt. Ook al waren we allemaal thuis, we hadden het gevoel dat we samen iets creëerden.’

Het project werd twee keer beloond: ‘We hebben een wedstrijd gewonnen voor RTL en vervolgens voor RTBF. Het was super onverwacht. We hebben ons de dag voor het einde van de wedstrijd aangemeld, omdat we dachten dat het de zangers zou behagen, en we kregen zoveel positieve reacties! We hebben alle 270 zangers ook samengebracht in een Facebookgroep. Daar konden ze met elkaar chatten, ook al kenden ze elkaar niet zo goed. Velen vertelden me dat dit project een echte pauze was tijdens de lockdown. Ze hadden een aantal dagen niet aan het virus en de gezondheidssituatie gedacht. Het was als een kleine zonnestraal in hun dagelijks leven.’

Dankzij de steun van de RTBF kregen sommige zangers de kans om elkaar te ontmoeten en samen te zingen op de Grote Markt op 25 september. ‘Vanwege de veiligheidsnormen konden we er maar vijftig selecteren. Dat deden we via loting’, aldus Burnotte.

Concert

Tijdens de korte pauze tussen de lockdowns kon Émeline weer wat meer contact hebben met haar koorzangers, ook al waren de omstandigheden verre van optimaal. ‘Een van mijn koren had ik al sinds februari niet meer gezien. We konden weer even samen repeteren, maar helaas niet lang. Ik prijs me wel gelukkig. Er zijn koren die ondertussen sinds maart niet meer samen hebben gezongen.’

Ondanks de coronacrisis kon de dirigente in oktober wel een concertje organiseren. Het was een mooi moment en met een gevoel van verbondenheid met het publiek. Dat zat immers midden in de zaal, omringd door de koorzangers. ‘We moesten ons uiteraard aan de veiligheidsvoorschriften houden. Daarom moesten alle zangers op twee meter afstand van elkaar staan, op drie meter van het publiek dat in bubbels verdeeld was en moest iedereen een mondmasker dragen. We hebben urenlang tape op de vloer geplakt. Maar het was de organisatie allemaal waard. We hebben samen een prachtig moment gecreëerd.’

Toekomstmuziek

Als het gaat om de toekomst van koorzang, verbergt Émeline haar zorgen niet. We zullen creatiever moeten zijn, zodat deze mooie discipline niet uitsterft en we op een dag weer schouder aan schouder kunnen zingen om onze liefde voor muziek te delen. ‘Veel zangers houden van het contact van een koor. Twee meter uit elkaar zingen, met een masker op, is niet het echte leven. Het is een heel andere oefening. We kijken er zo naar uit om weer bij elkaar te komen. In de tussentijd blijven we voorzichtig en concentreren we ons op wat mogelijk is.’

De koorzangers blijven gepassioneerd en gemotiveerd. ‘Ik richtte twee nieuwe koren op in september, net voor de tweede lockdown. Ook daar werken we dus virtueel. Zelfs als cultuur als niet-essentieel wordt geclassificeerd, denk ik dat de sector cruciaal is in het leven van mensen. Tijdens de zomermaanden organiseerden we in heel Wallonië repetities in openlucht. We hadden een limiet van vijftig personen per dag vastgesteld. Er waren zelfs wachtlijsten. Mensen wilden weer zingen en elkaar zien. Het is een basisbehoefte: een manier om ondanks de angst voor het virus weer een beetje menselijkheid te vinden.’