Een rist vakantiehuizen, een eigen literair festival, een wijnhuis en een artistiek parcours door landschapsarchitect Bas Smets. Sophie Le Clercq, zaakvoerster van JCX-immo en erfgename van betonimperium CIT-Blaton, palavert niet over dromen, in de Franse Luberon maakt ze die gewoon waar.
“In 2000 waren mijn man en ik op zoek naar een vakantiehuis voor onszelf en onze kinderen. Hij had drie kinderen uit zijn vorige relatie, ik twee en samen hebben we er ook nog drie. We hadden al een hele dag huizen bezocht in de buurt van Bonnieux en ik wilde terug naar ons hotel. Maar toen nam de makelaar ons mee naar hier en we waren direct verkocht.” Aan het woord is Sophie Le Clercq, zaakvoerster van JCX-immo en erfgename van het Brusselse betonimperium CIT-Blaton.
Het domein dat ze samen met haar man kocht, in het hart van het natuurreservaat van de Lubéron, was ruiger dan de rest van de streek, en was al eeuwenlang de favoriete habitat van geiten en schapen. De vegetatie was dus navenant. Het glooiende terrein van 320 hectare – dat is twee keer de oppervlakte van het Zwin – ligt op het hoogste punt van de Lubéron, zeshonderd meter hoog. In het Provençaalse natuurpark mag je niets nieuws meer bouwen, maar wel renoveren. Het opknappen van de oude boerderij was voor Le Clercq, als bouwexperte, een kolfje naar haar hand. Vandaag is het een warme, gezellige plek waar ze rond de grote eettafel graag creatieve mensen ontvangt, van schrijvers zoals bijvoorbeeld Bart Van Loo tot landschapsarchitect Bas Smets. Het huis in ingericht met prachtige vintage en antiek. Op een dressoir staan bijvoorbeeld keramieken vazen die Le Clercq heeft gekocht in de veiling van de kunstcollectie van Yves Saint Laurent en Pierre Bergé. Op de patio voor het huis staan knalrode vintage tuinmeubelen. Ongetwijfeld ook met een verhaal aan.
Uiteraard zijn het huis en het domein rijkelijk voorzien van de schilderijen van haar partner Yves Zurstrassen, die in 2019 een overzichtsexpo had in Bozar. Zijn werk is speels en kleurrijk en past perfect in dit wonderlijke domein.
Grootouders en kleinkinderen
“Ik ben niet het type om in mijn vakantiehuis de hele dag te liggen niksen. Vanaf de start wilde ik een domein waar we iets mee konden doen, ook na ons pensioen. In eerste instantie was dat een boerderij met een moestuin. We verkochten de groenten en het fruit dat we hier oogstten als bioboer, maar we merkten dat de mensen hier in de buurt daar geen oren naar hadden. Ze gaan liever naar de Carrefour, raar maar waar. Ik heb met scha en schande moeten leren dat het iets voor stadsmensen is om te verlangen naar verse bioproducten op boerenmarkten.”
Intussen kocht Le Clercq het een en ander bij in de buurt, het gehucht Les Treimars en het gehucht Cournille, allemaal met een even mooi uitzicht over het natuurpark van de Lubéron. In het hoogseizoen kun je dus een provençaals gehucht, un hameau, huren bij haar zodat je met een gezelschap van pakweg 25 mensen in alle rust op vakantie kunt. “We mikken op grootouders die graag tijd doorbrengen met hun gezin en kleinkinderen.” Trouwpartijen ziet ze minder graag komen, om het rustig te houden.
Alle vakantiehuizen zijn met de grootste zorg ingericht. Het textiel werd ontworpen door Amélie de Borchgrave, de zus van de kunstenares en gravin Isabelle de Borchgrave, en aan de muren hangt werk van Zurstrassen. Le Clercq houdt ervan zich te omringen met producten van locale producenten, dus zijn alle badproducten op basis van artisanaal gemaakte provençaalse zepen en oliën.
Chateau d’Autet
Maar het inrichten van vakantiehuizen was nog niet genoeg. Na een tijdje rijpte het plan om hier wijn te maken, wat op het eerste gezicht niet zo evident is, omdat het domein wat hoger ligt dan de rest van de Provence. Le Clercq zette door en er staat dus sinds 2021 een prachtig gebouw, Le Chai, het Franse woord voor ‘wijnhuis’, van de Franse architect Marc Barani. Het terras met uitzicht over het hele domein is waanzinnig mooi. Le Chai levert jaarlijks 110.000 flessen wijn. De favoriet van Sophie is de rode wijn Dernières terres. Pittig detail: een van de witte wijnen kreeg de naam Chateau d’Autet. Le Clercq kocht terrein van dat kasteel voor haar wijnboerderij. Voor de kenners: Chateau d’Autet is de plek waar Kate Middleton ooit topless werd geshoot tijdens een vakantie.
Ilja Leonhard Pfeiffer
Na een gesprek met haar vriendin en journaliste Béatrice Delvaux, die op haar beurt weer bevriend is met het schrijverskoppel Sigrid Bousset en Stefan Hertmans, groeide er alweer een nieuw zot plan. Samen met boekhandel Le Bleuet in het naburige dorp Banon werd Les Davids de locatie voor het literaire festival, Les Estivales du Haut Calavon. “Ik was er wel wat zenuwachtig over, want een festival brengt mee dat er licht en geluid en flyers en zo moeten zijn, en daar heb ik totaal geen ervaring mee. Bovendien reed Bart Van Aken, de oprichter van de Gentse boekhandel Paard van Troje, speciaal voor de gelegenheid helemaal naar Genua om er Ilja Leonard Pfeijffer op te halen, dus ik wilde wel dat het in orde was.”
Landschapskunst
“Ik houd enorm van cultuur en ik denk dat ik iemand ben met een vorm van artistieke energie. Ik kan niets zelf uitvinden, maar ik kan het wel organiseren en faciliteren. Ik kan echt ontroerd raken door alles wat een menselijke geest kan bedenken en maken. Werken met lichaam en geest samen is zo belangrijk. Ik heb al veel gedaan in mijn leven, maar op Les Davids ben ik het meeste fier. Ik doe hier iets goeds, voor de natuur en voor mijn nageslacht. Cultuur is iets dat je kunt delen, het geeft een retour die je niet in geld kunt uitdrukken en zo kwamen we uit bij het idee voor een kunstparcours met landschapsarchitect Bas Smets.”
Sophie leerde Smets kennen door Anne Pontégnie, een van de oprichtsters van het Brusselse WIELS-museum, dat door Sophie Le Clercqs bedrijf werd gebouwd. Pontégnie is intussen wereldtop in hedendaagse kunst en cureert het nieuwe kunstparcours voor Les Davids. Bas Smets zelf is wereldwijd bekend door het park dat hij ontwierp voor het cultureel centrum Luma in Arles en omdat hij zal meewerken aan de landschapsomkadering van de Notre Dame in Parijs. Hij is ook de ontwerper van de openbare ruimtes op het Antwerpse Nieuw-Zuid.
Dadendrang
Ik vraag Le Clercq wanneer het ooit stopt, die stroom aan plannen en projecten. “Dat vraagt Yves, mijn man, me ook al een tijdje”, lacht ze. “Maar het stopt met dat parcours van Bas Smets” (zie kader). Hoe ze het toch allemaal rond krijgt? “Ik heb het ondernemen in het bloed, mijn ouders waren beiden ondernemers, maar los daarvan haal ik de grootste voldoening uit het oplossen van problemen, ik loop de hele dag rond met deze twee schriftjes vol problemen en oplossingen. Ik ben er zelf in gegroeid, het was niet altijd zo, maar materiële dingen kunnen me niet klein krijgen. Daar vind ik altijd wel een oplossing voor, en geloof me, aan al die vakantiehuizen is altijd iets kapot. Helemaal anders is het als het over mijn gezin gaat. Dan ben ik veel sneller bezorgd. Ik ben een echte moederkloek. Als een van mijn kinderen een taxi moet nemen, wil ik dat ze het laten weten wanneer ze er zijn, anders denk ik meteen het allerergste.”
Het lijkt er toch niet meteen op dat Le Clercq op haar lauweren gaat rusten, terwijl we praten vertelt ze over alweer een droom. “Ik zou, wanneer ik eindelijk op pensioen ben, een boek willen schrijven, met tekeningen, want ik teken graag en met tips over wat je allemaal kunt doen in deze streek. Er is hier zo veel moois: de kapel van Louise Bourgeois in Bonnieux bijvoorbeeld, maar ook de Gorges d’Oppedettes hier in de buurt en ook iets tofs, een specialiteit uit het dorp Apt, de terre mêlée, keramiek waarin oker en leem is gemengd, met een heel origineel resultaat. En natuurlijk de prachtige Librairie Le Bleuet.” Wordt met andere woorden dus ongetwijfeld vervolgd.
www.lesdavids.fr, ook deze zomer komen er weer schrijvers en muzikanten op bezoek op het domein, van 25/7 tot 8/8.
Landschapsarchitect Bas Smets: ‘Wat er al is wil ik in de verf zetten’
Trends Style had de eer en het plezier om samen met Bas Smets het nog niet aangelegde twee kilometer lange parcours af te stappen op het domein van Les Davids, om alvast te kunnen ervaren hoe gevarieerd het landschap er is. Af en toe met een klimmetje en soms in de hoek gedrumd door drie loslopende ezels, maar met als apotheose een fantastisch mooie bloemenweide naast het gehucht Les Treimars.
Het parcours gaat deze zomer open. Smets wil er bezoekers attent maken op de unieke vegetatie van de Lubéron door een serie landmarks. “In eerste instantie vroeg Sophie om een plek voor sculpturen, maar ik heb het plan aangepast naar een parcours onder het motto reveler l’existant, wat er al is in de verf zetten. Dat doe ik trouwens altijd. Ik wil opmerkelijke bomen in hun kracht zetten en de aandacht vestigen op originele delen van het landschap, zoals een tumulus op het terrein, zodat de bezoekers van het parcours de rijkdom van de Lubéron kunnen ontdekken. Er komt ook een uitkijktoren en een werk van de Welshe kunstenaar David Nash.’
Wanneer we Smets vragen waar hij inspiratie haalt als landschapsarchitect, kijkt hij ons een beetje verbaasd aan. “Van landschappen. De Dolomieten bijvoorbeeld, of Les Alpilles hier in de buurt, of Yosemite in de Verenigde Staten, maar ook Central Park in New York. Ik kijk graag naar de gevolgen van de menselijke interventies die er uiteindelijk toch overal zijn geweest. Ik wil niet te veel meer toevoegen, want het is zoals Buckminster Fuller zegt: ‘De aarde heeft een spatiaal probleem, we zijn allemaal passagiers op ruimteschip aarde.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier