Belgian Owl, Belgische whisky van het Haspengouwse terroir

Wat moet je doen wanneer je meer diversiteit in de agricultuur van Haspengouw wil zien? Whisky stoken, bijvoorbeeld. Dat was het idee van Etienne Bouillon, de master distiller van Belgian Owl, een 100 procent Belgische whisky.

Het lijkt een gek idee, maar waarom ook niet? Etienne Bouillon heeft een waardevolle visie op de agricultuur van Haspengouw. Hij wil dat de Haspengouwse grond en iedereen die ermee werkt geherwaardeerd wordt. Vanuit die grond haalt hij twee producten om zijn idee te verwezenlijken: water en gerst. De rest is passie en vakmanschap.

Erkend water

Om Belgian Owl te maken, verzamelde hij 29 boeren om zich heen, goed voor samen vierhonderd hectare Haspengouwse grond om hun unieke gerst te telen. Lokaal graan gebruiken lijkt logisch, maar is geen evidentie, toch niet in België. Vierhonderd hectare, dat levert heel wat lekkere whisky op. Zeker als je het graan combineert met het Haspengouwse grondwater. Dat water is zo uniek dat het een erkenning heeft gekregen en beschermd wordt, door Wallonië en Europa. Haspengouwse grond heeft een uitzonderlijke rijkdom, hij bestaat uit vijftien meter aarde met daaronder twintig meter kalksteen. Door deze lagen sijpelt al eeuwen regenwater, wat uiteindelijk het uitzonderlijke grondwater oplevert, tsjokvol mineralen.

Lokale gerst van een unieke kwaliteit plus gereputeerd grondwater, wat levert dat op? Een Haspengouws streekproduct zonder weerga. Een echte Belgische whisky, puur terroir. Belgian Owl werd verkozen tot beste European Single cask Whisky of the Year 2011, met een percentage van 95,5% in de Whisky Bible van Jim Murray. Er moet dus iets in die grond zitten dat zorgt voor de magie in de fles.

New Make Spirit

Waar smaakt Haspengouw nu eigenlijk naar? De neus neigt naar frisheid, finesse en precisie. De delicate toetsen van geroosterd eikenhout en toffee versmelten met de fruitige handtekening van Belgian Owl: conferencepeer, muskaatdruif, gekristalliseerde engelwortel en reine claude marmelade. Geef de whisky wat tijd in je glas en je ontdekt algauw de geur van vanillepudding en geflambeerde banaan. De smaak geeft je een beleving van honing, vanille- en kokosijs, gekonfijte gember, in boter gebakken appeltjes en pruimentaart. Een lange afdronk garandeert een mooie ervaring met de aangename smaak van het moutdistillaat, met tonen van fruit, hout en gerst.

“Zo’n 60 procent van het karakter van een whisky komt van het vat waarin hij gerijpt is”, vertelt Etienne ons. “En de geschiedenis van het vat is bijna belangrijker dan het aantal jaar dat de whisky erin rijpt. Voor Belgian Owl wordt vooral gewerkt met bourbonvaten en Pedro Ximenez-sherryvaten. Maar als je echt die Haspengouwse terroir wil proeven bestaat er nog een andere optie: newmake spirit.” Dat is eigenlijk ongerijpte whisky, dus net voor hij het vat in gaat. Die geeft je een unieke kans om het pure graandistillaat te proeven, in dit geval de Haspengouwse gerst. Naast graan heeft het een aroma van fruit met frisse hints van peren en cider die wegsmelten tot een echo van gemaaid gras. Fruitig, zacht en een tikkeltje zoetig, dàt is zowat de basis van Belgian Owl. In 2020 kreeg de new make een score van 92/100 in de whiskybijbel van Jim Murray. Als je basisdistillaat al van bij het begin zo’n score krijgt, dan weet je dat het alleen maar beter kan worden vanaf daar. “Dit is de ware ziel van de whisky, de spirit van Haspengouwse gerst. Dit is Belgische terroir.”

Vleugje Speyside

De eerste Belgian Owl werd al gebotteld in 2007 en vanaf dan werden de eerste prijzen gewonnen, maar in 2013 gebeurde er iets ongelooflijk. Etienne Bouillon slaagde erin twee koperen pot stills op de kop te tikken van Caperdonich. Dat was een Schotse distilleerderij uit de Speyside-regio, begonnen in 1898 en gestopt in 2010. Bouillon kon beide ketels kopen. In 2016 konden ze de eerste uiltjes bottelen, gedistilleerd in de Caperdonich-ketels. De master distiller waarschuwt snel dat dit geen reden is om zijn whisky te vergelijken met een Speyside. Belgian Owl is een authentieke, artisanaal gemaakte, Belgische whisky.

Jong maar krachtig

Naast de new make omvat het gamma een single malt van drie jaar en een single malt van vijf jaar. Best jong, zou je zeggen, maar zoals Etienne Bouillon ons heeft verteld: de geschiedenis van het vat is belangrijker dan de leeftijd van de whisky. Als je daarenboven drie opeenvolgende jaren verkozen wordt tot beste whisky van Europa, dan betekent dat cijfertje opeens veel interesse op. En we vermoeden dat er in de toekomst waarschijnlijk ook wel eentje van tien jaar zal uitkomen. Er is ook nog een cask strength-variant. Dat is de gouden uil, rechtstreeks van het vat en met zijn 71 procent alcohol bijna letterlijk een explosie in je mond. Het is iets voor de liefhebbers.

Buiten het standaardgamma zijn er af en toe ook thematische varianten. Zo was er op moederdag een limited edition van duizend flessen met een finish in een vat van Belgische eau de vie van chocolade. Een uiltje om van te snoepen…

De uil

Hoewel we de inhoud interessanter vinden, mag er over de fles ook iets gezegd worden. Die heeft een elegante neo-retrostijl en staat zeker niet mis in de drankenkast. Ook het label is goed bedacht. Het is een soort vijfhoek met in elke hoek een afbeelding wat Belgian Owl typeert. De gerst, het grondwater, de pot stills en de vaten waarin hij gerijpt wordt. En als eerste, helemaal bovenaan, de uil natuurlijk.

De uil, het lievelingsdier van de Griekse godin Athena, staat voor kennis en wijsheid. De kennis van de natuur en van het distilleren en de wijsheid om het te drinken. Het label vertelt in vijf symbolen het verhaal van Belgian Owl. Altijd handig als je de fles op tafel zet en je wil er iets over vertellen tegen je vrienden.