Wim De Mont
Startende ondernemers: wie zijn ze, wat drijft hen? We vroegen het aan de starters zelf. Passie voor een bepaald product of dienst, de wil om baas over zichzelf te zijn en de drang naar flexibele werkuren: dat zijn de meest uitgesproken drijfveren voor startende ondernemers. Maar er zijn nog andere, verrassende dingen die spelen.
De mythe dat zelfstandigen en startende ondernemers in de eerste plaats (veel) geld willen verdienen, mag nogmaals naar de prullenmand worden geschoven. Natuurlijk is financiële onafhankelijkheid belangrijk, maar slechts één op drie van wie net is gestart als ondernemer of dat binnenkort wil doen, vermeldt dit als reden voor de stap naar zelfstandigheid in een onderzoek van Roularta en Securex, in het kader van The North Stars. Passie voor een product of dienst (72%), de wil om zelfstandig te zijn (en dus eigen baas te zijn, 60%) én de drang naar meer flexibiliteit in de work-life balans (56%) zijn duidelijk belangrijker.
Wie doet wat?
Het onderzoek peilde ook naar het soort onderneming dat de respondenten voor ogen hebben (of hebben opgericht). In 56% van de gevallen gaat het om een eenmanszaak, 37% kiest meteen voor een vennootschap en 7% twijfelt nog. Opvallend is dat 46% zelfstandige wordt in bijberoep, in combinatie dus met een (vaak deeltijdse) bestaande job. Populaire sectoren zijn diensten (24%), creatieve beroepen (16%), consultancy (11%) en retail (11%). Zorg/welzijn volgt met 9%, IT en technologie met 8%. Horeca (4%) en bouw (3%) overtuigen minder vaak.
Goed voorbereid is half gewonnen?
Ideeën moeten rijpen, en startende ondernemers gaan niet over één nacht ijs. 96% van hen informeerde zich op basis van artikels en websites, naast gesprekken met andere ondernemers en boekhouders. Van alle wettelijke verplichtingen over het opstellen van een ondernemings- en financieel plan tot praktische informatie over sociale bijdragen, belastingverplichtingen en verzekeringen: starters gaan behoedzamer te werk dan soms wordt gedacht. Ze zijn ook doelbewust. Ze beseffen dat meer klanten of omzet en/of de efficiëntie verbeteren duidelijke groeipaden tot groei zijn.
Struikelblokken voor starters
‘Nobody said it was easy’, zingt Chris Martin van Coldplay en inderdaad: elke starter ziet struikelblokken, valkuilen en wegomleggingen. Men botst vooral op onzekerheid over regelgeving en administratie (53%). Toch botst de helft ook op zichzelf: bij 50% van de starters leeft de reële angst om te falen en een kwart kent zichzelf te weinig kennis of ervaring toe. Ook een gebrek aan kapitaal of netwerk wordt genoemd. Wie er zich van bewust is, kan eraan werken. En is er een juist moment om met een onderneming te starten? 23% heeft vragen bij de huidige economische situatie – al zegt de helft dat de economische situatie de bestaande plannen niet heeft doen wijzigen.
Help!
Concreet krijgen starters graag (meer) advies over boekhouding, BTW & fiscaliteit en juridische aspecten, en over verzekeringen & risico’s, sociale bijdragen & het sociaal statuut en over vergunningen en verplichtingen. Met een voorkeur voor duidelijke uitleg in begrijpelijke taal, persoonlijk advies, checlists of stappenplannen en 1-op-1 gesprekken met een expert. Ook digitale platformen en online informatie kunnen helpen. Toch hebben de meesten enkel nog maar met hun boekhouder gesproken. Een onmisbare stap, uiteraard, al voelen de starters zelf aan dat méér advies welkom is – slechts 2% vindt dat verder professioneel advies ‘voorlopig’ niet aan de orde is. Hier ligt duidelijk een taak voor ondernemingsloketten, sociaal secretariaten of zelfs coaches of mentors.
Welke taken besteden starters uit?
Slechts één op de vijf starters wil ‘alles zelf doen’, de anderen doen graag een beroep op (eenvoudige) tools of software, op boekhouders of andere externe bureaus. Vooral boekhouding en facturatie, websitebeheer (en sociale media) en juridische en administratieve verplichtingen besteedt men graag uit. Starters dromen van een administratie die in orde is en van een financiële buffer (en een pensioenplan) op langere termijn. Risicobeheer is duidelijk een kerntaak van het ondernemen, en de basis voor stabiele groei.
Dit onderzoek van Roularta Research werd gevoerd in samenwerking met The North Stars, een project van sociaal verzekeraar Securex. Het onderzoek liep in mei en juni 2025, met als doelgroep personen met concrete plannen om een onderneming op te starten en personen die de voorbije 12 maanden een onderneming hebben opgestart. De onderzoekers ontvingen 231 volledig ingevulde formulieren. De respondenten kwamen voor 69% uit Vlaanderen, voor 27% uit Wallonië en voor 14% uit Brussel.
