“Belg eet van twee walletjes: ondanks groeiende koopkracht sparen we meer dan ooit”

We houden van genieten, maar doen dat met een gezonde portie voorzichtigheid. Terwijl het weekend steeds meer draait om ontspanning en beleving, blijft de Belgische consument trouw aan zijn spaarrekening. Op het jaarlijkse Mastercard Innovation Forum in Brussel werden deze en andere onderzoeksresultaten van het Mastercard Economics Institute in primeur voorgesteld.

De belevingseconomie draait als een lier: we maken steeds meer tijd in het weekend voor ontspanning en ervaringen. Dat komt doordat we de kappersafspraak, de boodschappen en andere ‘moetjes’ vaker tijdens de week inplannen. Het gevolg? Het weekend is vrij voor een fietstocht, een diner met vrienden of een avond in de bioscoop. En wat met werken? Dankzij hybride werkmodellen en zelfs workations combineren we vakanties met een paar dagen werk, waardoor het verblijf langer én betaalbaarder wordt. Het zijn enkele van de opmerkelijke vaststellingen van Natalia Lechmanova, hoofdeconoom bij het Mastercard Economics Institute, dat onderzoek doet naar consumententrends: “Toch blijft de Belg voorzichtig en eet hij van twee walletjes, want ondanks een groeiende koopkracht, spaart hij meer dan ooit.”

De Belg in 7 consumententrends

1. Meer plezier in het weekend

Het weekend wordt steeds meer een tijd voor ontspanning en plezier. Waar vroeger de zaterdag volgepland was met boodschappen of praktische zaken, wordt die tijd nu naar de week verschoven. Lechmanova: “De Belg plant doordeweeks zijn taken, zoals boodschappen doen of naar de kapper gaan. Hierdoor ontstaat er in het weekend ruimte voor activiteiten die écht plezier brengen, zoals uit eten gaan, golfen of een filmavond.” Deze verschuiving is geen toeval, maar wordt aangedreven door hybride werkmodellen. Dankzij flexibel werken hebben mensen overdag tijd om huishoudelijke taken te regelen, wat hen in het weekend volledige vrijheid geeft. Lechmanova: “Het nieuwe werken heeft de Belg de kans gegeven om zijn week efficiënter in te delen. Het weekend draait nu volledig om ontspanning en sociaal contact.”

2. Langer genieten van vakantie

Het hybride werkmodel heeft niet alleen de werkweek veranderd, maar ook de vakanties. De Belg blijft langer op zijn vakantiebestemming door werk en ontspanning te combineren tijdens een workcation. Lechmanova ziet dit als een logische stap in de manier waarop we tijd en geld herdefiniëren. “Workations geven de Belg de vrijheid om langer te genieten van zijn vakantie, terwijl hij nog steeds productief kan zijn. Het verlaagt de stress van een korte vakantie en maakt een langer verblijf betaalbaarder.”

Naast de troeven van langere vakanties biedt hybride werken ook financiële voordelen. Minder pendelkosten en een flexibelere werkweek geven de Belgische consument meer ruimte in zijn budget. “We zien dat deze besparingen vaak worden geïnvesteerd in ervaringen, zoals een langer verblijf in een vakantiehuis, een uniek concert of een luxueus restaurantbezoek,” voegt Lechmanova toe.

3. Spaarvarken blijft ons favoriete dier

Ondanks de focus op genieten en belevenissen, blijft de Belg een spaarzaam volk. Dat komt deels door de stijgende rentevoeten, die sparen aantrekkelijker maken. Maar er speelt meer. Lechmanova merkt op: “De Belg spaart nu een groter deel van zijn inkomen dan je zou verwachten, ondanks historisch lage werkloosheid en een stijgende koopkracht.” De geopolitieke onzekerheden en de herinnering aan economische schokken, zoals de pandemie, maken dat mensen meer voorzichtig zijn. Ze willen een buffer opbouwen, ook al zijn de vooruitzichten beter dan een jaar geleden. “Die voorzichtigheid is logisch,” zegt Lechmanova, “maar het is belangrijk om te benadrukken dat de Belg nog steeds geniet, zij het met een oog op de toekomst.”

4. Meer plezier, minder spullen

De pandemie heeft blijvende veranderingen gebracht in hoe we ons geld uitgeven. Tijdens de lockdowns ging een groot deel van het budget naar essentiële uitgaven, zoals voeding en energie. Nu deze kosten gedaald zijn, is er ruimte voor uitgaven aan plezier en ervaringen. Reizen, concerten, uit eten gaan en live-evenementen staan bovenaan de lijst. “We zien een duidelijke voorkeur voor de ervaringseconomie,” zegt Lechmanova. “De Belg wil herinneringen creëren in plaats van spullen kopen.” Ook bij materiële aankopen zien we veranderingen. Elektronica, zoals laptops en televisies, kent weer groei na een pandemiepieksituatie. Deze producten hebben een kortere levenscyclus dan bijvoorbeeld meubels, waardoor de vervangingscyclus nu opnieuw op gang komt.

5. Technologie verandert het consumentengedrag

Technologische vooruitgang biedt nieuwe mogelijkheden om te winkelen en te consumeren. Big data en kunstmatige intelligentie (AI) openen de weg voor gepersonaliseerde aanbiedingen en maximaal gebruiksgemak, wat Lechmanova ‘frictieloze ervaringen’ noemt. “Bedrijven gebruiken AI steeds vaker om klanten beter te begrijpen en hun behoeften te voorspellen. Dat vertaalt zich in slimme aanbevelingen, bijvoorbeeld voor een vakantie of een nieuwe aankoop.” Hoewel technologie de consument meer gemak biedt, bevindt de adoptie van AI zich nog in een vroege fase. Lechmanova benadrukt: “We staan pas aan het begin van deze revolutie. De potentie is enorm, maar we hebben nog veel te leren over hoe bedrijven en consumenten deze technologie optimaal kunnen benutten.”

6. Eerst de prijs, dan de wereld

Duurzaamheid is belangrijk, vooral voor jongere generaties zoals Gen Z. Toch blijft prijs vaak doorslaggevend bij aankopen. Het einde van de maand is dichterbij dan het einde van de wereld. Lechmanova: “Hoewel de jongere generaties milieubewuster zijn, blijft de prijs-kwaliteitverhouding een belangrijke factor. Fast fashion blijft bijvoorbeeld populair, ondanks de milieu-impact.” In andere uitgavencategorieën zien we een vergelijkbare dynamiek. Bij kledinguitgaven kiezen we iets minder vaak voor budgetopties dan elders in Europa, maar bij restaurantbezoeken zien we een verschuiving naar goedkopere eetgelegenheden, zoals fastfood. “Prijsgevoeligheid speelt nog steeds een grote rol,” zegt Lechmanova, “al begint dat in bepaalde sectoren iets te verminderen.”

7. Europees buitenbeentje

Binnen Europa hebben we een uniek profiel. Hoewel het consumentenvertrouwen hier sterker is hersteld dan in sommige noordelijke landen, blijft het lager dan in Zuid-Europa. Spanje en Portugal presteren beter, terwijl België zich in een stabiele middenpositie bevindt. Lechmanova verwacht dat de Belg de portefeuille meer zal bovenhalen. “Nu de rentevoeten dalen en de huizenmarkt zich herstelt, zullen we meer uitgaven zien aan woningverbetering en duurzame goederen,” voorspelt ze. Dit zou de heropleving van de economie verder moeten ondersteunen.

De wereld beweegt zich in een rotvaart, maar we laten ons niet zo snel van de wijs brengen. De Belgische consument blijft pragmatisch en houdt het oog zowel op de spaarrekening als op een bourgondisch leven. Herkenbaar?

Consumenten helpen en beschermen

Henri Dewaerheijd, Country Manager Belgium & Luxemburg bij Mastercard, ziet hoe deze trends kansen bieden voor Mastercard om een voortrekkersrol te blijven spelen in het ondersteunen van Belgische consumenten. “We voegen comfort toe aan hun leven door in te spelen op de trends die het dagelijks leven en betalingsgewoonten veranderen,” stelt Dewaerheijd. Een belangrijke innovatie is Click to Pay – dat een naadloze ervaring biedt voor online betalingen. “Met Click to Pay kunnen consumenten hun aankopen afronden zonder telkens opnieuw hun kaartgegevens in te voeren. De betaling gebeurt veilig via biometrische authenticatie, wat niet alleen snel en eenvoudig is, maar ook erg betrouwbaar.”

Naast het ontzorgen bij betalingen zet Mastercard in op de bescherming van consumenten. Dewaerheijd: “We bieden een extra dienst aan waarbij consumenten de kosten van retourzendingen kunnen terugkrijgen als een aankoop niet aan hun verwachtingen voldoet. Dit geldt voor online aankopen binnen Europa, de VS en Canada. Klanten kunnen tot driemaal per jaar van deze dienst gebruik maken, wat hen in staat stelt te shoppen zonder zorgen over verborgen kosten.” Waarom driemaal per jaar? “Omdat we wel willen ontzorgen, maar daarom niet ongebreideld online koopgedrag willen aanmoedigen. Het gaat ons om de juiste balans: consumenten ondersteunen in hun behoeften en tegelijkertijd verantwoord, duurzaam koopgedrag stimuleren.”