‘We houden van de kracht van verandering, zolang ze de ander treft’

Om de Amerikaanse tarievenoorlog het hoofd te bieden is er maar één realistisch plan B, en dat is een echt eengemaakte Europese markt creëren.

“Er zijn miljarden mensen op deze wereld, ik hoef met niemand een tweede keer zaken te doen.” Dat brutale antwoord gaf de Amerikaanse president Donald Trump ooit aan zijn biograaf. Die had hem gevraagd of het wel zo verstandig was altijd zoveel bruggen achter zich te verbranden. In zijn tweede ambtstermijn is Trump van hetzelfde principe en dus zitten we opgescheept met een tarievenoorlog die de bondgenoten en de handelspartners van de Verenigde Staten schoffeert en de wereldeconomie ontregelt. Inhoudelijk heeft Trump wel een beetje gelijk. Amerikaanse handelspartners, in het bijzonder China, schermen hun markt meestal meer af dan de Verenigde Staten dat doen. Dat onevenwicht moest worden aangepakt, maar de chaotische en onbehouwen aanpak van Trump is gewoon rampzalig.

Ik ben de tel kwijtgeraakt hoeveel keer Trump al met tarieven heeft gedreigd, maar de aanloop naar ‘Liberation Day’ sloeg de voorbije week echt alles. Hij kondigde een week op voorhand een algemeen en hoog tarief aan tegen alle handelspartners, zonder verdere details. Iedereen moest wachten tot 2 april. Alsof hij een aflevering van zijn realityserie regisseerde. ‘Be there, will be wild!’

Alleen al de internationale scheepvaart kan niet overweg met een handelsbeleid waardoor de prijs om een Amerikaanse haven binnen te varen bruusk met honderdduizenden dollars wordt opgetrokken. Dat jaagt onzekerheid en inflatie in de wereldeconomie in ruil voor wat extra Amerikaanse banen in sectoren waarin de Verenigde Staten niet langer competitief waren. Wat het nog erger maakt, is dat de grote show rond de tarievenoorlog ongetwijfeld bedoeld is om het veiligheidsschandaal met zijn vicepresident J.D. Vance en andere regeringsleden te doen vergeten. De afkeer van Europa droop van de uitgelekte berichten af. In Knack zei professor internationale politiek Sven Biscop in een reactie op de uitgelekte berichten dat Europa ervan uit moet gaan dat Trump de volle vier jaar zal regeren en dat we nadien wellicht acht jaar Vance krijgen. Op dat scenario moeten we ons voorbereiden.

De wereld is voorgoed veranderd en zowat alle Europese politici die ertoe doen, beseffen dat. Maar ze twijfelen over wat plan B nu precies moet inhouden om economisch en militair onafhankelijk te worden van de Verenigde Staten. China is bezig met een charmeoffensief in de Europese Unie, maar dat is geen realistisch spoor. China heeft ons bijna niet meer nodig. De voorbije tien jaar is het land uitgegroeid van een afnemer van goederen en diensten tot een concurrent, met zonnepanelen en elektrische wagens als de meest in het oog springende voorbeelden. De enige Europese industrie met veel exportpotentieel die een beetje safe zit, is onze voedingssector. De rest zal met een enorme Chinese concurrentie af te rekenen krijgen en marktaandeel verliezen. Er is maar één realistisch plan B en dat is een echt eengemaakte Europese markt creëren. De economische stimulus in Duitsland is alvast een welkom begin.

De gesubsidieerde Chinese industrie is daarbij zelfs een kans. Met goedkope Chinese zonnepanelen en batterijen kunnen we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afbouwen en de kosten elders in de productieketen verlagen. Maar er zijn twee grote obstakels. De problemen in de Europese herbewapening tonen aan hoe moeilijk het is al die economische zaken op Europees niveau te coördineren. Een eengemaakte markt betekent veel meer welvaart op lange termijn, maar op korte termijn een verlies van privileges en extra concurrentie. Daarom is de stakingsgolf in België een waarschuwing. België is Europa in het klein. We houden van de kracht van verandering zolang ze de ander treft.

Afgelopen maandag verloor het Vlaamse bedrijfsleven een monument met Willy Naessens. De redactie van Trends wenst haar medeleven te betuigen met de familie, de naasten en de medewerkers.