‘Wapens en boter zijn voor België een onbetaalbare combinatie geworden’

De regering-De Wever wil het defensiebudget tegen de zomer verhogen tot 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp), een extra factuur van 4 miljard euro. De zoektocht naar dat geld lijkt een onmogelijke opgave. Extra besparingen vinden of extra belastingen heffen om duizend bommen en granaten te financieren is een politiek mijnenveld.

De besparingsplannen botsen nu al op veel weerstand en de belastingdruk is al torenhoog. Of moeten de sterkste schouders na de solidariteitsbijdrage ook nog een oorlogsbijdrage betalen? De Europese Commissie wil de discussie in België en andere lidstaten ontmijnen met de toestemming om de extra uitgaven buiten budget te boeken. Dat is hooguit een tactische bijsturing op korte termijn, maar geen strategische oplossing op lange termijn. Ook centen buiten de begroting verhogen de staatsschuld en dus de rentelasten. De verkoop van overheidsparticipaties levert evenmin terreinwinst op.

Uiteindelijk zijn de financiële markten de scherprechter van de Belgische begroting. Als de markten vraagtekens plaatsen achter de houdbaarheid van de overheidsfinanciën, zullen de rentevoeten en de rentelasten nog sneller oplopen. De factuur voor de jarenlange begrotingsnalatigheid valt in de bus. Door alle buffers op te souperen, heeft dit land weinig tot geen ruimte om tegenslagen of onverwachte uitgaven op te vangen. Ook als de noodzakelijke investeringen in veiligheid onder de begrotingsmat worden geveegd, zet de nieuwe geopolitieke realiteit gezonde overheidsfinanciën dus nog hoger op de agenda. Met overheidsuitgaven die gestegen zijn tot 55 procent van het bbp dringt zich vooral een herziening aan de uitgavenkant op. Wapens en boter zijn voor België een bijna onbetaalbare combinatie geworden.