‘Waarom Oekraïne moet winnen’

De wereld na de nederlaag van Oekraïne is een wereld die niet meer veilig is voor vrede.

Er hangt een sfeer van defaitisme over Oekraïne. De Russische invasie kruipt verder en het front vertoont barsten. De Russische president, Vladimir Poetin, wordt baldadiger in zijn aanvallen op burgers en steden. Noord-Koreaanse troepen voegen zich bij de Russische, en beide landen komen daarmee weg. De bondgenoten van Oekraïne laten op de Russische escalatie de-escalatie volgen. Het vredesplan van president Volodimir Zelensky, dat veiligheid zoekt in de NAVO, vindt nergens aanhang. De westerse steun met wapens en geld vertraagt en slinkt. De nieuwe Amerikaanse president zal sowieso geen tweede Joe Biden zijn, terwijl de eenheid binnen Europa afbrokkelt en de draagkracht van Oekraïne krimpt. Straks volgt de winter.

Wat zouden de gevolgen zijn van een Russische overwinning in Oekraïne?

Vooreerst een mokerslag voor Oekraïne zelf. Bezet of niet, de Oekraïners zullen zich verraden voelen, verlaten door het Westen waarvoor ze mee hun levens hebben gegeven. Dan wacht een instabiel land, vol politiek toxische emoties van frustratie, vernedering en revanche. Een economisch vernietigde speeltuin, waar Rusland verder kan stoken en poken. Een mokerslag voor Europa, in veiligheid, zekerheid en vrede. Een feitelijke overwinning voor Poetin betekent Russische dreiging in de hele Europees-Russische grenszone. Een nieuwe Koude Oorlog met als inzet een bufferzone tussen Europa en Rusland.

Het zou ook een politieke mokerslag zijn, omdat een Russische overwinning gelijk staat met politieke verdeeldheid die bovendrijft en die de Europese Unie met verlamming zal bedreigen. Denk maar aan Hongarije, Oostenrijk, Slowakije en Italië, of aan de pro-Russische partijen in Duitsland en Frankrijk. Een mokerslag ook voor de democratie, die al meer dan vijftien jaar op haar retour is, als bestuursmodel in de wereld. Oekraïne levert dan proefondervindelijk het bewijs dat de nieuwe autocratie sterker is dan de oude democratieën in Europa en Amerika. Een vrijgeleide voor would-be-autocraten en voor regimes met territoriale ambities tegenover zwakkere buurlanden. Het morele gezag van de democratie en de mensenrechten krijgt een nekschot en de pleitbezorgers van een alternatieve orde winnen, China op kop.

Daarmee krijgt ook Taiwan een mokerslag. Als Oekraïne verliest, leert China dat de Verenigde Staten en Europa in verval zijn. Dat wij niet meer de offers in welvaart of mensenlevens willen of kunnen brengen die een oorlog vergt. Dat wij, als puntje bij paaltje komt, zullen inbinden als de agressor maar lang genoeg volhoudt. Dat onze garanties voor veiligheid en steun uiteindelijk opdrogen in onze hunkering naar comfort. Daarmee is een vrij en democratisch Taiwan een vogel voor de kat.

Een mokerslag ook voor de Verenigde Staten. Voor een fractie van de kostprijs van een echte oorlog – 90 miljard dollar steun voor Oekraïne op heden tegenover een paar duizend miljard dollar voor de oorlog in Irak – en zonder Amerikaans bloedverlies, vecht Oekraïne een proxyoorlog voor het globale leiderschap van de VS. Verlies in Kiev betekent verlies in status, invloed en macht in Washington, met meer strategische risico’s en gevaren in een wereld die verder uiteendrijft. Die wereld zal de Amerikaanse belangen – in veiligheid, welvaart en geopolitiek – ondermijnen.

De wereld na de nederlaag van Oekraïne is een wereld die niet meer veilig is voor vrede. Een wereld waarin een nucleaire grootmacht succesvol nucleaire chantage heeft ingezet in een invasieoorlog. Die mokerslag zal een globale wapenwedloop ontketenen, inclusief een kernwapenwedloop waarbij technologische innovaties schurkenregimes de grootste wapens kunnen opleveren. De gevolgen van een Oekraïense nederlaag zijn niet te overzien. Daarom moeten wij veel meer doen en meer steunen, zodat uiteindelijk de overwinning volgt. Yes, we can.

De auteur is co-CEO van de denktank Itinera, strategieconsultant en doceert aan de UGent. www.marcdevos.eu