‘Vergeet Delhaize, dit is de grootste uitdaging in de retail’

Afgelopen week stond de winkelsector in rep en roer door de aankondiging van Delhaize om 128 grootwarenhuizen te verzelfstandigen. Wat een veel grotere impact zal hebben op de winkelsector en zijn honderdduizenden werknemers, is de digitalisering en de automatisering in onze branche. Hoe zal de job van de winkelbediende eruit zien over vijf of tien jaar? Als eenvoudige operationele taken worden geautomatiseerd, wat zal dan gebeuren met het winkelpersoneel dat voor de meerderheid bestaat uit kortgeschoolde mensen?

Heel veel ongerustheid, twijfels en begrijpelijke frustraties bij de 9.000 betrokken Delhaize-werknemers. In tijden van onzekerheid dreigt men zeer vlug in een wij-zijcultuur te vervallen, waarin men geen oor heeft naar wederzijdse argumenten. Ook dat is menselijk. De kans is dan ook redelijk groot dat dit opiniestuk door velen anders gelezen en geïnterpreteerd zal worden.

De vraag is of de verzelfstandiging van 128 Delhaize-winkels een revolutie in ons supermarktlandschap teweegbrengt, dan wel of een andere transitie een grotere impact zal hebben. De afgelopen jaren is er zeer veel geschreven over de gevolgen van de digitalisering voor fysieke winkels, maar zeer weinig over wat dat zal teweegbrengen voor de honderdduizenden winkelbedienden. Dat gaat heus veel verder dan de vraag wat er zal gebeuren met de kassamedewerker als er wordt overgestapt naar zelf- of volautomatische scanning. Gelukkig hebben we samen met de werknemersorganisaties diverse onderzoeksprojecten opgestart om dat in kaart te brengen.

Supermarkten concurreren niet langer enkel met andere supermarkten. De jongere generatie bestelt massaal via de smartphone haar maaltijd, die een uur later thuis wordt afgeleverd. De fundamentele vraag, die iedereen in de voedingsmarkt zich moet stellen, is hoe men de consument straks nog goesting kan geven om in die context een fysieke winkel te bezoeken, en vooral welke impact dat zal hebben op het profiel van de winkelbediende. Operationele taken zullen grotendeels worden geautomatiseerd, maar de rol van de winkelbediende is aan een belangrijke upgrade toe. Sociale partners moeten de koppen bij elkaar steken om zich te buigen over hoe ze een gepast kader kunnen creëren om dat soort van uitdagingen aan te gaan, eerder dan elkaar vanuit de loopgraven te bevechten.

De kleinhandel is geen sector van hoge lonen. Maar veel jongeren die in onze sector aan de slag gaan, hebben doorgaans een geaccidenteerde schoolcarrière achter de rug. Ze steken liever de handen uit de mouwen dan de hele dag vastgekluisterd te zitten aan een schoolbank. Toch zijn diploma’s en beroepservaring bij ons minder belangrijk dan de gave om empathisch en graag met andere mensen om te gaan. Dat geeft maatschappelijk gezien mooie kansen aan de vele jongeren die in hun schoolcarrière op persoonlijk gebied heel wat deuken hebben opgelopen. Waar veel sectoren en werkgevers de betrokkenen zelfs geen verkennend gesprek gunnen, krijgen ze in de winkelsector wél de kans zich te smijten en die noodzakelijke eerste positieve ervaringen op te doen, die hen professioneel en persoonlijk laten groeien. Een job waar je jezelf kunt ontplooien en wordt omringd door collega’s en leidinggevenden die je sterke eigenschappen appreciëren en beperkingen aanvaarden.

Als sociale partners is voor ons een grote uitdaging weggelegd om in een sector, die volop in transitie is, kansen te blijven geven aan een doelgroep die anders dreigt vergeten te worden.

Lees ook: