Vennootschapsbelasting is een domme belasting. Ze beknot de mogelijkheid van bedrijven om te investeren en welvaart te creëren, schrijft Anton van Zantbeek.
De Belgische overheidsfinanciën verkeren in een lamentabele staat. Na een kwarteeuw pappen en nathouden, moet de politiek nu echt aan de slag. Dat een begroting wat morrelt in de marge, volstaat niet langer. Er moet doortastend, robuust en toekomstgericht worden hervormd. Over een hervorming van de fiscaliteit is al veel gepraat. Maar dan gaat het meestal over de personenbelasting, zoals de meerwaardebelasting op aandelen en de belasting op het spaarboekje en de werkelijke huur. Maar over de vennootschapsbelasting blijft het stil.
De bedrijven die vennootschapsbelasting betalen, zijn nochtans belangrijke motoren van welvaart. Nu het verval van de maakindustrie in België definitief lijkt ingezet, kirt iedereen van plezier als er een Belgische unicorn (een niet-beursgenoteerd bedrijf met een waardering van meer dan 1 miljard euro) bij komt. Denk aan het Vlaamse Lighthouse en het Waalse Odoo. Maar het aantal Belgische unicorns is heel beperkt. We bengelen onder aan de Europese ranking. En Europa is al geen koploper in de wereldwijde ranglijst.
Dat er zo weinig Belgische eenhoorns zijn, is jammer. Dat soort bedrijven vormt letterlijk onze toekomstige sociale zekerheid. Dus waarom zouden we niet grondig nadenken over een beleid om in België meer van zulke bedrijven te krijgen? Het antwoord op die vraag is veellagig, maar de fiscaliteit is daar zeker een onderdeel van. In de zoektocht naar een vestigingsplaats wordt vaak gekeken naar het nominale belastingtarief in dat land. Net daarom is er mondiaal een tariefrace to the bottom aan de gang. In België zakte het tarief van 40 over 34 procent naar 25 en 20 procent vandaag
Wat out-of-the-box zou zijn, is dat België het tarief van de vennootschapsbelasting, waar het kan en mag, gewoon op nul zet. Voor de echt grote multinationals gelden internationale beperkingen, zoals het OESO-minimumtarief van 15 procent ingevolge Pillar 2. Het idee om de vennootschapsbelasting op te geven klinkt revolutionair. Maar het is een logische volgende stap in een geglobaliseerde wereld. Vennootschapsbelasting is zonder meer een domme belasting. Ze beknot de mogelijkheid van bedrijven om te investeren en welvaart te creëren. Velen delen de overtuiging dat bedrijven hun middelen efficiënter investeren dan overheden. Eerder dan ze te belasten laat je bedrijven dus beter groeien en investeren.
Dit zijn de grootste en meest opmerkelijke vennootschapsbelastingbetalers
Maar naïef ben ik niet. De afschaffing zou een astronomisch gat in de nu al wankele begroting slaan. In 2023 leverde die belasting 22,5 miljard euro op. De mislopen opbrengst moet dus minstens worden gecompenseerd. Dat lijkt haalbaar door het mes flink in de subsidies aan bedrijven te zetten. Dat levert in België potentieel al meer dan 15 miljard euro op. Verder kun je denken aan een uniforme voorheffing op alle intresten, royalty’s, dividenden, lonen en tantièmes die een bedrijf verlaten in geld of in natura. Die euro’s kan de onderneming niet meer investeren. Ook moet belasting worden geheven op winsten die het bedrijf niet investeert maar gewoon oppot. Dat oppotten draagt niet bij aan de welvaartscreatie.
Met die maatregelen alleen zou het gat al serieus gedicht moeten zijn. Daarnaast zijn er evenwel nog talloze – jammer genoeg moeilijk becijferbare – andere voordelen. Dat er minder hoeft te worden ingezet op fiscale controle en het beoordelen van subsidies, is uiteraard winst. Ook de heffing van een one-size-fit-all-voorheffing zou de fiscaliteit enorm vereenvoudigen.
De Belgische vennootschapsbelasting maximaal afserveren lijkt dus enkel voordelen te hebben. Dat moet uiteraard worden becijferd. Daar kan de Hoge Raad van Financiën een rol in spelen. Net zoals die deed voor de blauwdruk voor een brede fiscale hervorming. Milton Friedman zaliger zou de idee alvast heel genegen zijn.
De auteur is advocaat bij Rivus en gastdocent aan de Fiscale Hogeschool
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier