‘Trek de Amerikaanse braindrain op gang’

Het vooruitzicht van vier jaar Donald Trump, misschien gevolgd door twaalf jaar J.D. Vance, maakt moedeloos. De Verenigde Staten zullen decennia nodig hebben om te herstellen van twaalf jaar MAGA-afbraakpolitiek. Jammer, maar voor Europa is dat een ongelofelijke kans, op allerlei fronten.

In wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld. Europa moet als de bliksem al die knappe koppen die met angstzweet aan Amerikaanse Ivy League-scholen zitten, naar hier halen. Zij hebben stilaan door dat hun dagen van ongebonden academisch onderzoek geteld zijn.

Net zoals op het gebied van defensie, moet Europa gecoördineerd die braindrain op gang trekken, zonder vliegen van elkaar te willen afvangen. In België zou het Vlaams Instituut voor Biotechnologie bijvoorbeeld extra financiering moeten krijgen, om topwetenschappers uit de farma- en biotechwereld aan te trekken. En zeg alsjeblieft niet dat daar geen geld voor is. Als één investering zichzelf terugverdient, dan wel die in onderzoek en onderwijs.

De EU-lidstaten kunnen die Amerikaanse wetenschapskoek onder zich verdelen. Zo komen er de komende jaren talloze gaten waar Europa in moet springen. De schrijver Joris Luyendijk verwondert zich over hoe sterk Europa de gedachte heeft geïnternaliseerd dat we niets kunnen zonder de Amerikanen. Daar moeten we echt vanaf. Luyendijk gaf het voorbeeld van ASML. Als dat bedrijf morgen geen chipmachines meer uitvoert naar de Verenigde Staten, zitten het land in de problemen. Europa kan meer dan het soms denkt.

Dit is geen pleidooi voor vuil spel, wel voor enig bewustzijn van de eigen krachten, voor het besef dat de levenskwaliteit hier zoveel beter is en voor een gezond en fair opportunisme, om dat als troef uit te spelen en daar ons voordeel uit te halen.