Biologisch is ons brein in 30.000 jaar weinig geëvolueerd, en op snelheid gepakt door de digitale revolutie.
Het smartphoneverbod in het secundair onderwijs moet de concentratie van de leerlingen op school verbeteren. Maar ook op het werk en daarbuiten ondervinden we elke dag invloed van de constante stroom aan prikkels, berichten en e-mails. Daardoor daalt onze focus en creativiteit. Bovendien is veel uren kloppen de maatstaf voor succes, waardoor er amper nog tijd is om te ontspannen en stil te staan. Terwijl net dat zorgt voor de helderheid die de basis vormt voor goede keuzes en vooruitgang.
De oorsprong ligt in de werking van ons brein. Dat is niet voorzien op frequente verstoring of prikkels. Tot tien punten daalt ons beschikbaar IQ wanneer dat gebeurt. Dat is het verschil tussen een gemiddeld intelligente en een zwakbegaafde persoon. Tegenwoordig worden we bijvoorbeeld op kantoor gemiddeld elke drie minuten onderbroken. Terwijl onze hersenen minstens 20 minuten nodig hebben om opnieuw te focussen en in de diepe zone te raken, waar onze intelligentie en creativiteit huist. Dat voel je ook intuïtief: bedenk wanneer jij jouw laatste creatieve idee had. Waarschijnlijk onder de douche of tijdens een wandeling.
De gevolgen voor onze bedrijven en maatschappij strekken ver. Voor individuen zorgen permanente prikkels dat het moeilijk wordt om complexe, creatieve taken aan te kunnen. Of voorbij de korte termijn te denken. Het wordt nog erger dat we daardoor vaker afleiding zoeken, en elkaar nog vaker onderbreken. Zo kreeg ik als coach van managers vaak de feedback dat ze ’s avonds hun werk deden. En toen ik hen vroeg wat ze dan overdag deden, was het antwoord: vergaderen, chatten of e-mails beantwoorden. Wanneer we samen in hun agenda doken en vergeleken met hun jobdoelstellingen of motivatoren, bleek er vaak geen relatie. Wat dan weer leidt tot een dalende motivatie of zelfs een burn-out.
Het is essentieel onze hersenen beter te wapenen. Biologisch is ons brein in 30.000 jaar weinig geëvolueerd, en op snelheid gepakt door de digitale revolutie. Dat vraagt wilskracht en nieuwe gewoontes. Start bijvoorbeeld je dag nooit met e-mails, maar met een korte wandeling of een reflectiemoment. Schrijf twee of drie zaken op waar je die dag vooruitgang in wil boeken en hou je daaraan. Leg je gsm aan de kant tijdens pauzes en maak verbinding met collega’s. Plan flowmomenten in je agenda zonder vergaderingen of e-mails om te focussen of je brein de vrije loop te laten. Als organisatie kun je zelfs verder gaan: een leidend Belgisch ziekenhuis besloot om vrijdagnamiddag vergadervrij te maken voor de hele organisatie. Zo heeft elke medewerker en leidinggevende de kans om de week ordelijk af te ronden en te ontspannen in het weekend.
Structurele gewoontes zijn nodig voor langetermijneffecten. Toen Marc Randolph, de medeoprichter van Netflix, gevraagd werd naar zijn grootste realisatie, antwoordde hij: “Ik neem al dertig jaar elke dinsdagavond vrijaf met mijn vrouw. Dat is de basis voor het succes van onze onderneming en relatie.” Mijn partner en ik namen die gewoonte tien jaar geleden ook aan, toevallig ook op dinsdag. Daarnaast vormden we met vijf bevriende ondernemers een reflectiepeergroup. Elke zes maanden trekken we samen een weekend de natuur in, waarbij we delen en reflecteren over het afgelopen en het komende half jaar. Over ons werk, relaties, worstelingen, drijfveren… Het is een gewoonte die focus en helderheid creëert, en de basis vormt voor de belangrijkste beslissingen in onze levens. Via het platform Accende gaat dat peergroupprincipe intussen viraal.
Om voldoening te hebben en vooruit te gaan is het belangrijk regelmatig stil te staan. Niet ad hoc, maar als gewoonte. Dat is een morele plicht aan onszelf, onze naasten en medewerkers. Zodat we écht aanwezig kunnen zijn, eerder dan gewoon present.
De auteur is ondernemer bij de impactbedrijven Ray & Jules, CEE en Mic Mac Minuscule