‘Overregulering is het zwarte gat dat de productieve energie in Europa opslokt’

Zonder Europese deregulering zal Amerika economisch het voortouw blijven nemen.

Met een massa die 66 miljard keer groter is dan die van de zon, is TON 618 het grootste bekende zwart gat. Gelukkig bevindt TON 618 zich op een afstand van 10,8 miljard lichtjaren, waardoor we buiten zijn waarnemingshorizon blijven, waarin niets, zelfs geen licht, kan ontsnappen aan zijn zwaartekracht. Dichter bij huis is zich een ander type zwart gat aan het vormen. Het heet Amerika en zijn zwaartekracht trekt internationaal kapitaal aan. Het aantreden van Donald Trump dreigt die zwaartekracht nog te vergroten.

Amerika rijdt de rest van de wereld economisch uit de wielen. Het rapport van Mario Draghi over het Europese concurrentievermogen maakt dat pijnlijk duidelijk. De productiviteit, de belangrijkste motor van economische groei, stijgt in Amerika veel sterker dan in Europa. De Europese Unie heeft door haar zwakke nataliteit en tekort aan arbeidsmigratie ook de demografie tegen. Het resultaat is een uitdijende kloof in economische groei en derhalve een relatieve verarming van de Europese bevolking, waarvan het reëel beschikbaar inkomen sinds 2000 maar half zoveel steeg als in Amerika. Omdat de Europese bevolking met geen stok kan worden aangezet om meer kinderen te maken, moet Europa alles inzetten op productiviteit. Slagen we daar niet in, dan kijken we de komende dertig jaar aan tegen een economische nulgroei.

Aan de basis hangt productiviteit af van innovatief vermogen. We hebben voldoende big brains in de Europese Unie, dus daar wringt het schoentje niet. Kapitaal hebben we ook genoeg, maar dat vereist dat de innovaties eerst in een ondernemend initiatief worden omgezet. En daar ligt het probleem. De voorbije vijftig jaar heeft Amerika honderden nieuwe bedrijven met een beurswaarde van meer dan 10 miljard dollar gecreëerd, Europa minder dan twintig.

De economische kloof tussen Europa en Amerika is in essentie een cultuurkloof. En die cultuurkloof is in niet geringe mate op het conto te schrijven van de reguleringsdrift van de Europese Commissie. De nieuwe CEO van een Big Four-consultant liet onlangs optekenen dat zelfs grote ondernemingen niet meer in staat zijn te voldoen aan de rapporteringsverplichtingen van de krakkemikkige Green Deal. Voor kleine ondernemingen is het helemaal hopeloos. Het is anekdotisch, maar mijn micro-onderneming is uitgever van twee boeken. Ik kreeg zopas het bericht te moeten voldoen aan de nieuwe General Product Safety Regulation en dra ook aan de EU Deforestation Regulation. Ik zal dus een ‘verantwoordelijke marktdeelnemer’ moeten aanwijzen die over de productveiligheid van mijn boeken – ontploffingsgevaar? – waakt. Ik zal ook een Due Diligence Statement moeten aanleveren, dat bewijst dat het papier waarop mijn boeken worden gedrukt, niet is gemaakt van tropisch hardhout uit de Amazone. Van dat laatste ben ik niet zeker, maar het zou wel kunnen, want ik laat mijn boeken drukken bij Amazon. Nu nog proberen daar iemand te pakken te krijgen. Overregulering is het lood in de schoenen van de Europese ondernemers. Het is het Europese zwarte gat dat productieve energie opslokt. De kans dat de Europese Unie onder Von der Leyen II de weg van deregulering zal inslaan, is echter recht evenredig met de kans dat u ooit op haar zal kunnen stemmen.

Zonder Europese deregulering zal Amerika economisch het voortouw blijven nemen. Trump staat voor deregulering en een massief energievoordeel tegenover Europa. Beide factoren oefenen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op internationaal kapitaal, die nog versterkt zal worden door Trumps tariefmuur. Voorbij de waarnemingshorizon van het Amerikaanse zwarte gat, zal de Europese Unie enkel soelaas kunnen vinden in financiële repressie via abnormaal lage rentes en, daaraan verbonden, een zwakke euro. En een zwakke euro is hetzelfde als een verdere verarming van de Europese bevolking.