Open brief aan Conner Rousseau: 'Racistische opmerkingen zijn geen mopjes, en zattigheid is geen rechtvaardiging'

Beste Conner,

Denk eens nuchter na. Racistische opmerkingen zijn geen mopjes, en zattigheid is geen rechtvaardiging. Besef wat de impact van je woorden is en begrijp hoe deze bijdragen aan de terughoudendheid van velen om dagelijkse ervaringen te melden. Voor hen is dit geenszins grappig of zat gepraat.

Die ogenschijnlijk onschuldige opmerkingen, die jij afdoet als grappen en dronkemanspraat, hebben wel degelijk een diepgaand effect. Dat wordt bevestigd door mijn recent onderzoek naar alledaagse, kleinschalige discriminerende opmerkingen waarover Trends onlangs schreef. Mensen van kleur ervaren dit dag in dag uit. De impliciete boodschap is altijd ‘jij hoort hier niet thuis’. Het venijn schuilt niet in de woorden op zich, maar juist in het feit dat ze zo alledaags zijn en het moeilijk is om er tegenin te gaan. Wie wil er immers altijd als ‘de moeilijke’ gezien worden, degene die de ‘grap’ niet begrijpt of niet meedoet met het lacherige groepsgedrag? Het resultaat is dat mensen zich gekwetst voelen, als buitenstaanders en zij zich anders gaan gedragen, kleden en spreken om er toch maar bij te horen. Het is vermoeiend voor hen om keer op keer te horen dat ze er niet bij horen, ondanks alle inspanningen.

Het werkelijke gif schuilt in de banalisering van deze opmerkingen. Het minimaliseren en relativeren draagt bij aan de normalisering van het probleem. Is het normaal om onder invloed van alcohol racistische uitspraken te doen? Is het acceptabel om herhaaldelijk dezelfde mensen of groepen te viseren onder het mom van humor? Door het op deze manier te benaderen, druk je mensen en hun ervaringen de kop in. Is dit dan allemaal oké als het onder deze omstandigheden gebeurt? Zo ontken je niet alleen de aanzienlijke impact van deze kleine woorden, maar open je onbedoeld ook de deur naar haatzaaiende boodschappen, discriminatie en openlijk racisme, wat ook door onderzoek is aangetoond.

Als politicus heb jij de verantwoordelijkheid stereotypen te ontmaskeren en te veranderen, niet die te bevestigen of goed te praten.

Conner, als publiek figuur is het cruciaal dat je je niet verschuilt achter mechanismen die stilte afdwingen. Kies voor dialoog en reflecteer over wat je ertoe heeft gebracht om zulke uitspraken te doen. We maken allemaal wel eens een ongepaste opmerking, als gevolg van de stereotypen die in onze samenleving zijn verankerd. Als politicus heb jij de verantwoordelijkheid die te ontmaskeren en te veranderen, niet die te bevestigen of goed te praten. Denk na over de impact van je woorden, maar ook over het voorbeeld dat je stelt. Wil je als een geprivilegieerde politicus gezien worden die met alles kan wegkomen door zijn machtspositie te gebruiken? Of wil je eerder het voorbeeld geven van een goede leider, iemand naar wie anderen opkijken, om een inclusievere en diverse samenleving te creëren waarin iedereen zich thuis voelt?

Met vriendelijke groeten,

Delia Mensitieri, onderzoekster aan de UGent en Vlerick Business School.