‘Op een recht op deconnectie tijdens de werkuren is het vooralsnog wachten’

We krijgen tegenwoordig trainingen, masterclasses en workshops over alles, behalve over wat we echt nodig hebben om ons leven en onze baan écht in eigen handen te nemen: focus.

Het is donderdag, een week voor de publicatie van deze column. De deadline nadert om mijn column naar de redactie door te sturen. Toch staat er amper een letter op papier. Ik heb gewoon de tijd nog niet gehad. Want een column schrijven vergt een kleine poos ongestoord schrijfplezier. Dat doe ik vaak vroeg in de ochtend of laat op de avond, als niemand me stoort. Nog voor de hectiek van de dag begint, of voor het slapengaan.

Het is iets waar we het met z’n allen moeilijker mee lijken te hebben: de tijd vinden om ongestoord en diep in werk te kunnen duiken. Maar het is een breder probleem. Focus is een schaars goed geworden. Volgens internationaal onderzoek vinden jong en oud het vandaag de dag moeilijker om zich te concentreren. Die aandachtscrisis kost ons elk jaar miljoenen.

Er wordt wel eens gezegd dat de huidige generatie homo sapiens nog maar de aandachtsspanne van een goudvis heeft, veel korter dan voor de komst van de smartphones en digitale media. Toch zegt internationaal onderzoek dat niet zozeer onze aandachtsspanne is verkleind, we zouden gewoon niet met al die afleiding om kunnen. Volgens de wetenschap is de capaciteit van het werkgeheugen van ons brein al ongeveer sinds de jaren negentig stabiel. Het probleem is niet dat we dommer worden, maar dat ons brein te veel in multitaskmodus zit.

De term ‘multitasking’ ontstond in de ICT-sector, toen computers voor het eerst in staat waren meerdere programma’s tegelijk uit te voeren. Maar net als het menselijk brein, kan een computer wel tegelijkertijd meerdere programma’s hebben openstaan, maar geen enkel programma draait op precies hetzelfde moment – vergelijkbaar dus met hoe ons brein functioneert. We kunnen denken dat we meerdere dingen tegelijk doen, maar in werkelijkheid kunnen we ons slechts op één ding tegelijk concentreren. Je bent ofwel bezig met je telefoon, ofwel ben je aan het vergaderen. Al lijkt het soms alsof je beiden simultaan kunt.

Afleiding is dus nadelig voor onze aandacht. En die afleiding is overal. Volgens onderzoek checkt de helft van de Amerikanen om de 6 minuten hun berichten op hun telefoon. Een derde doet dat zelfs om de 3 minuten. We kunnen dan kwaad zijn op onszelf. We kunnen schieten op die verdomde smartphone. Al moeten we ergens ook onderkennen dat het niet enkel aan die gsm of louter aan onszelf ligt.

Recht op deconnectie (tijdens de werkuren)

Bereikbaarheid wordt tegenwoordig continu verwacht. Het recht op deconnectie is dan wel ingeschreven in de wet, zodat je na de uren niet gestoord zou worden, maar op een recht op deconnectie tijdens de werkuren is het vooralsnog wachten. Ik doel daarmee op het algemeen aanvaard maken van de focustijd – tijd waarin je ongestoord kunt doorwerken, zonder belemmeringen als meetings en e-mails. Immers, wanneer krijg je écht dingen voor elkaar en maak je vooruitgang? Op momenten dat je niet multitaskt, maar met één ding tegelijk bezig bent en stap per stap bergen werk verzet.

Lees onder deze artikelteaser verder

Focussen is een vaardigheid die je kunt leren, maar zowel volwassenen als jongeren zijn op dat gebied ongeletterd. We missen de tools en de vaardigheden. We krijgen tegenwoordig trainingen, masterclasses en workshops over alles, behalve over wat we echt nodig hebben om ons leven en onze baan écht in eigen handen te nemen: focus.

Niet alleen bevordert dat het geluksgevoel van iedereen op de werkvloer, het zorgt ook voor een verhoogde productiviteit én een verhoogde return on investment op personeel. De gemiddelde werknemer produceert volgens onderzoek slechts 2 uur en 53 minuten per werkdag écht op topniveau. Hoe mooi zou het zijn, mochten die drie schamele uurtjes dan worden gebruikt om echt bakens te verzetten, in plaats van met het oeverloos switchen tussen mail, Teams, Slack en telefoon.

De auteur is auteur, columnist, spreker, moderator en strategie- en communicatieconsultant.