2025 is een jaar waarna de geschiedenis zelf even op adem moet komen. Er gebeurde waanzinnig veel, zo veel dat sommige zaken alweer tussen de plooien gevallen zijn. Wie had er bijvoorbeeld op durven te wedden dat het Midden-Oosten zo rustig zou blijven na de zware bombardementen op Iran? Maar misschien stellen we ons over enkele jaren vooral deze vraag: waarom zijn we in 2025 zo roekeloos omgesprongen met onze privacy?
Onze privacy lijkt steeds meer op de kikker die niet beseft dat hij gekookt wordt. Het gaat niet alleen over ‘money control’, de dataminingtechnieken die de fiscus wil toepassen. Maar laten we daarmee beginnen. Federaal Parlementslid Vincent Van Quickenborne slaagde er met zijn marathonverzet niet in het voorstel af te stoppen, maar hij pookte een broodnodig debat wat op. Op een meer geautomatiseerde manier verdachte patronen opsporen in de saldi van bankrekeningen lijkt misschien nog redelijk onschuldig. Het gaat niet om gedetailleerde transacties en het zal ook streng afgebakend worden. Maar het zet de deur open naar voortdurende surveillance. We zijn beetje bij beetje een vermogenskadaster aan het bouwen, zonder een uitgebreid debat.
De saga rond money control toont tegelijk aan hoe selectief onze verontwaardiging kan zijn. Want we delen wel massaal persoonlijke en bedrijfsgevoelige informatie met ChatGPT en andere chatbots. De techgiganten staan te popelen om die chatbots diep in andere programma’s te integreren. De voorbije jaren zijn er te veel datalekken geweest bij de techgiganten om nog meer data aan hen te geven. En noem mij gerust old-school, maar ik hoef geen internetbrowser of mailprogramma waar een digitale assistent voortdurend mijn doen en laten volgt. Een chatbot behandelen we het best zoals de grote robots in fabrieken. Die staan bijna altijd in een kooi, om ongevallen te vermijden. Manueel informatie plakken in een chatbot is een kleine prijs om onze onlineprivacy te vrijwaren.
Een chatbot behandelen we het best zoals de grote robots in fabrieken. Die staan bijna altijd in een kooi, om ongevallen te vermijden.
De stand-upcomedian Michael Van Peel omschreef privacy ooit als het recht om niet voortdurend in de gaten gehouden te worden. Het is jammer dat de Belg pas wakker wordt als de eigen bankrekening dreigt geviseerd te worden. Van Quickenborne heeft zich heruitgevonden als privacykruisvaarder, maar als burgemeester installeerde hij een cameraschild in Kortrijk. Zo’n schild, zeker nu het grote delen van Vlaanderen bedekt, is potentieel even gevaarlijk voor onze privacy als de mogelijkheid om sneller een databank met gegevens over onze bankrekeningen te doorzoeken.
Er is voor alle duidelijkheid geen twijfel over de goede bedoelingen om criminaliteit sneller op te sporen of te ontraden. De overheid zal privacy altijd moeten afwegen tegen andere factoren. En of het nu om onze bankrekeningen gaat of over onbezorgde wandelingen onder het oog van politiecamera’s, de overheid moet zelf in de gaten gehouden worden door een sterke privacywaakhond. Het zou de beste garantie zijn om niet in Chinese toestanden te vervallen, een hightech politiestaat. De gegevensbeschermingsautoriteit zou de best gefinancierde instelling van het land moeten zijn, maar dat is ze jammer genoeg niet. Het zal van onze eigen discipline en waakzaamheid moeten afhangen om onze privacy te beschermen. Tien jaar geleden schreven twee Nederlandse journalisten het zeer onderhoudende ‘Je hebt wel iets te verbergen’. Het is nog altijd razend actueel.
Het magazine Trends verschijnt niet tussen kerst en Nieuwjaar, maar op trends.be kunt u uiteraard altijd terecht. Op 8 januari verschijnt er een nieuw magazine. Het wordt een collector’s item, want we vieren niet alleen de nieuwe Trends Manager van het Jaar. We maken er een extra dik nummer van ter ere van onze vijftigste verjaardag. Het is al vijftig jaar een privilege om voor u te mogen schrijven. De redactie wenst u het allerbeste voor 2026!