‘Onderzoek wijst erop dat ook in deze verwarrende en bedreigende tijden er goed nieuws is’

Hoog tijd dat ook ik mij uit. Ik beken. Soms ben ik een tikkeltje te ironisch. Af en toe zelfs wat cynisch. Dat is geen positieve eigenschap en het is dus hoog tijd dat ik in deze column wat goed nieuws breng. Geen melig verhaaltje over een lief kindje dat een mooie tekening maakt voor een vluchteling – sorry, als dat toch weer cynisch klinkt. Nee, recent onderzoek wijst erop dat ook in deze verwarrende en soms bedreigende tijden er overal wel goed nieuws te rapen is.

Het fijnste nieuws is dat een kleine goede daad je al een heel eind op weg brengt. Honderd studenten gaven een warme kop chocola aan een medestudent. Zij dachten dat het niet veel voorstelde. Maar ze vergisten zich. De ontvanger kon het gebaar sterk appreciëren. Het experiment werd herhaald met een cupcake, met hetzelfde resultaat. Sorry, toch even kritisch zijn: men zou zulke experimenten beter opzetten met gezond spul. Maar, belangrijker dan mijn negatieve ingesteldheid: wie de bevoorrechte van een kleine geste was, stelde op zijn of haar beurt sneller een goede daad. Geef en er zal worden gegeven. Obers weten dat. De grootste kans op een grote fooi krijg je door een glimlach te schenken, maar vooral door iets te geven, een snoepje of een doekje om de vingers te reinigen.

In Japan heeft men vastgesteld dat als mensen de tijd krijgen om even na te denken, hen dat gelukkig maakt.

Nog indrukwekkender. Ondanks al het gezeur over het verval van onze maatschappij heeft onderzoek in de Verenigde Staten onlangs aangetoond dat onze bereidheid samen te werken over een periode van zestig jaar helemaal niet gedaald is. De neiging om elkaar te helpen is zelfs lichtjes gestegen. De onderzoekers schuiven een vreemde verklaring naar voren. Onze samenleving is structureel harder geworden: meer verstedelijking, meer industrialisatie, een grotere inkomensongelijkheid en meer mensen die alleen wonen. Blijkbaar reageren we daar niet negatief op. We zijn en blijven mensen en nodigen dus af en toe de spreekwoordelijke eenzame uit. Zou het kunnen dat we het slachtoffer zijn van selectieve rapportering, dat gevallen van uitsluiting, pesten en andere minder fijne dingen in onze samenleving gewoonweg meer worden gerapporteerd? Ik vermoed het zeer sterk. Ik schrijf deze column met zicht op de Scheldekaaien. Honderden mensen flaneren, fietsen, joggen, en iedereen duldt netjes het gedrag van anderen. Ik moet nog het eerste incident observeren.

Gelukkig bevestigt onderzoek ook wat u en ik al lang vermoedden. Als we elkaar in levende lijve ontmoeten, geeft ons dat meer voldoening dan virtueel. Hr-mensen, opgelet, respecteer de wens van wie thuis wil werken, maar geef toch voldoende ruimte om elkaar ook face to face te ontmoeten. Begrijp mij niet verkeerd. De sleutel tot tevredenheid ligt bij keuzevrijheid. Móéten thuis werken of móéten op kantoor zijn is weinig motiverend. De reële keuze hebben om op de kritische momenten zelf te beslissen, maakt ons meer tevreden of minstens minder ontevreden.

En dan het leukste nieuws. In Japan heeft men vastgesteld dat als mensen de tijd krijgen om even na te denken, hen dat gelukkig maakt. Als ik daar zelf even over nadenk, word ik gelukkig. Piekeren is een miserie, een virus in het brein. Maar af en toe een korte pauze om na te denken over wat je van plan bent, hoe je het anders zou kunnen aanpakken, wat je met een idee zou kunnen doen in je team… Die Japanse onderzoeksgroep verdient de prijs van het eenvoudigste en nuttigste onderzoek. Mij inspireert het op slag om de meest cynische voorbeelden te geven uit onze politiek. Maar als ik nog wat langer nadenk, dan besef ik dat ook die dames en heren af en toe een klein geschenk van ons verdienen, dat we hen mogen aanmoedigen met anderen partijen samen te werken, het liefst face to face, en dat we hen structureel de tijd moeten gunnen af en toe eens na te denken. Geef onze politici af en toe een glimlach of een chocolaatje.