‘Nee, ik heb mijn ziel niet verkocht aan Instagram en Facebook’

Wie Facebook en/of Instagram gebruikt, kon er de voorbije dagen niet omheen: voortaan moeten we betalen of ermee akkoord gaan dat we marketingboodschappen ontvangen op basis van onze persoonlijke gegevens. Is het echt kiezen tussen de pest of de cholera? Of valt het allemaal nog wel mee?

“Je moet een keuze maken om Facebook/Instagram te blijven gebruiken,” blaft een onvriendelijke pop-up me toe terwijl ik tussen twee meetings door even op Instagram piep.

Ik moet de tekst drie keer lezen om te begrijpen dat ik ofwel vanaf nu 12,99 euro per maand moet betalen om geen advertenties meer te zien, ofwel kan kiezen voor ‘Gratis gebruiken’, waarbij alles min of meer blijft bij het oude, want ook vandaag zijn mijn persoonlijke gegevens al toegankelijk. Ik klik op de felblauwe ‘gratis gebruiken’-knop (de lay-out vertelt me dat dit de voorkeursoptie van Meta is) en ga door met mijn leven.

Een paar dagen later is dit onderwerp een hot item tijdens een etentje met vrienden. “De zoveelste stunt van Meta”, klinkt het. De maatregel kan duidelijk op weinig waardering rekenen en creëert vooral veel argwaan. Niemand heeft zin om extra te betalen, maar kiezen voor de gratis optie voelt als het verkopen van je ziel aan de duivel.

Wat op het eerste gezicht overkomt als een onhandige marketingactie, is een juridisch gedreven maatregel waar Meta niet zelf voor gekozen heeft. Het is niet zo dat Mark Zuckerberg & co grof geld willen verdienen aan die abonnementen. Integendeel. Meta leeft van advertentie-inkomsten. Wie klikt op de blauwe knop geeft uitdrukkelijk toestemming om advertenties te zien te krijgen, gebaseerd op de persoonlijke gegevens die Meta van jou verzamelt. Die toestemming, daar gaat het om, want op die manier zijn de praktijken van Meta niet langer in strijd met de Europese GDPR-wet.

Waarom ik zelf zonder verpinken op de blauwe knop drukte

Ik ben een marketing-lover. Het is mijn metier en mijn passie. Ik vind marketing niet vies, wel integendeel. Ik vind het prachtig, wanneer tenminste het goed wordt uitgevoerd. Over dat laatste valt heel wat te zeggen, maar dat is voer voor een ander opiniestuk.

De reacties op de pop-up van Meta tonen nog maar eens aan dat marketing de jongste jaren een slechte naam heeft gekregen. Het is invasief, manipulatief en grensoverschrijdend. Bijzonder jammer vind ik dat. Want goed gemaakte marketing kan ook gewoon aangenaam zijn. Zelf kan ik net zo hard genieten van een mooie marketingactie als van een goede Netflix-serie.

Mijn spontane reactie was dus: “Kom maar op met je marketing, Meta”

Bovendien vind ik het veel prettiger om advertenties te zien te krijgen die passen in mijn leefwereld, dan zomaar wat boodschappen waar ik helemaal niets aan heb. Ik geef toe dat ik een regelmatige Insta-shopper ben. Ik kan aangenaam verrast zijn wanneer ik iets voorgeschoteld krijg dat ‘toevallig’ perfect in mijn kraam past. Alsof het universum het op mijn pad bracht.

Zolang Google, Meta en hun collega’s niet in mijn hoofd kunnen kruipen, weten ze niet wie ik echt ben vanbinnen.

“Maar wat dan met jouw privacy?” hoor ik je denken. Wel, daar maak ik me al lang geen illusies meer over. Of ik nu boodschappen doe in de supermarkt, online een vlucht boek of een mail stuur via mijn Gmail-account: mijn persoonlijke gegevens zijn all over the place. Fijn? Neen. Problematisch? Wanneer we accepteren dat het nu eenmaal hoort bij de wereld waarin we leven én ons gezond verstand gebruiken bij wat we online delen, hoeft dat niet zo te zijn.

Voor mij is er nog altijd een groot verschil tussen mijn gegevens als consument en mijn gegevens als individu. Die grens is er nog altijd, en die kunnen we nog altijd zelf bewaken. Het vraagt om een bepaalde discipline en hygiëne over wat we online delen. Het is echt niet zo dat we als wezenloze consumenten volledig overgeleverd zijn aan algoritmes en andere big brothers.

Ook al is de lijn nog zo dun: zolang Google, Meta en hun collega’s niet in mijn hoofd kunnen kruipen, weten ze niet wie ik echt ben vanbinnen. Mijn ziel is nog altijd veilig. Dus kom maar op met je marketing.