‘Moederschap schaadt in bijna elk land de carrières van vrouwen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?’

Vrouwen krijgen al sinds het begin van de mensheid kinderen. Hoog tijd dat werkgevers daar wat minder krampachtig mee omspringen.

“Kun je nog wel voltijds werken, nu je twee kinderen hebt? Is deeltijds niet beter voor jou?” Even terugspoelen naar het gesprek met mijn toenmalige werkgever, net nadat ik moeder van mijn tweede kind was geworden. Volgens cijfers van Statbel is de tewerkstellingsgraad van werkende mama’s de afgelopen decennia gestegen naar 77,8 procent. Een aanzienlijk deel van de actieve bevolking bestaat dus uit moeders. Toch botsen vrouwen met kinderen nog altijd op vooroordelen waar ze een veel te hoge prijs voor betalen.

Dat vrouwen het lastiger hebben op de arbeidsmarkt dan mannen, weten we al langer. Het werd nog eens grondig aangetoond door economieprofessor en historica Claudia Goldin van de Harvard University. In 2022 won ze de Nobelprijs in de Economische Wetenschappen voor haar baanbrekende onderzoek, waarin ze vooral focuste op inkomensongelijkheid en de genderkloof. Ze is daarmee de derde vrouw in de geschiedenis die de prijs ontvangt.

Een groep onderzoekers van The London School of Economics (LSE) en Princeton University bouwde verder op Goldins werk. Ze zoomden in op de impact van moederschap op de carrière van vrouwen. De titel ‘How motherhood hurts careers’ geeft het natuurlijk al een beetje weg. Het onderzoek toont aan dat het moederschap in bijna elk land de carrières van vrouwen schaadt, terwijl de loopbanen van mannen grotendeels onaangetast blijft. Het fenomeen krijgt de schrijnende titel ‘the motherhood penalty’. Het moederschap als een straf. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Ook Belgische professoren Stijn Baert en Hannah Van Borm van de UGent kwamen in 2021 tot gelijkaardige conclusies. Uit hun research blijkt dat vrouwen met kinderen als minder assertief worden gepercipieerd tijdens het sollicitatieproces. Ook hun fysieke capaciteiten worden doorgaans lager ingeschat. Daarnaast profiteren moeders minder van de positieve vooroordelen die vrouwen in het algemeen ondervinden.

Er zijn ongetwijfeld nog tal van onderzoeken die dit bevestigen. Maar je begrijpt mijn punt: er is nog een lange weg te gaan voor vrouwen, en zeker moeders, op de arbeidsmarkt. Geen beter moment dan Internationale Vrouwendag om daarbij stil te staan.

Gelukkig hebben al heel wat bedrijven het begrepen. Volvo Cars, bijvoorbeeld. Dat lanceerde in 2021 het Family Bond-programma waarbij werknemers voortaan zes maanden ouderschapsverlof krijgen. De regeling geldt voor zowel vrouwen als mannen en is van toepassing op de 40.000 medewerkers wereldwijd in alle fabrieken en kantoren. Het loon wordt voor 80 procent doorbetaald door het bedrijf. Beide ouders kunnen van dat verlof genieten.

Ook AB InBev breidde het ouderschapsverlof uit voor alle werknemers in Europa naar 26 weken, 100 procent doorbetaald. Zowel voor mee-ouders als adoptieouders wordt de regeling uitgebreid van twee naar vier weken. Solvay, Johnson & Johnson en Gimv deden gelijkaardige aanpassingen. En dan vergeet ik waarschijnlijk nog heel wat andere goede voorbeelden. Maar in veel bedrijven is er dus nog veel werk aan de winkel.

Vrouwen krijgen al sinds het begin van de mensheid kinderen. Tenzij de wetenschap spectaculaire en erg onwaarschijnlijke sprongen maakt, zullen we dat tot het einde der tijden blijven doen. Hoog tijd dat werkgevers daar wat minder krampachtig mee omspringen. Zo schieten ze zichzelf trouwens in de voet, want ze jagen talent weg door jonge moeders onder hun niveau en onder hun capaciteiten in te zetten en te betalen.

Ik, en vele vrouwen met mij, ervaar het moederschap als een prachtige beloning. Het is de mooiste job ooit. Het is 2024, laat het geen professionele straf meer zijn.