Het beperken van middengeschoolde economische migratie treft bij uitstek Vlaamse kmo’s, zeggen de werkgeversorganisatie Unizo en twintig sectorfederaties in een gezamenlijk opiniestuk. Ze roepen Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) op haar plannen rond de beperking van economische migratie bij te sturen. Lees de opinie hieronder. Onderaan vindt u de lijst van ondertekenaars.
Uit het laatste jaarrapport over economische migratie in Vlaanderen blijkt dat bijna 70 procent van de aanvragen voor arbeidsmigranten die een middengeschoolde knelpuntfunctie uitvoeren, door kmo’s tot vijftig werknemers worden gedaan. We kunnen dus niet anders dan vaststellen dat de voorstellen van minister Demir om economische migratie in te perken door verschillende middengeschoolde functieprofielen te schrappen, vooral de Vlaamse kmo’s treffen.
De lijst van knelpuntberoepen bij de VDAB wordt jaar na jaar langer, terwijl de migratielijst voor knelpuntberoepen inkrimpt. Door de schrapping van tal van profielen wordt het de kmo’s niet enkel administratief moeilijker gemaakt, maar zal de aanvraag voor veel beroepen onnodig lang duren, omdat ze dat nu via een andere ingangspoort moeten doen. Het voordeel van de migratielijst is dat het werkgevers een extra wachttijd van negen weken bespaart. Ondernemers blijven enkel zitten met de wachttijd voor een gecombineerde vergunning, die in het slechtste geval al snel zes maanden in beslag kan nemen. We herinneren de minister graag aan het regeerakkoord, waarin kmo’s worden omschreven als de ruggengraat van onze economie en dat administratieve vereenvoudiging een absolute prioriteit is.
Minister Demir heeft gelijk dat ze wil inzetten op de beschikbare populatie in Vlaanderen. Maar met deze beslissing zet ze wel talloze kmo’s per direct op droog zaad, zonder dat er een oplossing wordt aangereikt. Het gaat hier namelijk niet om laag-, maar middengeschoolden. Die zijn nu eenmaal niet een-twee-drie opgeleid tot die knelpuntberoepen.
Daarom vragen we concreet om de lijst van knelpuntenberoepen in het kader van economische migratie jaarlijks mee te laten evolueren met alle statistische kwantitatieve middengeschoolde tekorten in de VDAB-knelpuntberoepenlijst. Zorg daarbij ook voor een werkbare oplossing voor die middengeschoolde knelberoepen, die niet eens op de VDAB-lijst geraken omdat ze gewoon onvoldoende volumes hebben om statistisch relevant te zijn. Denk aan beroepen als diamantbewerker of -sorteerder, natuursteenbewerker, glaswerker, houtskeletbouwer enzovoort.
Economische migratie tegen sociale fraude
Een tot op vandaag onderbelicht, maar belangrijk neveneffect van het voornemen van de minister is dat de Vlaamse regering bedrijven nog meer richting detacheringen zal duwen. Ons land bekleedt daarin al de vierde plaats in Europa. In 2020 was Vlaanderen goed voor meer dan 160.000 gedetacheerden, terwijl er in 2024 slechts 20.000 economische migranten waren.
Niet alle detacheringen zijn per definitie problematisch, maar ze zijn wel gevoeliger aan sociale inbreuken. Denk maar aan de uitbuiting van werknemers en aan oneerlijke concurrentie ten aanzien van andere bedrijven. Nochtans is de strijd tegen sociale fraude ook een belangrijke hoeksteen in het beleid van de minister.
Economische migratie beoogt dat net te voorkomen. De arbeidsmigrant staat op de payroll van de onderneming en ontvangt het gangbare loon in de sector. De overheid verzekert zich op die manier bovendien van zowel sociale bijdragen als belastingen. Bij detachering worden die bijdragen en belastingen immers – of beter gezegd: hopelijk – betaald in het uitzendland. Maar detachering is voor sommige sectoren zelfs geen oplossing, simpelweg omdat die profielen niet in Europa te vinden zijn.
Vacatures
Voor werkgevers is de zoektocht naar personeel in het buitenland heus geen gemakkelijkheidsoplossing. Als ze hier personeel kunnen vinden, geniet dat de absolute voorkeur. Maar het bedrijf moet blijven draaien en vacatures geraken vandaag moeilijk of niet ingevuld. Dat is een realiteit die niet van vandaag op morgen verandert.
Zorg er dus op zijn minst voor dat bedrijven die geen andere opties vinden in Vlaanderen, de andere gewesten of de rest van Europa, snel en eenvoudig die knelpuntberoepen te kunnen invullen met derdelanders die daartoe bereid zijn. Zodra die profielen in voldoende mate beschikbaar zijn in België, door sterk in te zetten op opleidingen voor knelpuntberoepen, verandert de zaak.
Anders rest alleen de mogelijkheid om een vestiging in Wallonië of Brussel te openen. Daar staan die profielen nog wel op de lijst.
Joris Renard (expert arbeidsmarktbeleid Unizo)
Jean-Pierre Waeytens (gedelegeerd bestuurder Bouwunie)
Evy Van Der Paelt (adjunct-directeur Transport en Logistiek Vlaanderen)
Karen Rentmeesters (CEO Antwerp World Diamond Centre)
Fallon Declerck (gedelegeerd bestuurder Nelectra, federatie voor de elektrosector)
Pieter Van Bastelaere (CEO Federatie van Belgische Autobus- en Autocarondernemers)
Matthias De Caluwe (afgevaardigd bestuurder Horeca Vlaanderen)
Andre De Groote (voorzitter Feproma – Fema, Belgische federatie van handelaars en producenten van bouwmaterialen)
Dave Oste (voorzitter Syndikaat der Belgische Diamantnijverheid)
Luc Ardies (gedelegeerd bestuurder Buurtsuper)
Aarnout Ecker (general manager Denuo)
Christophe Vermeulen (directeur FVP House, koepel van de beroepsfederaties van de Belgische aardappel-, groente- en fruit groothandel en verwerkende industrie)
Luc Schets (manager Member Services, Traxio Mobility Professionals)
Michael Gore (gedelegeerd bestuurder Federatie Belgisch Vlees)
Johan Van Bosch (algemeen Secretaris Vlamef, Vlaamse Metaalfederatie voor de KMO, en Nationaal Verbond van Pluimveeslachthuizen en Uitsnijderijen)
Pierre Steenberghen (secretaris-generaal G.T.L., Nationale Groepering van Taxi-ondernemingen)
Isolde Delanghe (directeur modeunie)
Philippe Govers (directeur Koepel Binnenvaart Vlaanderen)
Koenraad Vangoidsenhoven (directeur Belgische Kamer der Verhuizers)
Katrien D’hooghe (managing director Belgian Feed Association)
Sarah De Wetter (dagelijks bestuurder Belgische Keurslagers vzw)
Eddy Van Damme (voorzitter Bakkers Vlaanderen)