‘Kunnen we a.u.b. meer dan vijf minuten politieke ernst krijgen?’

N-VA-voorzitter en informateur Bart De Wever lijkt de enige van de onderhandelaars te zijn die de ernst van de Belgische situatie inziet. Hij zwijgt, ­terwijl de kopstukken van Vooruit en de rest van zijn kandidaat-regeringspartners aan de lopende band straffe en onhoudbare uitspraken doen.

Wat moet er in godsnaam nog gebeuren om de Belgische politiek te laten inzien dat het vijf ná twaalf is? Tel de niet- en blanco-stemmers op bij de stemmers op extreme partijen en het wordt duidelijk dat een onthutsend deel van de bevolking zijn geloof in de politiek verloren heeft. De Belgische economie wordt overeind gehouden door de consument, maar de collectieve ontslagen bij Ontex, FedEx en andere grote bedrijven illustreren een structurele verzwakking van onze competitiviteit. En dan is er nog het gat in de begroting, dat dreigt op te lopen tot 30 miljard euro in 2025. Deze week start de Europese Commissie officieel een procedure op, nadat ze ons jaren vruchteloos tot de orde heeft proberen te roepen.

Iedereen weet dat deze problemen niet op te lossen zijn met ‘vijf minuten politieke moed’, maar kunnen we a.u.b. meer dan vijf minuten politieke ernst krijgen? De voorbije week voorspelde jammer genoeg niet veel goeds. De kiezer heeft op 9 juni onverwacht voor werkbare coalities gezorgd en een coherent centrumrechts beleid in Vlaanderen en Wallonië mogelijk gemaakt. Om zo’n herstelbeleid realiteit te laten worden, is vertrouwen tussen de politieke kopstukken cruciaal. Natuurlijk is het logisch dat alle kandidaat-coalitiepartners hun huid duur verkopen en druk zetten via mediaoptredens, maar ze hebben toch niet onder een steen geleefd? De kibbelkabinetten op Vlaams en federaal niveau leverden een afstraffing op, een onhoudbaar begrotingstekort, rechtsonzekerheid voor bedrijven, niet uitgevoerde hervormingen en boze kiezers. Bijna alle regeringspartijen hebben verloren. Vooruit ging nog een beetje vooruit, maar boekte nog altijd een historisch slecht resultaat. Georges-Louis Bouchez zette wel een mooi resultaat neer met MR, maar geen enkele Vlaamse coalitiepartner vertrouwt hem nog door zijn cynische tactiek van sabotage en terugkrabbelen.

Het moet anders, goedschiks of kwaadschiks. Deze week start de Europese Commissie haar procedure op tegen België en andere begrotingszondaars. Onze hoofdeconoom Daan Killemaes schreef het begin deze week al in een vooruitblik: de Europese Unie heeft het regeerakkoord van onze toekomstige regeringen al geschreven. De pensioenen, de gezondheidszorg, de sociale zekerheid en andere lopende uitgaven moeten veel minder snel groeien dan de economie. In feite vraagt de Europese Unie niet meer dan goed bestuur. België zou koppig een eigen koers kunnen blijven varen, maar het geduld van de Commissie is op en dus hangen er deze keer echte boetes boven ons hoofd. De ontspoorde begroting van een kleine economie als België zal niet direct tot een financiële crisis leiden, maar ze maakt ons en de eurozone kwetsbaarder voor een nieuwe schuldencrisis. Dat gebrek aan collegialiteit, profiteren van de discipline van andere eurolanden en zelf te weinig te doen, tast ons gezag aan in de Europese Unie.

België heeft net zo snel mogelijk extra krediet nodig in Europa. De goedkeuring van de natuurherstelwet, nadat een Oostenrijkse minister eigengereid heeft beslist de positie van Oostenrijk in de Europese Raad van ministers te veranderen, vormt een extra hoofdbreker. We zullen de komende tijd serieus moeten lobbyen om allerlei uitzonderingen of uitstel te krijgen in de meest uiteenlopende dossiers, gaande van de begroting, over het vrijwaren van onze industrie tot het terugdringen van stikstof. Er ligt enorm veel werk op de plank, maar gelukkig zijn de uitslag van de verkiezingen en onze stabiele conjunctuur een enorm geschenk. Dit moment mogen we niet verprutsen.

Lees ook: