‘Hoe meer u strapatsen als de 32 urenweek uitvindt, meneer Magnette, hoe minder wij nog zullen aanwerven’

Er is een evolutie aan de gang die deels gevoed is door het systeem, schrijft Daniëlle Vanwesenbeeck.

Met de regelmaat van de klok worden bedrijfsleiders geconfronteerd met nieuwe, dure maatregelen die handenvol geld kosten. Beslissen over andermans portemonnee is alleszins veel gemakkelijker dan een bedrijf te leiden, de cijfers in het zwart te houden en het hoofd te bieden aan allerlei niet te voorziene externe factoren, zoals een energiecrisis, een oorlog en een breuk in de mondiale toeleveringsketens. Om de haverklap voeren politici dure regels in om aan populariteit te winnen. Ik verwijs naar het recente voorstel van de PS, die een 32 urenwerkweek zonder verlies van loon wil invoeren.

Gekker kan het echt niet worden. De loonkosten zullen dus met 20 procent stijgen. Ik nodig Paul Magnette uit om met zijn zuurverdiende overheidsgeld een kmo te kopen en te runnen. Mét werknemers.

Zijn team mag volgens het arbeidscontract starten met een 40 urenweek. Daarna veranderen we de spelregels en wordt hun contract omgezet naar een 32 urenweek, zonder loonverlies.

Tegelijk worden nog andere zaken ingevoerd: een sectorpremie voor de bedienden, een koopkrachtpremie als de kmo het té goed doet, een verplicht opleidingsplan, en als het te druk wordt, worden de overuren dubbel gerekend.

Zou meneer Magnette dan nog enthousiast zijn over zijn voorstel?

Kmo’s hebben geen onuitputtelijke reserves of winstmarges. Ik geef een korte opsomming van de maatregelen waarmee kmo’s de afgelopen jaren geconfronteerd werden.

De ecocheques moesten ervoor zorgen dat de koopkracht voor werknemers behouden bleef, ten koste van de bedrijven. In 2014 werd de carensdag voor arbeiders afgeschaft. Sinds 2016 krijgen bedienden die vallen onder paritair comité 200 een verplichte premie. Eerst bedroeg die 250 euro, inmiddels 312 euro. De arbeiders in datzelfde bedrijf vragen zich af waarom zij niets krijgen, dus gaven veel bedrijfsleiders hun arbeiders ook een extra voordeel, voor de gemoedsrust. Bedrijven die een uitzonderlijk goed resultaat hadden behaald, moest hun werknemers in 2022 een koopkrachtpremie van 500 euro uitbetalen. Vooruit lanceerde dit jaar het 
voorstel om de tweede maand ziekte van een werknemer door de werkgever te laten betalen. Daarbovenop komt de eindejaarspremie, het dubbele vakantiegeld en natuurlijk de automatische loonindexing. We hebben er net een verteerd van 11 procent.

Het is duidelijk: mensen aanwerven brengt risico’s met zich. Niemand weet wat het beleid nog in petto heeft, maar dat het nóg duurder zal worden, dat staat wel vast.

Het resultaat van zulke onaangename verrassingen is dat meer en meer bedrijven het geweer van schouder veranderen. Er is uitzendwerk. En er zijn freelancers. Freelancers bieden een antwoord op het tekort op de arbeidsmarkt, en bedrijven die een beroep op hen doen, ontsnappen aan ontslagpremies en andere premies en werkweeksystemen.

Zo is het aantal ZZP’ers (zelfstandigen zonder personeel) in Nederland aanzienlijk toegenomen. 1,2 miljoen Nederlanders zijn ZZP’ers, na een stijging met ruim 15 procent in de afgelopen tien jaar. Bedrijven doen gretig beroep op hen. Zo worden ze niet meer geconfronteerd met dure verrassingen en beschikken ze over medewerkers die ze flexibel kunnen inzetten.

Ook in Vlaanderen groeit die groep: tussen 2015 en 2021 is het aantal freelancers gestegen met 73 procent. Er is dus een evolutie aan de gang die deels gevoed is door het systeem: hoe rigider en hoe duurder de regels die politici uitvinden, hoe creatiever de markt omgaat met het zoeken naar alternatieven.

Het wordt te duur, meneer Magnette. En hoe meer u dat soort strapatsen uitvindt, hoe minder wij nog zullen aanwerven. Het is goed geweest.

De auteur is zaakvoerder van Mastermail