‘Het probleem is niet dat er geen regels zijn, maar dat de politiek die regels met de voeten treedt’

De overheid moet haar eigen regels naleven, zegt Patrick Claerhout over het bpost-debacle. “De demarche van premier De Croo mag gerust als verbazingwekkend omschreven worden.”

De onthullingen rond de mistoestanden bij bpost en aanverwante ministeriële kabinetten nemen niet af, noch in omvang, noch in ernst. Er is duidelijk sprake van een ernstige normvervaging in de relatie tussen een beursgenoteerd overheidsbedrijf en diezelfde overheid, die zowel aandeelhouder als klant is. Ministers en partijleiders, maar evengoed bestuurders, managers en medewerkers van het postbedrijf liggen al weken onder vuur wegens vermeende belangenvermenging.

Voor premier Alexander De Croo (Open Vld), zelf overigens een oud-minister van overheidsbedrijven, was dit het signaal om het instituut voor bestuurders Guberna te hulp te roepen. Er is immers behoefte aan regels over hoe de overheid met haar overheidsbedrijven moet omgaan, oordeelde de premier. “Bpost moet autonoom kunnen werken en mag geen speeltuin zijn van de politieke partijen”, verklaarde hij in het parlement.

De demarche mag gerust als verbazingwekkend omschreven worden. Er bestaan immers al vele jaren duidelijke regels van deugdelijk bestuur voor beursgenoteerde bedrijven en autonome overheidsbedrijven. Er is een code voor corporate governance, die in april 2010 omgezet werd in wetgeving. In 2019 werd de code herzien en door de wetgever als referentie opgelegd aan alle Belgische beursgenoteerde ondernemingen.

Het probleem is dus niet dat er geen regels zijn, maar dat de politiek die regels met de voeten treedt. Ondanks de duidelijke voorschriften blijven politici en ministers de overheidsbedrijven, ook al zijn ze beursgenoteerd, als hun persoonlijk speeltje beschouwen. Ze denken dat ze gewoon hun goesting kunnen blijven doen. Dat legt een bredere problematiek bloot: die van een overheid die gul is als het erop aankomt nieuwe reglementen en wetten goed te keuren, maar die laks is als het erop aankomt de regels zelf na te leven.