‘Meer nog dan in andere landen grijpt de Chinese middenklasse in economisch onzekere tijden naar goud’

Pieter Verstraete werkt in China als bedrijfsadviseur voor One-Stop China.

Het goud fonkelt als ik de lokale bank binnenstap. Naar jaarlijkse traditie stalt de bank in haar inkomhal gouden munten en medailles uit, een traditioneel nieuwjaarscadeau. Dit jaar zijn draken het thema, want op 10 februari begint het Jaar van de Draak. De staven goud ernaast zijn geen cadeau, maar een investeringsvorm in een land waar de keuze aan investeringskanalen beperkter is dan bij ons.

China houdt nog altijd vast aan zijn systeem van kapitaalcontrole, waarbij bedrijven en particulieren enkel onder strenge voorwaarden geld in en uit het land kunnen brengen. Het belangrijkste achterliggende doel daarvan is de wisselkoersen stabiel en voorspelbaar te houden. Zo vermijdt de overheid een excessieve depreciatie van de yuan, cruciaal voor een land dat goed is voor 28,3 procent van de wereldwijde industriële productie en daarom grondstoffen moet kunnen aankopen tegen een stabiele prijs. Daarnaast kunnen de autoriteiten zelf voluit plankgas geven in het monetaire beleid zonder zich zorgen te hoeven maken over speculatieve activiteiten die de financiële markten in oproer kunnen brengen.

Wat merken de gewone burgers van die kapitaalcontrole? Het geld op hun rekening is niet vrij inwisselbaar. Er is een jaarlijks persoonlijk quotum van 50.000 dollar voor het wisselen naar buitenlandse valuta, maar je moet die altijd verantwoorden bij de bank. Ga je studeren in het buitenland en moet je het collegegeld in dollar betalen? Leg dan je aanvaardingsbrief van de universiteit voor. Ben je van plan te kuieren in het Parijse Quartier Latin? Dan heb je je vliegtuigticket en je visumaanvraag nodig om bij de bank je valuta te mogen omwisselen in euro’s. Investeren in westers vastgoed, intekenen op Amerikaanse obligaties of Apple-aandelen op NYSE kopen is voor het absolute merendeel van de bevolking zelfs geen optie.

Als Chinezen hun extra spaargeld willen investeren, hebben ze maar een paar alternatieven. Er zijn de binnenlandse beurzen, maar die hebben de reputatie uiterst volatiel en speculatief te zijn. Zo’n 60 procent van de aandelenhandel gebeurt door individuele investeerders en niet door professionele bedrijven. De onervarenheid van de meer dan 200 miljoen privébeleggers, die makkelijker vatbaar zijn voor manipulatie, leidt regelmatig tot boom-bustcycli.

Gepiekt

Vastgoed was decennialang de beleggingsstrategie voor de goede huisvader. Extra appartementen in de stad waren het perfecte appeltje voor de dorst. Niet voor het huurinkomen, maar omwille van de waardeverhoging van het pand. De huizenprijzen in de steden gingen in het vorige decennium makkelijk maal drie. Maar met een vastgoedmarkt die stokt, is dat ook geen certitude meer.

Dus groeide de appetijt voor goud bij de Chinese middenklasse. Meer nog dan in andere landen grijpt de Chinese middenklasse in economisch onzekere tijden naar het edelmetaal als een manier om​​​​​​ de waarde van hun assets te behouden, met een stijgende goudprijs en een recordhandel als gevolg. Vorig jaar werd een absoluut record van 1.447 ton geïmporteerd en bedroeg de binnenlandse verkoop 1.090 ton. Dat de aankoop van goudstaven en gouden munten – typische investeringsproducten – steeg met 15,7 procent, is veelzeggend.

De inschatting van analisten is dat de vraag naar goud heeft gepiekt en zal afnemen in de loop van het jaar, nu de overheid heeft aangegeven in 2024 werk te maken van maatregelen om het vertrouwen van de privéconsument op te krikken. We zullen zien hoe en hoe snel nieuwe monetaire stimuli en steunpakketten zich laten voelen.