‘Europees geld vinden is niet het probleem, wel het efficiënt investeren’

De Europese overheden zijn de kunst van de openbare investeringen verleerd.

Onder eurofielen – een groep waartoe ik mezelf reken – was er euforie over de plannen van de nieuwe Duitse regering om de schuldenrem los te laten en onder meer 500 miljard euro te investeren in infrastructuur en de klimaattransitie. Meer kritische en realistische stemmen wijzen dan weer terecht op het feit dat zo’n pot geld vinden op zich niet de uitdaging is. Dat geld efficiënt, productief en met een aantoonbaar maatschappelijk rendement investeren is dat des te meer.

Getuige daarvan het coronaherstelfonds, dat in 2021 is opgetuigd om de gevolgen van de pandemie en de klimaatverandering tegen te gaan met gerichte investeringen in de klimaattransitie en de digitalisering. Het ging om een pot van 80 miljard euro waaruit EU-lidstaten geld kregen en konden lenen.

Alleen krijgen ze dat geld blijkbaar niet op. De plannen lagen er snel genoeg, maar raken niet uitgevoerd. Gemiddeld kregen de Europese lidstaten nog maar 40 procent uitgekeerd uit die Europese pot. België kreeg nog maar 25 procent. Vergelijkbare geluiden horen we nu al in Duitsland. De 500 miljard euro zijn geen probleem, de bureaucratische wendbaarheid en voldoende arbeidskrachten vinden om die aan het werk te zetten wel.

Hoe absurd is het dat overheden in de Europese Unie aanzienlijke potten geld voorgeschoteld krijgen, maar er niet in slagen de plannen die ze daarvoor indienden binnen een degelijke termijn – in dit geval enkele jaren – uit te voeren.

De Europese overheden zijn de kunst van de openbare investeringen verleerd, net nu we op veel domeinen op een kantelpunt staan en dringend investeringen nodig hebben. Als ze er evenveel creativiteit en ondernemerschap in zouden steken als in het bedenken van een zoveelste nieuw plan met een bijbehorend hip klinkend acroniem, zouden we al veel verder staan.