Een kwart meer zelfstandige ondernemers in 10 jaar, maar er zijn veel te weinig herstarters

Naar aanleiding van de elfde editie van de Dag van de Ondernemer kwam het heugelijke nieuws dat het aantal zelfstandigen in dit land de voorbije tien jaar met 27 procent is gestegen. Opmerkelijk voor een land dat niet bekendstaat voor het avontuurlijke karakter van zijn inwoners. Belgen hebben een baksteen in de maag (hypotheeklening met vaste rente), sparen liever dan dat ze beleggen, en hebben gemiddeld een sterke voorkeur voor een vast maandelijks inkomen als arbeider, bediende of ambtenaar. Vooral meer jongeren tussen 20 en 30 jaar hebben de voorbije jaren de stap gewaagd om zich als een zelfstandig ondernemer te vestigen en hun dromen na te gaan jagen. Een positieve evolutie, want meer ondernemerschap betekent een grotere dynamiek in de economie, een hogere toegevoegde waarde en groei.

Het afgelopen decennium zijn extra inspanningen gedaan om starters te ondersteunen met raad en daad. Dat loont. Ook het feit dat het pensioen voor zelfstandigen danig is opgetrokken richting het pensioen van werknemers, is zeker een stimulerende factor geweest. Als de overheid een goede maatregel neemt, zeggen we het ook. Er was de afgelopen tien jaar een groei van 1 naar 1,27 miljoen mensen met een zelfstandigenstatuut, of 200 Belgen extra per dag. Daar zitten ook mensen bij die vaak om fiscale reden hun werknemers- en ambtenarenstatuut inruilen voor een zelfstandigenstatuut. Om nog meer zelfstandige ondernemers te krijgen, zeggen specialisten en zelfstandigen zelf in koor dat de afbouw van de administratieve complexiteit (“veel te veel regelgeving”) een topprioriteit moet zijn.

Falilliet gaan hoeft geen drama te zijn

Een werkpunt voor de maatschappij is het taboe rond een faillissement weg te werken. Falen mag blijkbaar niet in onze cultuur. Mislukt het één keer, dan is het afgelopen. Herstarters zijn er veel te weinig. Moeilijkheden worden uit schaamte al te vaak alleen verwerkt. Het is vaak eenzaam zoeken naar een oplossing, wat het risico op een faillissement zeker niet verkleint. Niet iedereen kan slagen, maar dat hoeft geen drama te zijn. Diegene die het geprobeerd heeft, maar niet slaagt, hoeft daar geen trauma aan over te houden, mede omdat hij of zij nagewezen wordt.

Lef

Een neus voor zaken hebben, lef tonen om zelf dat uitstekende idee te willen uitvoeren en er dan vol voor gaan. Dat is de essentie van het ondernemerschap. Voor sommigen is wat Maurizio Cattelan afgelopen week realiseerde een staaltje van straf ondernemerschap. De Italiaanse kunstenaar – of toch vooral ondernemer – verkocht bij het veilinghuis Sotheby’s voor 6,2 miljoen dollar (inclusief 1 miljoen dollar veilingkosten) zijn werk Comedian, een banaan met tape tegen de muur geplakt. Kunst of geen kunst, de betaling mocht in cryptomunten gebeuren. Een cruciaal element om de voor velen absurd hoge verkoopprijs te verklaren. De koper na de veiling van amper vijf minuten is de Chinese ondernemer Justin Sun, de oprichter en eigenaar van het cryptovalutabedrijf Tron.

Meer en meer (top)ondernemers raken ervan overtuigd dat met cryptomunten zaken te doen zijn. Al is daar tot op vandaag zeker lef voor nodig. Elon Musk is zo’n lefgozer. Maar wat Michael Saylor bij MicroStrategy doet, is nog een stuk sterker. MicroStrategy is een kleine speler in businesssoftware, die al vele jaren zowat 0,5 miljard dollar omzet draait. Toch bedraagt de beurswaarde intussen 120 miljard dollar, wat gelijkstaat met een koers-winstverhouding van 360. Dat is krankzinnig hoog voor een bedrijf dat operationeel al jaren stilstaat. De enige verklaring is dat de medeoprichter en hoofdaandeelhouder, Michael Saylor, als een bezetene bitcoins koopt en zal blijven kopen. Daarvoor gaat hij extra schulden aan en voert hij kapitaalverhogingen door. Dat neemt de huidige beurswaarde al duidelijk mee, want zelfs na een pittige klim bedraagt de huidige waarde aan bitcoins slechts ruim 30 miljard dollar. Sinds 2020 bitcoins kopen was tot nog toe een voorbeeld van een neus voor zaken hebben om de beurswaarde te doen oplopen. Lef is oké, maar bluf en overmoed…