‘Europa stort ondernemers in een depressie’

Ondernemers in heel Europa voeren een dagelijkse strijd tegen de overvloed aan administratie, de trage processen en de gefragmenteerde Europese markt. Voor veel ambitieuze ondernemers is het veroveren van die markt eerder een nachtmerrie dan een uitdaging. Dat blijkt uit de groeiende aandacht voor het ondersteunen van ondernemers op het gebied van welbevinden, met workshops rond mindfulness, positive thinking en het verwerken van uitdagingen. Onlangs kondigde de Europese Commissie zelf een heuse Winter Well-Being Academy aan. Hoewel goedbedoeld gedraagt ze zich daarmee als een toxic hero: een redder die een oplossing biedt voor problemen die ze zelf in stand houdt. Ondernemers hebben geen therapie nodig, maar zuurstof voor hun onderneming.

Het huidige discours rond wellbeing in het ondernemerschap en de bijbehorende literatuur heeft een fundamenteel probleem: het behandelt welbevinden als een doel op zich. Maar voor ondernemers is wellbeing nooit een doel, maar een natuurlijk gevolg. Het ontstaat wanneer ze hun ondernemingen zien groeien en niet worden verstikt door de druk van bureaucratie en de versnipperde regelgeving. De focus op wellbeing lijkt eerder symptoombestrijding dan een oplossing.

De Europese Commissie heeft een sleutelrol te vervullen in het ondersteunen en faciliteren van ambitieus en innovatief ondernemerschap, zodat Europa zich kan positioneren als een wereldwijde hub voor innovatie. Maar in plaats van barrières weg te nemen, legt zij vaak nieuwe lasten op. Een overmatige focus op compliance en duurzaamheid zuigt kostbare tijd en energie weg van waar het echt om draait – ondernemerschap en groei.

Neem de recente noodkreet van Vlaamse ondernemers. Zij signaleren dat de groene ambitie van Europa niet haalbaar is zonder extra ondersteuning. De lasten van uitgebreide duurzaamheidsrapportages leggen een zware druk op bedrijven, die al worstelen met administratieve overbelasting en personeelstekort.

Het verhaal van Northvolt, ooit het paradepaardje van Europese innovatie in de batterijproductie, onderstreept hoe structurele barrières de schaalambitie van innovatieve ondernemingen verder hindert. Ondanks 15 miljard dollar aan financiering en politieke steun, werd het bedrijf geconfronteerd met trage bureaucratie en een versnipperd regelgevend landschap. Dat, in combinatie met de stevige concurrentie uit Azië, bracht het bedrijf onlangs aan de rand van de afgrond.

De Europese Commissie mag niet blijven hangen in symptoombestrijding, maar moet echte verandering bieden als het innovatief ondernemerschap wil stimuleren. Regelgeving kan, mits slim en doelgericht ontworpen, een katalysator zijn in plaats van te verstikken. In plaats van uiteenlopende eisen per lidstaat zou één gestroomlijnd Europees kader ondernemers veel tijd en middelen besparen. Daarnaast is uniforme regelgeving voor grensoverschrijdend ondernemen broodnodig. Het wegwerken van verschillen in interpretaties tussen landen zou ondernemers in staat stellen sneller en efficiënter nieuwe markten te betreden.

Naast regelgeving moet ook de toegang tot kapitaal eenvoudiger en schaalbaarder worden. Een oplossing kan liggen in een interregionale investeringspool, specifiek gericht op scale-ups. Bovendien kunnen belastingvoordelen voor investeerders en werknemers ondersteunend zijn om de juiste middelen aan te trekken die zij nodig hebben om te floreren. Tegelijk kunnen centrale platformen ondernemers toegang geven tot nieuwe markten en innovatie.

Tot slot is het essentieel de administratieve lasten te verlichten. De rapportageverplichtingen en eindeloze audits slokken niet alleen kostbare tijd op, ze remmen ook de innovatiekracht van bedrijven. Daarom moeten de compliancevereisten veel efficiënter worden. Dat geeft ondernemers de ruimte om zich te richten waar het echt om draait: ondernemen, groeien en impact maken.

Meer dan ondernemers heeft de Europese Commissie zelf nood aan therapie en zelfreflectie. Als de Europese Commissie werkelijk het welzijn van ondernemers wil verbeteren, moet ze haar rol als held herzien en optreden als facilitator in plaats van redder. Alleen door structurele veranderingen door te voeren kan Europa zich ontwikkelen tot een broedplaats voor innovatie en ondernemerschap. Een plaats waar ondernemers niet worden belemmerd, maar juist worden gestimuleerd om te excelleren. Pas dan wordt wellbeing geen onderwerp voor een workshop, maar een realiteit.