‘Er gaat iets grondig mis 
in ons land’

Ik wens u, boven op de klassieke nieuwjaarswensen, veel ondernemerschap en een positief economisch klimaat, maar ook veel respect en verdraagzaamheid van uw medemens. Ik wens dat u als Belg in België wordt verdragen. Dat u wordt gerespecteerd. Ik wens u verdraagzaamheid en respect toe van zij die combi’s in brand steken, die de vitrines van handelaars aan diggelen slaan. Ik wens u verdraagzaamheid toe van zij die u lastigvallen op de bus. En ik wens dat diezelfde mensen waardering tonen aan onze hulpverleners. Het is mijn innige wens dat die mensen tot inkeer komen. Voor het land waarin ze wonen, voor de mensen rondom zich.

In ons onderwijs en in onze cultuur hebben we meegekregen dat we respect moeten hebben voor onze medemens, dat we tolerant moeten zijn. Dat we moeten luisteren, dat we empathie moeten tonen, dat niet iedereen het even gemakkelijk heeft en daar begrip voor moeten hebben. Dat we respect moeten tonen voor de overheid, en waardering voor politiemensen, brandweermensen en zorgverleners. In mijn verre herinnering kwam bijna elk jaar op de lagere school een politieman onze fietsen controleren. Of brandweermannen kwamen een oefening doen op de speelplaats. Ze boezemden ontzag in. Dat waren de mensen die ons beschermden. De invloed van de katholieke kerk had ook een effect op onze opvoeding: tolerantie voor je medemens, voor iedereen die in armoede leefde. Die boodschap bleef hangen: respect hebben voor je medemens, ongeacht afkomst, rang of stand. Heel mijn leven was dat ook mijn mantra. En dus gedragen we ons zo. We hebben geleerd zo weinig mogelijk tussenbeide te komen als er hier of daar een relletje is. We hebben geleerd niet te reageren en onze ogen te sluiten. We moeten en zullen tolerant zijn. Maar ten koste waarvan?

Want is dat respect er ook in de andere richting? Dat vraag ik me meer en meer af. Als ik de zoveelste beelden van een oudejaarsnacht met rellen zie. Als ik voor de zoveelste keer in de media verneem dat iemand is neergestoken in onze hoofdstad. Als ambulanciers worden bedreigd en hun werk onder politiebescherming moeten doen. Hoever moet onze tolerantie dan nog gaan? Is respect niet iets wat van twee kanten komt? Er gaat iets grondig mis in ons land. Ik ben wakker geschud door mijn kinderen, die de bus liever niet meer nemen. Het is altijd wel iets op de schoolbus. Ze worden lastiggevallen, of de chauffeur wordt lastiggevallen. Het wordt hoog tijd dat in een inclusieve maatschappij met dezelfde maten en gewichten wordt gewerkt. Wie zich niet gedraagt, moet worden gestraft, ook als ze een andere huidskleur of afkomst hebben of een andere taal spreken.

Onze overheid danst op twee benen: de Belgen wordt geleerd respect te tonen, en tegelijk alles te tolereren. Dat riedeltje mag stilaan afgelopen zijn. De bevolking geeft mondjesmaat een signaal aan de klassieke politieke partijen. Voor die beleidsmakers heb ik volgende nieuwjaarswens: ik wens u veel inzicht en durf. Durf de zaken te benoemen. Durf die individuen die onze hulpverleners verhinderen te werken zwaar te bestraffen. Durf maatregelen te nemen als pleinen ’s avonds vollopen met hangers. Ze creëren een onveilig gevoel. Durf de problemen op de bussen aan te pakken en deel straffen uit. Buschauffeurs en kinderen voelen zich niet meer beschermd. Doe er iets aan. Een tolerante maatschappij is een maatschappij waarin niet alleen landgenoten tolerant zijn, maar werkelijk ie-de-reen. Ik wens u een verdraagzaam 2024. z