‘Een vermogensbelasting is een communautaire tijdbom’

Al 65 jaar groeit Vlaanderen harder dan Wallonie en Brussel. Dat is toch onwerkelijk?

Er zijn wellicht weinig dingen zo populair en tegelijk zo onwerkbaar als een verhoging van de belasting op rijkdom om de lasten op arbeid te laten dalen. De populariteit daarvan wordt nogmaals bewezen door de resultaten van de exclusieve peiling die Trends samen met zusterbladen Trends-Tendances, Knack en Le Vif organiseerde. Bij een representatief staal van de bevolking valt het grote draagvlak op voor een hogere vermogensbelasting om een belastingverlaging van arbeid mogelijk te maken, zowel in Vlaanderen, Brussel als in Wallonië. Zoveel eensgezindheid vind je normaal gezien enkel terug wanneer de Rode Duivels naar de Wereldbeker voetbal trekken. Maar de praktische bezwaren tussen droom en daad zijn groot, dat bewijst ons coververhaal van deze week.

Het is een fair principe dat de sterkste schouders meer moeten bijdragen, maar de realiteit is dat België al veel meer herverdeelt dan andere westerse landen en al veel vermogens en veel vermogenswinsten belast. Die fiscale koterij maakt elke hervorming aartsmoeilijk. De beste illustratie daarvan is de stukgelopen fiscale hervorming van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v). De fiscale hervorming liep vast op allerlei taboes en het feit dat Van Peteghem er individueel mee wilde scoren. Diezelfde zucht naar populariteit wordt hem nu verweten door absoluut een nieuwe fiscale korting aan de nieuwste staatsbon te willen koppelen. Misschien krijgt een opvolger in de volgende legislatuur wel een grote fiscale hervorming rond, maar dan zal er ook een debat nodig zijn dat dieper graaft dan de opbrengsten en de methodes. De taxshift heeft ook een zeer principiële kant die totaal onderbelicht is.

De taxshift van arbeid naar vermogen is een communautaire tijdbom. Vlaanderen is rijker dan Wallonië. Een groter gewicht van een vermogens(winst)belasting zal onvermijdelijk voor extra wrevel zorgen aan Vlaamse kant vanwege de onevenredige lasten. En het geduld over de transfers is al op in Vlaanderen. De bom bij de taxshift kan enkel ontmanteld worden als ze gepaard gaat met een staatshervorming, die de regio’s responsabiliseert om een deftig economisch beleid te vormen. Vlamingen, Walen en Brusselaars leven elk op een andere economische planeet. Begin 2024 verdween een belangrijk rapport van de Nationale Bank daarover tussen de plooien van de opgestarte kiescampagne. Jaar na jaar groeit Vlaanderen harder dan Wallonie en Brussel. Onze hoofdeconoom Daan Killemaes stipte bij de publicatie van dat rapport al aan dat dat al 65 jaar zo is. Dat is toch onwerkelijk? Iemand die in Wallonië nu met pensioen gaat, heeft dus nooit anders geweten dan dat zijn Vlaamse medeburgers er collectief sneller op vooruitgingen of sneller een economische crisis verteerden.

Wie in Vlaanderen geboren werd, kreeg al drie generaties lang meer kansen om een comfortabel leven uit te bouwen. Die verschrikkelijk onrechtvaardige situatie is al jaren bekend en er zijn al een paar decennia geen uitvluchten meer mogelijk voor Wallonië. Het voerde vooral een heel slecht en conservatief beleid, dat de realiteit niet onder ogen wil zien. De 32-urige werkweek met behoud van loon, het jongste voorstel van de PS, is jammer genoeg een illustratie daarvan. De PS blijft Wallonië luchtkastelen aanpraten. Het is te begrijpen vanuit de campagne – zo weinig mogelijk ruimte laten voor het extreemlinkse PTB –, maar de prijs is dat in Vlaanderen veel partijen en kiezers twijfelen of het Belgische verstandshuwelijk nog wel zin heeft. De oplossing tot een faire taxshift en sanering van onze begroting (een put van 27 miljard euro) moet grotendeels komen van een economische inhaalbeweging in Wallonië. Er moeten meer mensen aan het werk in de privésector in Wallonië. Het is niet de oplossing voor alle economische problemen in België, maar het moet daar beginnen.