‘Een techgigant bouw je met diamanten handjes’

Donderdag gaat het Amerikaanse Reddit, een gigantisch internetforum met een zeer trouwe aanhang, naar de beurs. Het rijt een Europese wonde weer open. Waarom zijn er in Europa zo weinig succesvolle internetgiganten? Waarom worden de sociale media gedomineerd door Amerikaanse (Facebook en Google) en Chinese (TikTok) bedrijven? Het antwoord is vaak: “Europa reguleert, de rest innoveert.” Die boutade won vorige week aan kracht door de goedkeuring van de AI Act in het Europese Parlement, een set verreikende regels met een even zware impact als de GDPR-hervorming voor databescherming en privacy.

Toch is regulering niet de zwaarste handicap. De EU blijft voor internetdiensten en software vaak 27 verschillende markten, met nog meer talen, culturen en regels. Amerika voert ook nog altijd een vlot immigratiebeleid dat talent en ondernemers aantrekt. Het coververhaal van deze week breekt een lans voor een verstandig migratiebeleid in België, omdat het nodig is en iedereen er beter van wordt.

Een ander nadeel is de toegang tot kapitaal. Amerikaanse en Chinese bedrijven kunnen bij de opstart en het doorgroeien een veelvoud ophalen van wat hun Europese concurrenten halen. Hun investeerders zijn ook bereid meer risico’s te nemen. De Amerikaanse en de Chinese economie kunnen risicovolle investeringen in groeibedrijven gemakkelijker dragen, omdat het geld er nog vlotter circuleert.

Samen zouden de EU-lidstaten meer de gelijke kunnen zijn van de VS en China, maar de kapitaalmarkt is versnipperd. ECB-voorzitter Christine Lagarde pleitte daarom onlangs in een exclusief interview aan Trends Kanaal Z voor een eengemaakte Europese kapitaalmarkt. Dat moet het makkelijker maken pan-Europese fondsen te creëren en de concurrentie aan te wakkeren. Zo zouden bedrijven meer investeerders tegen elkaar kunnen uitspelen, gunstiger voorwaarden afdwingen of zich op andere manieren financieren.

Maar er zal meer nodig zijn dan pure schaalgrootte. We hebben ook een mentaliteitswijziging nodig. Amerikaanse en Chinese techinvesteerders hebben ‘diamanten handjes’, zoals de aanhangers van het WallStreetsBets-forum op Reddit. De leden van WallStreetBets jaagden drie jaar geleden professionele investeerders de stuipen op het lijf door massaal te investeren in enkele zwak presterende aandelen, waarvoor hefboomfondsen op nog grotere verliezen aan het speculeren waren. Vang nooit een vallend mes op, zegt de algemene beurswijsheid over sterk zakkende aandelen, maar daar trok WallStreetsBets zich niks van aan. Zij hadden ‘diamanten handen’, een blind geloof dat alles goed zal uitdraaien, als men maar massaal de aandelen inkoopt of aanhoudt. Een gelijkaardige risicovolle en rebelse attitude om het status quo op te blazen (disruptie), geeft Amerikaanse en Chinese techbedrijven een voorsprong.

Dat gebrek aan geloof in het eigen kunnen in Europa etaleerde het Franse Mistral enkele weken geleden nog eens. Het Franse bedrijf wordt gezien als de enige Europese uitdager van OpenAI en andere Amerikaanse leiders in artificiële intelligentie. Het piepjonge bedrijf kreeg een waardering van ongeveer 2 miljard euro en meer dan 400 miljoen euro startkapitaal. Met die oorlogskas, was de verwachting, kon het bedrijf op eigen kracht de Amerikaanse hegemonie in artificiële intelligentie aanvallen. Eind februari meldde Mistral evenwel dat het een deal gesloten had met Microsoft. Mistral had toegang nodig tot enorm veel rekenkracht, en enkel Amerikaanse aanbieders als Microsoft hebben een voldoende performant en groot netwerk aan datacenters. Een rationele beslissing, maar Mistral verliest wat meer de controle over zijn eigen lot en lijkt zijn ambities terug te schroeven nog voor het gevecht echt kon beginnen. Dat zou doodzonde zijn. De oprichters van Facebook, TikTok, Google en zelfs Reddit hebben zich nooit iets aangetrokken van de dominantie of grote voorsprong van hun concurrenten. Wie niet waagt, niet wint.

Lees ook: