We leven in een tijd waarin bereik en connecties vaak meer wegen dan titels of visitekaartjes.
Wie vandaag geen netwerk heeft, staat buitenspel. We leven in een tijd waarin bereik en connecties vaak meer wegen dan titels of visitekaartjes. Netwerk is een steeds belangrijkere valuta: je kunt het opbouwen, investeren, uitgeven en verliezen. En wie er slim mee omgaat, creëert waarde die veel verder reikt dan geld of status ooit zouden kunnen.
In mijn nieuwe boek dat in maart verschijnt, schrijf ik over hoe mensen altijd op vier manieren hebben gestreefd naar invloed of macht: door het opbouwen van een vermogen, het vergaren van kennis, het opnemen van een rol of status en het opbouwen van een netwerk. Dat laatste is vandaag nog belangrijker.
Voor mij was netwerk altijd al een belangrijke investering. Toch valt het me op hoe snel die oude waarheid de voorbije jaren is geëxplodeerd. Waar je vroeger afhankelijk was van een selecte kring of toevallige ontmoetingen, kun je vandaag in een paar klikken toegang krijgen tot CEO’s, ministers of investeerders. Het opbouwen van sociaal kapitaal was nooit makkelijker.
Die verschuiving wordt aangedreven door sociale media. Het klassieke beeld van netwerken – mensen handen schudden en kaartjes uitwisselen – is omgegooid. Ja, natuurlijk gebeurt het nog. Maar het is niet langer de enige manier. LinkedIn is uitgegroeid tot hét zakelijke platform, terwijl Instagram en TikTok gemeenschappen creëren rond verhalen en persoonlijkheden. Een netwerk is niet langer een reeks contacten in je telefoon, maar een levend ecosysteem waarin reputatie en bereik elkaar versterken.
Tegelijk schuilt er een gevaar in: wie netwerken als vaardigheid te fanatiek traint, riskeert het te reduceren tot een lege truc, wat mensen feilloos aanvoelen. Authentieke connecties ontstaan niet uit de obsessie om te scoren, maar uit nieuwsgierigheid en vrijgevigheid. Het doet denken aan het onderscheid dat de Duitse filosoof Byung-Chul Han maakt tussen een samenleving van prestaties en een van relaties. In de eerste draait alles om scoren en meten, in de tweede om betekenis en wederkerigheid. Wie alleen uit is op snelle winst, ziet zijn sociaal kapitaal snel verdampen.
Een van de meest zichtbare voorbeelden van de netwerkrevolutie, zie je bij founder-led brands – bedrijven die gebouwd zijn rond de persoonlijkheid van hun oprichter. Hun succes komt niet alleen van het product, maar ook van het verhaal erachter. Mensen volgen geen logo’s, ze volgen mensen. De oprichter die zijn weg naar succes deelt – inclusief de momenten van falen en twijfel – bouwt geen publiek, maar een community. Dat persoonlijke netwerk is een vorm van sociaal kapitaal dat het merk overstijgt. Denk aan Finhouse van Thomas Guenter, het snelst groeiende investeringsfonds van het land. Een aanzienlijk deel van zijn succes dankt Guenter aan het feit dat hij zijn bedrijf uitbouwt in de schijnwerpers. Voor je het weet, komt dat op de balans van je bedrijf terecht onder de term goodwill. Netwerk en bereik zijn geen soft metrics, maar vertegenwoordigen harde, in cash uitkeerbare waarde.
Maatschappelijk verschuiven we van een tijdperk waarin instituties zekerheid boden – diploma’s, vaste banen, hiërarchische structuren – naar een tijdperk waarin fluïditeit de norm is. De socioloog Zygmunt Bauman noemde het liquid modernity: een vloeibare samenleving waarin stabiliteit schaars is. In die vloeibare context wordt je netwerk je nieuwe houvast. Niet je vaste contract, niet je titel, maar de mensen die je kent en de gemeenschappen waar je deel van uitmaakt.
Een netwerk is de nieuwe valuta. Het bepaalt of je vooruitkomt of vastloopt. De vraag is dus of je het aandurft het spel oprecht te spelen – en te begrijpen dat achter elk authentiek en wederkerig contact, hoe klein ook, een stukje toekomst schuilgaat.
De auteur is publicist, ondernemer, eigenaar van het executive-communicatiebureau Think Ahead Inc en onderzoeker bij de denktank Itinera. www.juliendewit.be