‘Europa moet klaarblijkelijk in vernedering voldoening vinden’

Europa zal finaal voor vrede en stabiliteit in Oekraïne moeten zorgen. Dat is alweer glashelder.

Hoever is Europa niet gezakt in de pikorde dat we collectief zowaar opgelucht achterovervallen, nu de Verenigde Staten bereid zijn ons wapens te verkopen die wij naar Oekraïne doorsluizen? Hoe zalig moet ene Donald Trump zich niet voelen dat hij een oorlog die Rusland officieel voert tegen een door Amerika geleide NAVO-expansie op het Europese continent met grondstoffen en harde dollars kan laten betalen aan Amerika door het Oekraïense slachtoffer en zijn Europese bondgenoten?

Europa moet klaarblijkelijk in vernedering voldoening vinden. Amerika verkoopt ons wapens als ware het liefdadigheid. Dat voorkomt onze ergste nachtmerrie: dat Trump van Oekraïne zou weglopen, zoals hij in zijn eerste presidentschap van Noord-Korea is weggelopen, en dat Europa met Oekraïne alleen tegen Rusland zou komen te staan. Dat daarmee militair onvermogen en politieke verdeeldheid Europa als splinterbommen zouden verscheuren. Het zakeninstinct en het ego van Trump geven Europa politiek een levenslijn: dat is de echte gamechanger tegenover de Rusland-accommodatie die Trump sinds zijn herverkiezing steevast boven de Oekraïense en Europese belangen heeft gehouden.

Europa haalt opgelucht adem, maar de belangrijkste vraag is wat nieuwe Amerikaanse wapens voor Oekraïne zullen betekenen. De uitputtingsslag die de Russische invasie intussen is geworden, vreet steeds meer aan het patriottische moreel dat in een democratie als Oekraïne noodzakelijk is om de oorlogsinspanning vol te houden. Psychologisch is de wetenschap van Amerikaans wapentuig ongetwijfeld een opsteker voor de bevolking en de leiders van Oekraïne. Luchtafweersystemen kunnen, hopelijk, minstens tijdelijk een rem zetten op de Russische escalatie van bombardementen en droneaanvallen op burgerdoelen.

‘Voor de Russische oorlogsmachine telt ook het risico van een Amerikaanse handelsoorlog die Trump, tariefman getrouw, alweer met grote aplomb aankondigt. Maar dat risico nemen we het best met een paar emmers zout’

Marc De Vos (co-CEO denktank Itinera)

Of nieuwe Amerikaanse kit ook op het slagveld en aan het front verschil zal maken, is nog maar de vraag. De eerste verslaggeving gewaagt vooral van defensieve technologie die luchtaanvallen moet tegenhouden. Het lopende zomeroffensief waarmee Rusland gaandeweg meer terreinwinst boekt aan de lange frontlinie, wordt daarmee nog niet gecounterd. De ontwikkelingen aan het front hebben minstens zoveel psychologische betekenis als die in de steden en zullen uiteindelijk de Russische onderhandelingspositie bepalen. Laten we hopen en duimen dat Europese landen genereus offensief zullen zijn in het kopen en leveren van Amerikaanse aanvalswapens.

Voor de Russische oorlogsmachine telt ook het risico van een Amerikaanse handelsoorlog die Trump, tariefman getrouw, alweer met grote aplomb aankondigt. Maar dat risico nemen we het best met een paar emmers zout. Het directe handelsverkeer tussen Rusland en de Verenigde Staten is verwaarloosbaar. Trump beoogt secundaire handelstarieven, zijnde tarieven in handelsbetrekkingen tussen Amerika en landen die handeldrijven met Rusland. Amerikaanse invoerders of consumenten zouden een tarief van 100 procent moeten betalen op import uit pakweg India, China, Brazilië of Turkije: landen die stuk voor stuk met oorlogskortingen grote volumes olie of gas uit Rusland kopen. Heeft Trump met die landen echt een handelsoorlog over omwille van Oekraïne? Het lijkt mij veel waarschijnlijker dat hij zijn tariefdreiging opheft in bilaterale deals ten bate van Amerika zelf. Hij heeft alvast vijftig dagen om enkele keren van gedacht te veranderen. Zo kennen we hem.

Hoe dan ook: Europa zal finaal voor vrede en stabiliteit in Oekraïne moeten zorgen. Dat is alweer glashelder. Zullen we daarbij kunnen rekenen op Amerikaanse troepen, op Amerikaanse inlichtingen of communicatiediensten, of op rugdekking via de NAVO zelf? Wie dat wil voorleggen aan Trump, maakt zich klaar voor nieuwe vernederingen, in het beste geval. Gebruik de pauze, Europa, en vol aan de bak!