Weigeren te beleggen uit angst om alles kwijt te raken, is als beslissen je alleen nog te voet te verplaatsen uit angst voor een verkeersongeval.
Islamitisch investeren en beleggen is de nieuwe goudkoorts. Dat ik er een boek over schreef, is geen toeval. Er is een groeiend bewustzijn, zeker bij een jongere generatie moslims, dat geld op een spaarrekening door de inflatie alleen maar verdampt. De wil om vermogen op een ethische en religieus verantwoorde manier te laten groeien, is een teken van financiële vooruitgang. Maar elke goudkoorts heeft een schaduwzijde. Waar het goud blinkt, duiken helaas ook de charlatans op.
Dat werd pijnlijk duidelijk toen de federale politie in Brussel vorige week een internationaal netwerk van beleggingsfraudeurs oprolde. Hun methode was even sluw als effectief, en perfect afgestemd op hun doelgroep. Ze lokten slachtoffers, vaak met een migratieachtergrond, via sociale media met advertenties voor gratis cursussen over forex-valutahandel. Zodra ze hadden toegehapt, werden ze aangemoedigd om te investeren in halal beleggingen met valse beloftes van ongelooflijke winsten. Achteraf bleek heel de boel een ordinaire ponzifraude te zijn. Het ‘halal’ en ‘islamitisch’ label werd als een lokaas gebruikt; een keurmerk dat vertrouwen moest wekken, maar in werkelijkheid pure oplichterij was.
Het is een klassiek verhaal. Wanneer grote en snelle winsten worden beloofd, wordt een oerinstinct in ons wakker: hebberigheid. En niets maakt een mens zo kwetsbaar als dat. Als ik in gesprekken met moslims spreek over realistische doelen, een beleggershorizon van decennia en een gemiddeld historisch jaarlijks rendement van 7 tot 8 procent, zie ik hun ogen vaak wegdraaien. Het klinkt niet spannend, niet snel genoeg. We willen rijk worden, en het liefst gisteren nog.
De waarheid is dat niets zo duur is als hebberigheid. Het is oneindig veel verstandiger om gedurende lange tijd elke maand 50 euro opzij te zetten in een wereldwijd gespreid shariaconform indexfonds, dan duizenden euro’s te verliezen in de enkele seconden die nodig zijn om op een malafide link te klikken in een louche whatsappgroep. Je wordt liever traag rijk, dan snel arm.
Er schuilt nog een dieper gevaar achter deze oplichtingen. Niet alleen verliezen mensen hun spaargeld, maar het concept ‘beleggen’ krijgt ook onterecht een slechte naam. Beleggen wordt vaak weggezet als een casino, een riskant spel voor de rijken waar de gewone man of vrouw alleen maar kan verliezen. Dat geldt zeker voor die mensen en hun familie die nu een negatieve ervaring hebben opgelopen met deze malafide ‘halal beleggingen’.
Van jongs af aan worden we geleerd om ‘veilig’ te sparen bij de bank. Dat kost onze samenleving waarschijnlijk meer dan dit soort occasionele piramidefraude. We leren in ons leven met allerlei risico’s om te gaan. Maar voor financiële risico’s lijken we collectief verlamd. Weigeren te beleggen uit angst om alles kwijt te raken, is als beslissen je alleen nog te voet te verplaatsen uit angst voor een verkeersongeval.
Maar wat doen we met risico’s? We managen ze. We leren de verkeersregels, we oefenen met rijden, we dragen een gordel en vertrouwen op airbags als er iets fout gaat. We begrijpen dat de potentiële winst – snel en veilig op je bestemming komen – opweegt tegen de risico’s.
Het is hoog tijd dat we beleggen op diezelfde nuchtere manier benaderen. Ja, het onderwijs moet beter; dat is een open deur. Maar de échte winst boeken we pas als beleidsmakers stoppen met beleggen te blijven demoniseren als een casino waar het balletje toevallig goed moet vallen. Verstandig leren te beleggen is de meest effectieve training in het beheersen van hebzucht en een bescherming tegen de verlokkingen van oplichters die van het misbruik van vertrouwen een succesvol businessmodel hebben gemaakt.
De auteur is schrijver van ‘Papa, hoe word ik rijk?’ en belegt volgens de principes van de islam