‘De regering-Diependaele wacht een mijnenveld’

“De nieuwe Vlaamse regering is de afspraak met de geschiedenis voor de N-VA”, schrijft Trends’ hoofdredacteur Stijn Fockedey.

De vorige Vlaamse ploeg moest eerst de coronacrisis ondergaan en daarna werd ze verlamd door de stikstofcrisis. Deze Vlaamse regering moet bewijzen dat we alles wat we zelf doen, ook beter doen. De voorbije jaren hebben aan dat geloof gevreten. De ministerportefeuilles geven duidelijk aan hoe de N-VA die afspraak met de geschiedenis wil halen. Matthias Diependaele als Vlaams minister-president en minister van Economie en Industrie, Zuhal Demir op Onderwijs en Werk, Ben Weyts als minister van Begroting en Financiën, en Annick De Ridder op Mobiliteit en Openbare Werken. De N-VA verbindt haar lot aan het versterken van de economische fundamenten van Vlaanderen.

Maar het is best een politiek risico zich nu te profileren als de beschermer van de Vlaamse welvaart. Vlaanderen doet het al bij al goed, maar het stormt in de wereldeconomie. China wil tot elke prijs sneller groeien via het stimuleren van de export in plaats van de binnenlandse consumptie. Op dit moment is de Duitse auto-industrie het meest mediagenieke slachtoffer, maar ook voor Vlaamse bedrijven wordt de Chinese exportgolf een enorme uitdaging. En dan is er nog de inflatie. Voorlopig is die min of meer onder controle, maar dat kan snel veranderen. De energieprijzen kunnen weer fors stijgen of de handel via het Suez-kanaal kan volledig stilvallen, als de oorlog in Libanon uitdijt naar de rest van het Midden-Oosten. De Vlaamse politici zullen er weinig aan kunnen doen, maar ze zullen wel de schuld krijgen, als de inflatie te hoog is of te veel mensen hun baan verliezen. De dominantie van de N-VA op de economische departementen heeft het voordeel dat die departementen elkaar minder zullen tegenwerken en dat er een coherent beleid kan worden gevoerd. Het nadeel is dat de coalitiepartners Vooruit en cd&v zich zullen gedragen als stuurlui die aan wal staan.

‘Zij die droomden van een echt kerntakendebat en een kleinere overheid zijn eraan voor de moeite. Al was dat altijd al ijdele hoop’

Bovendien heeft het nieuwe regeerakkoord inhoudelijke constructiefouten. De grootste heeft iedereen ondertussen gezien: de uitgaven stijgen nog altijd. De begroting zal enkel in evenwicht zijn, omdat we de Oosterweelwerken in Antwerpen buiten de boekhouding houden. Zij die droomden van een echt kerntakendebat en een kleinere overheid zijn eraan voor de moeite. Al was dat altijd al ijdele hoop. Vooruit en cd&v staan niet te springen voor een ontvetting van de overheid. De N-VA was daar evenmin enthousiast voor, zeker op Vlaams niveau. Er is de voorbije twintig jaar een wildgroei geweest aan instellingen, agentschappen en semi-overheidsbedrijven. Het is afwachten of Vlaams minister-president Diependaele die koterij durft aan te pakken.

Het nieuwe regeerakkoord heeft ook een mijnenveld achtergelaten waar Diependaele en zijn ploeg door moeten laveren. Hoewel de teksten over het economische beleid vaak vaag zijn, zijn er veel tegenstellingen. De tegenstelling industrie versus landbouw, die de regering-Jambon volledig verlamde, is nog altijd niet ontmijnd. Het gaat niet alleen over stikstof, er is ook de slechte waterkwaliteit. De nieuwe Vlaamse regering mag dan wel beloven dat ze de regels niet strenger zal maken dan wat Europa oplegt, in de praktijk zal dat weinig veranderen. We kampen als dichtbevolkte regio met veel intensieve landbouw en industrie met een historische milieuschuld. Die zal Europa ons niet kwijtschelden. We zullen het zelf moeten oplossen. Een pasklare oplossing is er niet en de standpunten zijn verhard. Cd&v zal zich nog nadrukkelijker profileren als de plattelandspartij. Dat gaat niet alleen over welke sector moet afbouwen om minder het milieu te vervuilen. Cd&v wil geen landbouwgrond meer opofferen ten koste van natuur of andere bestemmingen. Jo Brouns zal als minister van Landbouw en Omgeving snel diametraal tegenover zijn N-VA-collega’s komen te staan. Vlaams minister-president Matthias Diependaele zal al zijn creativiteit en diplomatie nodig hebben om te verhinderen dat de nieuwe Vlaamse regering verlamd raakt.