‘De premie als prikkel, of hoe verzekeraars strijden tegen de klimaatverandering’

Terwijl de politici en de bevolking niet altijd dezelfde aandacht aan het klimaat zullen besteden, zullen verzekeraars dat wel doen.

Waarom bouwt niemand een huis op een actieve vulkaan? Omdat het risico veel te groot is, en nog belangrijker: omdat geen enkele verzekeraar een huis naast een lavastroom wil verzekeren. Een huis dat niet verzekerbaar is, is onverkoopbaar. Een boorplatform dat niet verzekerbaar is, wordt niet gebouwd. Hoe groter het risico op schade, en hoe groter de mogelijke schade, hoe duurder of hoe moeilijker de verzekering wordt.

De korte opeenvolging van felle stormen in de Verenigde Staten herinnert ons eens te meer aan de gevolgen van de klimaatverandering. Die zijn niet zomaar iets ver in de toekomst, maar zijn ook nu al tastbaar. Negen van de duurste tien stormen voor verzekeraars in de Verenigde Staten gebeurden de afgelopen twintig jaar. Voor een stuk is dat logisch: honderd jaar geleden waren veel minder mensen volledig verzekerd. Bovendien was de waarde van wat verzekerd was, kleiner dan vandaag. Dezelfde storm met hetzelfde aantal menselijke slachtoffers zal per vierkante kilometer nu eenmaal meer kosten in Florida dan in Bangladesh. Hoe dan ook moeten we rekening houden met frequentere én grotere schade door de klimaatverandering, en dus met duurdere verzekeringen in de toekomst.

Tegelijk staat het klimaat in westerse landen niet meer bovenaan op de politieke agenda. In België kregen de groene partijen een electorale afstraffing. De Vlaamse regering talmt met rekeningrijden en stelt de isolatie van woningen uit. In Europa krijgt de Green Deal concurrentie van andere prioriteiten. Onze defensie moet worden opgebouwd onder de Russische dreiging. De industrie kreunt onder de hoge energieprijzen en de deglobalisering. Ook asiel en migratie verdringen het klimaat van de politieke agenda.

Is alles dan zomaar verloren? Moeten we ons neerleggen bij een ontspoorde klimaatverandering? Nee, absoluut niet. Met dank aan de verzekeraars. Die laten zich niet van de wijs brengen door verkiezingen of wijzigende politieke voorkeuren. Het zijn ook geen radicale activisten. Zij kijken naar hun portemonnee – lees: de premies van hun verzekerden waarmee ze schade moeten dekken. Bovendien kijken ze meer, en beter dan wie ook, naar de lange termijn, naar risico’s en mogelijke preventie. Eigenlijk werken ze als een soort risicocheck voor alle menselijke activiteiten. Te risicovolle activiteiten kunnen zo niet meer verzekerd worden. Zo spelen verzekeraars een sturende rol in onze maatschappij.

Als overvloedige regenval vaker voorkomt, zullen brand- en schadeverzekeringen duurder worden. Tenzij je elders bouwt of zorgt voor een beter waterbeheer. Als verzekeraars zeggen dat bouwen in overstromingsgebied onverzekerbaar is, zal er in overstromingsgebied niet meer worden gebouwd. Punt.

Verzekeraars doen dat niet omdat internationale instellingen of activisten eisen opleggen. Wel omdat hun geld – de premies die alle verzekerden betalen – op het spel staat. Denk u even in dat steenkoolcentrales niet meer verzekerbaar zijn, dat olie- en vliegtuigmaatschappijen of sommige autoproducenten geen aansprakelijkheidsverzekering meer kunnen afsluiten. Of dat vastgoed in kustgemeentes niet meer te verzekeren is. Een appartement in Knokke dat over twintig jaar niet langer verzekerbaar is, valt over tien jaar niet meer te verkopen.

Terwijl de politici en de bevolking niet altijd dezelfde aandacht aan het klimaat zullen besteden, zullen verzekeraars dat wel doen. Omdat het hen geld kan kosten. Omdat ze de risico’s en de mogelijke schade voortdurend moeten monitoren. De keuzes van herverzekeraars worden niet gestuurd door idealisme of het geloof in de klimaatzaak – wel vanuit risicobeheersing en harde financiële overwegingen. Of hoe welbegrepen eigenbelang toch de beste manier kan zijn om op lange termijn het juiste te doen.

De auteur is founding partner van Growth Inc.