‘De kiezer koos voor hervormen en besparen’

We staren ons blind op verkiezingsresultaten, maar inhoudelijk zullen onze Vlaamse en federale verkozenen slechts weinig van hun beloftes kunnen waarmaken. De reden: de Europese strafbank wacht. Behalve hervormen en besparen zal niet veel kunnen gebeuren, maar laat de kiezer nu net daarvoor zijn voorkeur uitgesproken hebben.

Eerst en vooral: de nieuwste begrotingsregels van Europa zullen roet in het eten gooien. Op 19 juni wordt ons land op de Europese strafbank verwacht wegens onze erbarmelijke staatsfinanciën. Met de nieuwe Europese begrotingsregels dreigt een strafprocedure. Een kwijtschelding van die Europese straf lijkt uitgesloten.

De vraag is dus niet of onze nieuwe regering zal besparen. De vraag is ook niet waar een nieuwe regering zal besparen. De vraag is waar de besparingen het hardst zullen binnenkomen. Waar zullen we de besparingen het meest voelen?

Dat verklaart ook waarom heel wat van de voorstellen die de partijen de afgelopen weken hebben opgegooid, niet zullen worden ingevoerd.

Interessant is wel dat de kiezer dat lijkt te beseffen.

Het valt op dat de kiezer koos voor partijen die openlijk aangaven te willen hervormen en zich bereid toonden moeilijke beslissingen te nemen. De N-VA van Bart De Wever haalde in de campagne meermaals de noodzaak van besparingen aan, en ook de MR van Georges-Louis Bouchez maakte een breekpunt van de broodnodige hervormingen. Ze werden getrakteerd op winst. Tegelijk werden partijen die nalieten te hervormen, genadeloos afgestraft. Denk aan de Vlaamse liberalen en de PS van Paul Magnette.

We moeten trouwens ook niet te veel waarde hechten aan alle ballonnetjes die tijdens de campagne zijn opgelaten. Veel onderwerpen die tijdens de campagne nauwelijks aan bod kwamen, zullen de formatie domineren. Zo is tijdens de campagne weinig aandacht besteed aan communautaire kwesties en mogelijke staatshervormingen. Toch dreigen die binnenkort zeer relevant te worden, aangezien de bijzondere financieringswet, die de geldstromen naar de deelstaten regelt, binnenkort volop parten gaat spelen. Uit berekeningen van de KU Leuven blijkt dat Vlaanderen over het algemeen meer financiering krijgt, terwijl de andere deelstaten juist minder ontvangen naarmate de tijd verstrijkt. In combinatie met de slechte economische cijfers van Wallonië en Brussel dreigt een enorme crisis te ontstaan. Communautaire kwesties zullen bijna zeker een hot topic worden en het valt nog te bezien hoe elke partij daarop zal reageren. In elk geval zal ook communautaire hervorming hoog op de agenda staan.

Dus ja, laten we het over de stemuitslag hebben, over de verschillen en de gelijkenissen tussen de partijen. Maar laten we vooral focussen op wat morgen moet gebeuren en op de uitdagingen die voor ons liggen. Het drama van vandaag is niet het verlies van Open Vld of Groen, noch de historisch slechte score van cd&v. Het echte probleem is de gigantische sociaal-economische oefening die ons als land te wachten staat.

Weinig politici slaagden erin tijdens deze campagne een wervend, inspirerend verhaal te vertellen — iets waarin we allemaal kunnen geloven en waarvoor we ons willen inzetten.

Misschien kunnen we, zodra de gekwetste ego’s zijn geheeld, eindelijk beginnen met het schrijven van zo’n verhaal. Zin voor zin, blad voor blad, hervorming per hervorming. De kiezer vraagt erom.