‘De Europese zakenwereld lijkt China weer te ontdekken’

Europa kan het zich simpelweg niet veroorloven zich af te sluiten van het innovatie- en techecosysteem dat China geworden is, merkt Pieter Verstraete in het land.

Dit voelt als een herontdekking van China – een hernieuwde belangstelling na jaren van twijfel en afschrijving. De jongste weken staan de westerse kranten versteld van het succes van DeepSeek in een industrie waar werd aangenomen dat Amerika mijlenver op de Chinezen voorlag. Nu blijkt meer en meer dat China een technologische krachtpatser is, met sterke prestaties in halfgeleiders, elektrische wagens, robotica en artificiële intelligentie. De focus op China is terug.

Sinds de covidjaren was de belangstelling voor China op een laag pitje komen te staan. Het narratief in het Westen was dat China zijn piek had bereikt. De strengere regulering van de techsector, de poging om de vastgoedbubbel gecontroleerd te laten leeglopen en het dalende consumentenvertrouwen voedden het idee dat China voorbij zijn hoogtepunt was. Westerse media en analisten spraken over ‘Peak China’ alsof het land de neergang had ingezet. Ik ervaarde die perceptie ook: de westerse interesse in zakendoen met China verminderde sterk.

Maar dat narratief was onvolledig. Het slabakkende consumentenvertrouwen en de vastgoedbubbel waren reëel, maar ze maskeerden een onderliggende transitie: China’s verschuiving naar ‘new high-quality productive forces’. Dat betekent een verschuiving van traditionele industrieën naar innovatieve sectoren met hogere toegevoegde waarde, geavanceerde technologie en automatisering. Het doel is de economie minder afhankelijk te maken van goedkope massaproductie en export, en te sturen richting innovatiegedreven groei. Het doel is een China met een sterkere wereldwijde concurrentiepositie, baanbrekende technologieën, hogere productiviteit en kwaliteitsverbetering van goederen en diensten.

Voor wie met Chinezen werkt die in multinationals opereren, is een veelgehoorde frustratie dat de enorme vooruitgang van de Chinese concurrenten in productontwikkeling, innovatie en merkopbouw in Europese hoofdkantoren niet serieus wordt genomen. Nu we in China het nieuwe jaar ingaan, lijkt de Europese zakenwereld China opnieuw te ontdekken. De mailboxen van adviseurs en keynotespeakers over China stromen weer vol met aanvragen. Maar het is niet zoals in 2001, toen China net was toegetreden tot de WTO en westerse delegaties het land binnenstroomden om fabrieken te bouwen. Evenmin zoals tussen 2010 en 2015, toen China werd gezien als de ultieme afzetmarkt en elke ondernemer zijn China-droom had om producten en diensten aan de 1,3 miljard Chinezen te verkopen. Dit keer is de emotie verdwenen. Wat overblijft is een rationele afweging bij mijn Europese klanten: Europa kan zich simpelweg niet veroorloven zich af te sluiten van zo’n innovatie- en techecosysteem.

Op oudejaarsavond zit ik, net als elke Chinese familie in het land, voor de buis en kijk ik naar het jaarlijkse nieuwjaarsgala. De show is nooit alleen maar vermaak; ze draagt een boodschap die alle Chinezen bereikt. In het begin zien we robots die synchroon dansen, kunstwerken schilderen en in perfecte harmonie complexe choreografieën uitvoeren samen met menselijke artiesten. De boodschap is duidelijk: na moeilijke jaren is de transitie naar een hoogtechnologisch China definitief ingezet.