‘De economische tunnelvisie van Trump en Xi’

Het beste wat de wereld in 2025 kan overkomen, is een snelcursus economie voor de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Chinese tegenhanger Xi Jinping

De fixatie van Trump op het grote handelsdeficit van de Verenigde Staten is enorm schadelijk en zullen we tot in België voelen. Trump gaat op zijn socialenetwerksite Truth Social tekeer tegen Europa en andere bondgenoten. Europa moet dringend meer olie en gas kopen om het in zijn ogen enorme handelstekort te verminderen. “Otherwise, it is TARIFFS all the way!!!”

Uiteraard moet dat handelstekort worden ­aangepakt, maar Trumps enthousiasme voor een handelsoorlog toont zijn grote gebrek aan economische kennis. Een handelsoorlog zal het handels­tekort niet duurzaam verkleinen. Daarvoor zijn de VS te veel het walhalla van de massaconsumptie. De Amerikaanse economie kan niet alles maken wat de Amerikaanse consument wil of nodig heeft. De iPhone is ontworpen in Californië, maar wordt grotendeels geproduceerd in China. Vijftien jaar geleden vroeg toenmalig president Barack Obama al aan Apple-oprichter Steve Jobs om de iPhone in Amerika te maken. Jobs zei botweg dat dat een stom idee was. De VS hadden geen tienduizenden ingenieurs en miljoenen technisch geschoolde fabrieksarbeiders op overschot. Dat is nog altijd zo. De VS zijn een zeer productieve en sterke economie, maar ze morst met haar mensen. De Amerikaanse arbeidsmarkt heeft nog grotere structurele ­problemen dan de Vlaamse. Er zijn te weinig technisch geschoolde mensen, te veel mensen die in extreme armoede leven en te veel langdurig zieken. Normale gezondheidszorg kost er stukken van mensen, wat onlangs leidde tot een moordaanslag op de CEO van een Amerikaanse ziekteverzekeraar. Het versterken van het menselijke kapitaal zal meer effect hebben dan een handelsoorlog, maar dat past niet in Trumps wereldbeeld.

Trump zal met een handelsoorlog vooral de inflatie in de VS aanwakkeren. Het economische beleid van zijn voorganger Joe Biden was een iets slimmere manier om dat handelstekort aan te pakken. Door de miljardensubsidies wordt eindelijk weer meer geïnvesteerd in de Amerikaanse industrie. Trump zal de meeste subsidies voor groene energie en elektrische wagens willen schrappen, maar we kunnen ervan uitgaan dat de Belgische en Europese economie met een serieus probleem blijft zitten. Trump zal eisen dat westerse bedrijven meer in Amerika investeren en rationeel gezien is dat geen slechte keuze. De Amerikaanse economie groeide sterker en de energiekosten zijn er lager. Maar zelfs dan zal Trump zijn handelstekort niet kunnen op­­lossen. Daarvoor zou hij de Amerikaanse economie radicaal moeten hertekenen, omvormen naar een Chinees model.

De Chinese president Xi Jinping kan uitpakken met een groot handelsoverschot. Maar de Chinese economie is al jaren uit balans. Ze is verslaafd aan export en aan onrendabele investeringen in infrastructuur en vastgoed. Nog een probleem is dat de vloedgolf aan Chinese elektrische auto’s en zonne­panelen, en de spooksteden die leegstaan, volledig gefinancierd worden op de kap van de Chinese consument. De Chinese economie zou een stuk robuuster zijn als ze de binnenlandse consumptie zou ­aanwakkeren, maar dat is het laatste wat Xi wil. Hij ziet de Chinese export en industrie als economische wapens om de macht van China te vergroten. Hij is blind voor het verband tussen de economische instabiliteit, de Chinese vastgoedcrisissen van de voorbije jaren en zijn koppige economische beleid. Er gaat veel mis in Europa, maar we hebben ten minste nog leiders die nuchter genoeg zijn om te beseffen dat je een economie niet als een marionet kunt besturen.

Nog een dienstmededeling. De eerste week van januari verschijnt Trends niet, maar op 9 januari zijn we terug en maken we de veertigste Trends Manager van het Jaar bekend. De redactie van Trends Kanaal Z wenst u het allerbeste voor 2025!