Wie ligt wakker van de burgemeestersverkiezingen in New York? Niet alleen de 5 miljoen stemgerechtigde New Yorkers. De race houdt het hele land in haar greep. Wat hier gebeurt, wordt gevolgd door politici, investeerders en kiezers van kust tot kust, want de uitkomst kan uitdijen tot in het Witte Huis. Zelden zag ik zoveel animo in het straatbeeld en online: van bodega’s in Queens tot discussiefora in Manhattan.
De verrassing van de voorverkiezingen bij de Democraten was groot: de 33-jarige nieuwkomer Zohran Mamdani versloeg Andrew Cuomo, voormalig gouverneur van de Staat New York. Cuomo legde zich daar niet bij neer en neemt nu deel begoeals onafhankelijke kandidaat. De zittende burgemeester, Eric Adams, bleef hangen in een waas van corruptiebeschuldigingen en stapte uit de ring.
Mamdani raakt een gevoelige snaar met betaalbaarheid als kernbelofte. Voor New Yorkers is wonen in de stad steeds minder haalbaar, tenzij je in Wall Street werkt, succesvol onderneemt of gesponsord wordt. Zijn campagne richt zich op gratis openbaar vervoer, door de stad uitgebate supermarkten, uitbreiding van kinderopvang en steun voor immigranten. Vooral jongeren voelen zich aangesproken: zij hebben genoeg van de steeds bredere kloof tussen ultrarijken en minderbedeelden. Mamdani’s aanhang is etnisch en religieus gemengd, met een sterke basis onder mensen met een migratieachtergrond. Als hij wint, wordt hij de eerste moslim-burgervader in de stad met de grootste joodse gemeenschap buiten Israël.
Tegenover Mamdani zet Cuomo ervaring en bestuurlijke routine. Hij was een zichtbare leider tijdens covid, maar zijn imago leed onder beschuldigingen rond sterftecijfers in woon-zorgcentra en grensoverschrijdend gedrag. De zakenwereld, nerveus over economische en fiscale stabiliteit, bouwt allianties en spekt zijn campagnekas: liever een gematigde, beheersbare burgemeester dan een ongeteste ‘radicaal’. President Donald Trump mengt zich in de strijd en bestempelt de ‘socialist’ Mamdani als een geschenk voor de Grand Old Party, met dreigementen over het blokkeren van federale fondsen als de stad links stemt.
Het contrast tussen Mamdani en Cuomo is scherp. Mamdani belooft verandering: betaalbaarheid en sociale voorzieningen. Cuomo verkoopt beheersbaarheid en ervaring, benadrukt economische stabiliteit en mobiliseert gevestigde netwerken. Maar wie het roer overneemt, zal dezelfde harde realiteit navigeren: een stad met immense financiële belangen, politieke druk van alle kanten en bewoners die elk detail volgen.
Zelfs als Mamdani in uitvoering gematigder wordt, kan een overwinning een schokgolf door Amerika sturen. ‘Socialist’ is bijna een scheldwoord in de Verenigde Staten en linkse kandidaten met dat label hebben geen kans op nationaal succes. Op 4 november weten we niet alleen wie de burgemeesterssjerp zal dragen. De rest van het land kijkt mee en bepaalt wie straks in het Congres zetelt en in het Witte Huis woont.
De auteur werkt in New York als CEO van het communicatiebureau Carpe mutatio