‘Waarom de Chinese steekvlam snel zal uitdoven’

De Chinese economie maakt de overgang van ‘gemakkelijk op te warmen, moeilijk af te koelen’, naar ‘moeilijk op te warmen, gemakkelijk af te koelen’. Die snedige analyse maakte in augustus Yiping Huang, een prominente Chinese econoom en adviseur van de Chinese centrale bank. De voorbije jaren keken de Chinese leiders behoorlijk lijdzaam toe hoe de Chinese economie gestaag afkoelde, om vorige week de potten weer op het vuur te zetten. Een expansiever monetair en budgettair beleid moet de economie opnieuw op temperatuur brengen, voor een te trage groei tot sociale onrust leidt, de ultieme nachtmerrie voor het Chinese regime.

Dat steekvlambeleid kan op de korte termijn effect sorteren, maar heeft op de lange termijn weinig kans op slagen. Een lagere rente lost de malaise in de vastgoedsector niet op. Gezinnen blijven op de eerste plaats hun schulden afbouwen, omdat hun appartement, dé spaarpot voor hun oude dag, stevig in waarde is gedaald.

Om het consumentenvertrouwen op te krikken en de spaardrift in te tomen, zal China werk moeten maken van een beter pensioen. Een ingeklapte vastgoedzeepbel is daarbij geen surrogaat meer voor een deftige sociale zekerheid.

Nog andere structurele handicaps worden amper aangepakt. De Chinese economie teert nog altijd veel te veel op investeringen in vastgoed, infrastructuur en fabrieken. Het gezinsinkomen en de consumptie zijn de dupe van het verhaal, waarbij de consumptie amper goed is voor 40 procent van het Chinese bbp, tegenover ongeveer 70 procent in het Westen. Zolang de private koopkracht zwak blijft, is de Chinese groei afhankelijk van door de overheid gestuurde investeringen in infrastructuur of een door subsidies gedreven industrieel beleid.

De overheid zet die middelen allesbehalve optimaal in, met als resultaat een stijgende en straks onhoudbare schuldgraad en een dalende productiviteit tegen een achtergrond van een vergrijzende bevolking. De Chinese economie is toe aan een sterke stijging van het vrij te besteden inkomen en de consumptie, maar zolang het regime niet bereid is de controle over de economie af te staan, dreigt een lange economische winter.