‘Dan moet het maar in tweede zit’

Herinnert u zich nog zondagavond 9 juni? Een zucht van opluchting ging door het land op zondagavond 9 juni. Ook in het bedrijfsleven.

De gevreesde ‘zwarte zondag’ kwam er niet en een lange periode van onbestuurbaarheid leek perfect vermijdbaar. De kiezer had de kaarten zowel in Vlaanderen als Wallonië helder geschud. Er was maar eén echte coalitie mogelijk. Eentje met een meerderheid aan beide kanten van de taalgrens. En zelfs een centrumrechtse meerderheid in Wallonië zonder PS. Wat volgens een eerdere uitspraak van Bart De Wever (N-VA) gelijkstond met ‘ een staatshervorming op zich’.

De vijf kandidaat-regeringspartijen waren haast allemaal winnaars. N-VA van Bart De Wever bleef de grootste en hield de overwinning van Vlaams Belang binnen de perken. De Wever werd overal geprezen voor zijn sterke campagne en kreeg het mandaat van de kiezer om het land te leiden en stevige hervormingen door te voeren. MR en Les Engagés zorgden voor een aardverschuiving in Wallonië en dienden de decennialange heerser in het zuiden van het land, de PS, een pijnlijke nederlaag toe. Vooruit ging er effectief op vooruit en dat was voor de Vlaamse socialisten voor het eerst sinds vele verkiezingen. Bovendien behaalde Conner Rousseau een persoonlijke overwinning met een enorm aantal voorkeurstemmen als lijstduwer. Cd&v kan je niet echt een winnaar van 9 juni noemen, maar wist de schade wel te beperken en beter te doen dan de prognoses.

Geen spelletjes meer

Heel jammer dat dan ego’s en symbolen het gehaald hebben op de noodzaak snel een stabiele regering te vormen. De supernota-De Wever bevatte heel wat elementen om van de toekomstige regering een hervormingsregering te maken voor de arbeidsmarkt, fiscaliteit en pensioenen. De sanering van de begroting (20 tot 25 miljard euro tijdens de legislatuur) is en blijft prioriteit nummer één. Het stutten van de concurrentiekracht van onze ondernemingen een andere. Maar die elementen zijn ook een ‘must’ voor eender welke volgende regering. Los zelfs van de samenstelling ervan. Het is van moeten, de urgentie is groot gezien de belabberde budgettaire toestand van het land.

Het is dan ook doodzonde dat de moeilijke driehoeksverhouding De Wever, Rousseau, Bouchez de echte reden van de crisis is. Een meerwaardebelasting op aandelen heeft de onderhandelingen doen afspringen. Zo’n maatregel is een detail in termen van opbrengsten, maar jammer genoeg precies een symbool van links versus rechts.

Zeker gezien de andere maatregelen zoals een lagere beurstaks en roerende voorheffing was een meerwaardebelasting zelfs voor de Vlaamse Federatie van Beleggers (VFB) aanvaardbaar. Maar het werd een symbooldossier om de onderlinge vetes uit te vechten. Bart schoof in de ogen van Georges-Louis té ver op richting ‘vriend’ Conner en het symbool van een extra belasting was dan het ogenblik om de torpedo af te vuren.

Dit maakt de formatie nodeloos moeilijk en veroorzaakt kostbaar tijdverlies. Er zitten mensen rond de onderhandelingstafel die zijn uitgegroeid tot top-partijpolitici, maar het zijn nog geen staatsmannen. Gebuisd daarvoor. Een tweede zit dan maar. Tijd voor politieke spelletjes van dit soort is er eigenlijk niet.

De kans op een Arizona-regering blijft overeind, want eigenlijk is er geen onmiddellijk werkbaar alternatief. Dat besef had een crisis eigenlijk al moeten vermijden. Nu zit de op 9 juni ’s avonds enig mogelijke potentiële coalitie vol blutsen en builen. Eerst moet de rust weerkeren en het besef dat de vijf partijen tot mekaar veroordeeld zijn. Het land heeft een stabiele, werkende regering broodnodig. Of de Arizona-coalitie dat etiket kan opgeplakt krijgen, is nu een twijfelgeval. Het gebrek aan cohesie, aan onderling vertrouwen en wederzijds respect maakt het moeilijk om moeilijke beslissingen te nemen en die ten aanzien van de bevolking te verdedigen.   

Nog niet alles is verloren. Maar wat vorige week is gebeurd, is doodzonde. Een warme oproep dan ook aan de onderhandelaars om zich te bezinnen, te beseffen welke kans de kiezer heeft gegeven om het land te hervormen en een betere economische en financiële toekomst te geven. Ondernemers, zelfstandigen en eigenlijk de hele bevolking kijken er reikhalzend naar uit. Deze generatie politici gaat toch niet opnieuw de markten laten tussenbeide komen, de Belgische lange rente laten opjagen om dan met de staart tussen de benen een ‘noodregering’ te vormen. Dat zou pas een blamage zijn.